6-ma’ruza. Boshqaruv (menejment) buxgalterlarining professional etikasi

III. TO‘G‘RILIK (INTEGRITY)
Har bir a’zo (qatnashuvchi) quyidagilarga javobga hisoblanadi:1. Ҳақиқий манфаатлар низосини юмшатиш, бизнес ҳамкорлар билан манфаатларнинг шу турдаги тўқнашувларига барҳам бериш мақсадида мунтазам мулоқатда bo‘lish. Barcha manfaatlar tomonlarni potensial nizolar bo‘yicha maslahat berish;
2. Ushbu majburiyatlarning bajarilishiga zarar yetkazuvchi va monelik qiluvchi har qanday harakatlardan saqlanish;
3. Professiyadagi diskreditatsiyalovchi har qanday faoliyatlarga qatnashish va ularni qo‘llab-quvvatlashlardan saqlash.
IV. ISHONCHLILIK (CREDIBILITY)
Har bir a’zo (qatnashuvchi) javobgar hisoblanadi:
1. Axborotlarni to‘g‘ri va obyektiv yetkazish;
2. Foydalanuvchilarga hisobotlarning tushunarligi, tahlili va tavsiyalariga ta’sir etuvchi mantiqan kutilayotgan barcha taalluqli relevant axborotlarni ochiqlash;
3.Tashkilotning siyosati hamda qo‘llanilayotgan qonunchilik talablariga muvofiq axborotlardagi yetishmovchiliklar va ushlanib qolishlar, o‘z vaqtidaligi, jarayonlashuvi hamda ichki nazoratdagi kamchiliklarni ochiqlash.

Mamlakatimizda “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonunning 28-moddasi bilan buxgalteriya hisobini yuritishda maxfiylikka rioya qilinishi mustahkamlandi: “O‘zbekiston Respublikasi Buxgalterlar va auditorlar milliy assotsiatsiyasi Kengashi tomonidan 2010 yilda “Professional buxgalterlarining etika Kodeksi” qabul qilingan. Ushbu Kodeksda quyidagi asosiy prinsiplar kiritilgan: (a) tartiblilik (poryadochnost); (b) obyektivlik (obyektivnost); (v) professional kompetentlik va yetarli darajadagi sinchkovlik (professionalnaya kompetentnost i doljnaya tshatelnost); (g) konfedensiallik (konfidensialnost); (d) Professional xulq-atvor (professionalnoye povedeniye). Buyuk Britaniyadagi CIMA instituti ham aynan ushbu beshta prinsipni e’tirof etgan. Demak, bu jarayon mamlakatimizda ham etika bo‘yicha xalqaro prinsiplarning qabul qilinganligidan dalolat beradi.

Ushbu me’yoriy tartib qoidalar buxgalterlarda bir qancha shaxsiy fazilatlar shakllanilishi lozimligini ko‘rsatadi. Bularga: kishilar bilan muloqat qila olish qobiliyati, intelektual innovatsion yaratuvchanlik qobiliyati, o‘ziga ishonch, to‘g‘ri so‘zlik va javobgarlik va boshqa bar qancha sifatlarni kiritish mumkin. Kodeksning asosiy etika me’yorlari, jumladan tartibli va obyektiv bo‘lishlik, professional kompetentlik, kofedensiallik, etika bo‘yicha yuzaga kelgan nizo va tortishuvlarni hal qila olishlik qobiliyati kundalik hayotda ham buxgalterlarning asosiy sifat tavsiflariga aylanishi lozim.