6-маъруза мавзу: магнит занжирлари ва электромагнит қурилмалар

Магнит сингдирувчанлик µ, ўлчов бирлиги Генри / м (Гн/м);
Магнит сингдирувчанлик муҳитнинг магнитик хусусияти ифодаловчи катталик бўлиб миқдор жиҳатдан магнит майдони кучланганлиги билан магнит майдон индукциясини боғлайди.
ёки
бу ерда В_М ва В_В мос ҳолда магнит майдоннинг муҳитдаги ва вакумдаги индукцияси.
Магнит майдонни ҳаракатланаётган электрон ҳосил қилади

6.2-расм. Турли муҳитлар учун В(Н) боғланиш. Вакуум учун µ₀ = 1, В= Н.


Магнит майдон индукцияси В, ўлчов бирлиги Тесла (Тл). Хар қандай ўтказгичдан электр токи ўтганда бу ўтказгич атрофида магнит майдони ҳосил бўлади. Токли ўтказгичнинг магнит майдони физиканинг электромагнетизм қисмида тўлиқ ўрганилади³. Бу ерда фақат токли ўтказгичдан ҳосил бўлган магнит майдоннинг йўналишини аниқловчи ўнг парма қоидасини такрорлаб ўтамиз. Агар ўнг парма учининг илгариланма ҳаракати ўтказгичдаги ток йўналишига мос бўлса, шу пайтдаги парма дастасининг йўналиши ўтказгич атрофида ҳосил бўлган магнит майдон кучланганлиги Н куч чизиқларининг йўналишини кўрсатади (Майдон йўналишини аниқлашда ўнг қўл қоидаси ҳам қўлланилади).
Магнит майдонини миқдорий жиҳатдан баҳолайдиган асосий кўрсаткич майдон индукциясидир. Унинг катталиги шу магнит майдонда жойлашган токли ўтказгичга майдон томонидан таъсир этувчи куч орқали аниқланади

Бу ерда F магнит майдонининг токли ўтказгичга тасир кучи, I-ўтказгичдаги ток кучи, L- токли ўтказгични магнит майдони тасиридаги қисми- нинг узунлиги.

а б с
6.3-расм. Токли ўтказгич (а, в) ва чулғамнинг(с) магнит майдони
Агар ўтказгичдан ток ўтаётган бўлса , бу утказгични магнит майдонига жойлаштирсак майдон токли ўтказгичга F куч билан механик тасир кўрсатади. F куч биринчи марта француз олими Ампер томонидан аниқланган, шунинг учун уни Ампер кучи деб юритилади.

6 .4- расм. Ампер кучи ва чап қўл қоидаси