7-8- klasları

9.09. 2022- jıl
7-8- klasları
Jobası:
Sabaqıń maqseti: Qaraqalpaq tiliniń rawajlanıwı hám payda bolıwı haqqında keń túsinik beriw
Qaraqalpaq tiliniń rawajlanıwı XX ásirlweden baslanadı. Bul dáwirde q2araqalpaq xalqınıń jámiyetlik – siyasiy turmısında , ekonomika hám mádeniyatında úlken ózgeris payda boldı. Bul ózgerisler qaraqaqlpaq tiliniń rawajlanıwına keń múmkinshilikler tuwǵızdı.Tildiń jámiyetlik xızmeti keńeydi.
Qaraqalpqaq tiliniń awızeki sóylew hámn jazba túrleri onıń arqa hám qubla dialektlikm ózgeshelikler tiykarńnda qáliplesti. Á debiy tildiń bul eki túri Házirgi waqıtta turmıstıń hár túrli tarawları – oqıw- oqııw, is júrgiziw tarawlarında keń qollanıladı.
Qaraqalpaq tiliniń milliy jazıwı 1928- jılǵa deyin arab álipbesi tiykarında júrgizildi.!924- jıldan baslap 1- gazeta shıǵa basladı. Arab jazıwı 1928- jılı latın jazıwı menen awmastırılsı. Al 1940- jıldan baslap latın álipbesindegi jazıwdıń ornına rus alfavitine tiykarlanǵan jazıw payda boldı.
Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Rspublikasınıń ǵárezsizlik alıwı menen 1993- jılı óz jazıwın jańalaw haqqında sheshim mqabıl etti.Qarqalpaqstan Respublikası 1994-jılı 26- fevralda latın jazıwına tiykarlanǵan jazıwdı qabılladı
Jańa álipbege tiykarlanǵan imla qaǵıydaların Qaraqalpaqstan Respublikası Ministler Keńesiniń 1995- jıldıń 30- dekabrindegi qararı menen tastıyıqlandıhám 1996- jılı “ Bilim “ baspasında kitapsha bolıp basılıp shıqtı.
Álipbe hám imlanı jáne de jetilistiriw maqsetinde Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Joqarı Keńesi 2009- jıldıń 8- oktyabrinde qosımshalar hám ózgerisler kirgizilgen nızam qabılladı.
Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Qaraqalpaqstan Respublikası Nızamına qosımshalar hám ózgerisler kirgiziw haqqında 2016- jıl 0- iyunda qarar qabıl etildi.
Sorawlar :

1. 
   Qaraqalpaq ádebiyatı qaysı waqıttan baslap rawalana basladı.
   
2. 
   Qaralpaq álipbesi rawajanıw dáwirinde qanday álipbeni qollandı?
   
3. 
   Qaraqalpaq tili rawajlanıw jolları neshe túrli jol menen ámelge asırıldı ?
   
4. 
   Sóz , sóz dizbegi, baspaxana , Túbir, túbir sóz qanday jollar arqalı qollanıldı?
   
5. 
   Qaralpaq tili qaysı tillerdiń tásiri arqalı qollanıldı ?