6-Мавзу: Фрикцион узатмалар. Вариаторлар. Уларнинг хисоби

k) etaklovchi va etaklanuvchi yulduzchalar bo‘luvchi aylanalarining diametri topiladi;

(14)

Ro’likli zanjir.

Ro’likli zanjir.

Tishli zanjir.

Tishli zanjir.

4. Zanjir tarmoqlarida hosil bo‘ladigan kuchlarni aniqlash

• aylanma kuch-

(15)

Bu erda -etaklovchi yulduzcha validagi quvvat- kVt,

• Bu erda -etaklovchi yulduzcha validagi quvvat- kVt,
• b) markazdan qochirma kuch –
• (16)
• Bu erda: q- bir metr uzunlikdagi zanjirning massasi, qiymati jadvaldan olinadi,
• - zanjirning tezligi, m/s.

v) zanjir og‘irligidan hosil bo‘ladigan dastlabki taranglik kuchi

v) zanjir og‘irligidan hosil bo‘ladigan dastlabki taranglik kuchi

(17)

Kf – zanjirning joylashuvini inobatga oluvchi koeffitsient;

agar uzatma gorizontal joylashgan bo‘lsa, Kf=6;

agar uzatma gorizontal tekislikka nisbatan 450 li burchak bilan joylashgan bo‘lsa, Kf=1,5;

agar uzatma vertikal joylashgan bo‘lsa, Kf =1 deb qabul qilinadi.

-zanjirning salqilik hosil qiladigan qismi uzunligi, u shartli ravishda markazlararo masofaga teng qilib olinadi, M

-zanjirning salqilik hosil qiladigan qismi uzunligi, u shartli ravishda markazlararo masofaga teng qilib olinadi, M

g) uzatma vallariga ta’sir qiladigan kuch –

(18)

10. Zanjirning ilashishga kirish va chiqish vaqtida yulduzcha tishlariga urilishlar soni – W, s-1;

• 10. Zanjirning ilashishga kirish va chiqish vaqtida yulduzcha tishlariga urilishlar soni – W, s-1;

11. Zanjir sharnirlaridagi o‘rtacha bosim aniqlanadi;

bu erda: AOP (mm2) – sharnir tayanch sirtining proeksiyasi, qiymati rolikli zanjirlar uchun 1–jadvaldan Vtulkali zanjir uchun esa 2-jadvaldan olinadi:

• bu erda: AOP (mm2) – sharnir tayanch sirtining proeksiyasi, qiymati rolikli zanjirlar uchun 1–jadvaldan Vtulkali zanjir uchun esa 2-jadvaldan olinadi:
• Ruxsat etilgan bosim [P] ning qiymati zanjir qadami va aylanishlar soniga mos ravishda 2–jadvaldan tanlanadi.
• Agar R ≤ [P] bo‘lsa, zanjirning qadami to‘g‘ri tanlangan hisoblanadi. Agar R > [P] bo‘lsa, qadami kattaroq zanjir tanlanadi va hisob 7–banddan boshlab qaytariladi.