6-bob. Investitsion bozorni baholash va bashorat qilish

Bozor dinamikasi
Investitsion bozor kon'yunkturasining dinamikasi uning elementlarining doimiy dinamikligini nazarda tutadi.
Bunday dinamikani turlarga bo'lish mumkin:

• 
  Umumiy bozor tebranishlari- makroiqtisodiy ko'rsatkichlarning ta'siri, shuningdek, bozorni davlat tomonidan tartibga solish shakllarining o'zgarishi bilan belgilanadi va o'zgarishlar bir vaqtning o'zida sodir bo'ladi.
  
• 
  Bozorning ayrim turlari kon'yunkturasining tebranishlari- turli davrlarda boshqa yo'nalish xarakteriga ega bo'lishi mumkin.
  
• 
  Muayyan bozor segmentlarida bozor kon'yunkturasining o'zgarishi
  
• 
  Yakka tartibdagi investitsiya tovarlari va vositalari bozoridagi tebranishlar- ishlab chiqarish hajmining o'zgarishi ta'siri bilan belgilanadi; moliyaviy holat sotuvchilar.
  

Konyunktura siklining bosqichlariga ko'ra- etarlicha uzoq davom etadi va bozorning barcha darajalarida ishlaydi. Biznes tsiklining 4 bosqichi mavjud:

• 
  Ko'tarilish– iqtisodiyotning tiklanishi hisobiga bozor faolligini oshirish. Qimmatli qog'ozlar bozoridagi ko'tarilish davri ba'zan buqa deb ataladi. Bu talabning oshishi, narxlarning oshishi, raqobatning kuchayishi bilan tavsiflanadi.
  
• 
  Bozor bumi- investitsiya kon'yunkturasining o'sish davrining eng yuqori nuqtasi. Bu vaqtda talab keskin oshadi, bu esa taklif bilan qondirilmaydi. Shu bilan birga, narxlar o'sib bormoqda va operatsion daromad ortib bormoqda.
  
• 
  Konyunkturaning zaiflashishi- bozor faolligining pasayishi, bu iqtisodiyotning pasayishi, tovarlar taklifining yuqoriligi, talab sezilarli darajada kamaydi. Bozorda bunday davr "ayiq" deb ataladi.
  
• 
  Bozorning pasayishi- bozordagi eng baxtsiz lahza, chunki bu iqtisodiyotdagi inqirozning bevosita aksidir. Narxlar sezilarli darajada pasaymoqda, talab deyarli yo'q, daromadlar past darajada. Ayiq bozori o'zining buzilish nuqtasiga yetmoqda.
  

Konyunkturadagi tebranishlarning davomiyligiga ko'ra:

• 
  Vaqt o'tishi bilan- Ularning harakat qilish muddati bir necha soatdan bir necha kungacha. Bunday tebranishlarni oldindan aytib bo'lmaydi.
  
• 
  Qisqa muddat- bir necha kundan bir necha haftagacha davom etishi. Ular tashqi bozorlar kon'yunkturasining o'zgarishiga javoban bozor ishtirokchilari tomonidan chayqovchilik darajasida paydo bo'ladi.
  
• 
  o'rta muddatli- bir necha haftadan bir necha oygacha davom etadi. Mavsumiylik yoki boshqa omillar tufayli bo'lishi mumkin.
  
• 
  Uzoq muddat- davr bir necha oydan bir necha yilgacha davom etadi. Bunday tebranishlarga mamlakat iqtisodiyoti fazalarining o‘zgarishi, bozor siklining bosqichlari, tovarlarning hayot aylanishi, davlat tomonidan tartibga solishning o‘zgarishi ta’sir ko‘rsatadi.