6. тема. Biliw processleri joba

Qıyal etiwdiń formaları hám insan ómirindegi áhmiyeti
Arzıw – qıyal formalarınan biri bolıp, shaxs ushın eń jaģımlı keleshektegi obrazların qıyalında jaratıwda sáwlelendiredi. Arzıw insannıń zárúrlikleri, qálewi, tilekleri, umtılıwları menen tikkeley baylanıslı bolıp, onı keleshektegi xızmetin atqarıwģa eristiredi. Keleshekke shaxstı baģdarlawshı, onıń tileklerin sáwlelendiriwshi obrazlar jıyındısı - arzıw bolıp esaplanadı.
Arzıw óz gezeginde dógerek-átiraptı, sociallıq waqıyalıqtı ózgertiwge, orın almastırıwģa baģdarlanģan dóretiwshi kúshler, ilham hám umtılıwlardı turmısta ámelge asırıwdıń tiykarģı shártlerinen biri bolıp, sonıń menen birge arzıw jeke hám sociallıq ómirdi ilimiy boljaw etiwdiń elementlerinen esaplanadı.
3. Qabıl etiw haqqında ulıwma túsinik
Qabıl etiw seziwlerge qaraģanda quramalı hám mazmunlı psixikalıq process bolıp, ol barlıq ruwxıy jaģdaylar, hádiyseler, ózgeshelikler hám adam sanasınıń bir pútin mazmunın iyelegen bilimleri, tájriybeleri, kónlikpeleri tiykarında payda boladı hám sáwleleniwinde tikkeley qatnasadı.
Qabıl etiw túsinigi latın tilinde «pertsptio» qabıl etiw dep ataladı. Onıń joqarģı basqıshı «appercepciya» (lat - ad persptio qabıl etiw) delinedi.
Appercepciya – qabıl etiw processi adamnıń aldıńģı bilimleri, shaxsiy hám sociallıq tájriybeleri, qızıģıw, motivaciyası, talapları hám ádetleri ruwxıy turmıstıń barlıq mazmunı menen belgilenedi.
Insan óziniń appercepciya hádiysesi menen de parıqlanadı. Hár qanday shaxs bir qıylı nárseni bilim dárejesi, poziciyası, dúnya tanımı hám sociallıq kelip shıģıwı tiykarında hár qıylı qabıl etedi hám sáwlelendiredi. Sonday-aq ol biziń tańlawımızda pútinliktiń kerekli bolģan detalların anıģıraq qabıl etiwde aktivlik kórsetedi. Qabıl etiwdiń tańlanıwı qabıl etilgen nárselerdiń obektiv ózgesheliklerine hám subektiv jaģdayģa yamasa appercepciyaģa baylanıslı ámelge asırıladı. Qabıl etiw, seziw hám dıqqatımız benen baylanıslı bolıp ıqtıyarlı hám ıqtıyarsız kóriniske iye. Iqtıyarsız qabıl etiw toqtawsız bolıp turatuģın psixikalıq processleridiń tásir etiwi sebebinen átirapımızdaģı hár qanday nárseler hám hádiyselerdi kórmey, esitpey olardı sezbey jasay almaymız. Iqtıyarlı qabıl etiw ózimizdiń maqset hám qızıģıwshılıģımızģa baylanıslı ámelge asırıladı.