- Бу ерда “” амали сонни чапга суриш амали ва “” амали ўнга суриш амали ҳисобланади.
- Масалан, иккилик кўринишдаги бир байтли сон “10110101” га тенг бўлса, у ҳолда ушбу сонни чапга 4 бирлик суриш натижаси “01010000” га тенг бўлади.
- Блокли шифрлар кодлар китобига ўхшайди.
- Бу эса ўз навбатида қуйидаги муаммони олиб келади:
Блокли шифрлар режимлари - Блокли шифрларни маълум режимда фойдаланиш орқали ушбу муаммони бартараф этиш мумкин.
- ECB (electronic codebook) режими
- CBC (cipher block chaining) режими.
ECB ECB - ECB режимида қуйидаги формуладан фойдаланган ҳолда маълумотлар блоклари шифрланади:
- Дешифрлаш учун эса қуйидаги формуладан фойдаланилади:
- Бир хил очиқ матн блоклари бир хил шифрматн блокларига алмашади.
- Битта шифрматн блокидаги ўзгариш фақат битта очиқ матн блокига таъсир қилади.
CBC CBC - Мазкур режимда шифрлаш формуласи қуйидагича:
- Дешифрлаш функцияси эса қуйидагича бўлади:
- Бошланғич вектор деб аталувчи (initialization vector, IV) дан фойдаланилади ва у мантиқий томондан га ўзлаштиралади.
- Бошланғич вектор махфий сақланмайди.
- Биринчи блокни шифрлаш қуйидагича амалга оширилади
- Биринчи блокни дешифрлаш
CBC - Бир хил очиқ матн блоклари турли шифр матн блокларига ўзгаради.
- Битта шифрматн блокидаги ўзгариш иккита очиқ матн блокига таъсир қилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |