7-mavzu. Mintaqada qishloq xo’jaligining hududiy ixtisoslashuvi Reja

Shu jumladan sug’oriladigan erlar

jami	foiz hisobida	jami		foiz hisobida
1	Qishloq xo’jaligiga mo’ljallangan erlar	20236,3	45,08	4191,2		9,34
2	Aholi punktlarining erlari	221,4	0,49	51		0,11
3	Sanoat transport, aloqa, mudofa va boshqa maqsadlarga mo’ljallangan erlar	866,3	1,93	12,3		0,03
4	Tabiatni muhofaza qilish, sog’lomlashtirish, rekreatsiya maqsadlariga mo’ljallangan erlar	710,4	1,58	0,6		0,001
5	Tarixiy-madaniy ahamiyatga molik erlar	14,5	0,03
6	O’rmon fondi erlari	11199,5	54,95	44,6		0,09
7	Suv fondi erlari	836,9	1,87	4,7		0,01
8	Zaxira erlar	10807,1	24,07	2,2		0,005
	jami erlar	44892,4	100	4306,6		9,59

«Davergeodezkadastr» qo’mitasi ma’lumotlari.

Qishloq xo’jalik erlarining tarkibiga iqtisodiy jihatdan eng nafli ekinzor, sug’oriladigan erlar hisoblanadi. Ular jami qishloq xo’jalik erlarining 2019 yilning 1-yanvariga 20.7 foizini tashkil etgan. Shundan 81.5% sug’oriladigan ekinzordir. Shu davrda hukumatning fuqorolarga cheklangan miqdordagi erlarni berish siyosatining amalga oshirilishi natijasida fuqorolarning oila tamorqa xo’jaligidagi erlari 17 foizga ko’payib, 2019-yilning boshiga 697,4 ming gektarni tashkil etgan, shundan
74 foizdan ko’prog’i sug’oriladigan erlardan iboratdir. Boshqa erlar ham ma’lum darajada o’zgarib borgan (7.2-jadval).
Fanda qishloq xo’jalik erlarining bir turdan ikkinchi turga o’tishini er transformatsiyasi deyiladi. Masalan, lalmi erlar kompleks o’zlashtirilishi oqibatida sug’oriladigan ekinzorlarga aylanadi. Sug’oriladigan erlarning meliorativ holati yomonlashishi oqibatida, yomonlashib boshqa erlarga aylanadi.tarmoqda ijobiy transformatsiyasini amalga oshirishga e’tibor berish lozim.


7.2-jadval. O’zbekistonda jami foydalaniladigan er maydonlarining salmog’i

TG’R	Respublika shaxar va viloyatlarning nomi	Umumiy er maydoni		Ekin erlar		Ko’p yillik daraxtlar		Bo’z erlar			Pichanzor va yaylovlar			Jami qishloq xo’jalik erlari			Tomorqa erlar			O’rmonzorlar			Bog’dorchi-lik, uzum va sabzavotchi-lik uyushma erlari			Butazorlar		Boshqa erlar
		jami	shu jumladan sug’oriladigani	jami	shu jumladan sug’oriladigani	jami	shu jumladan sug’oriladigani	jami	shu jumladan sug’oriladigani	jami		shu jumladan sug’oriladigani	jami		shu jumladan sug’oriladigani	jami		shu jumladan sug’oriladigani	jami		shu jumladan sug’oriladigani	jami		shu jumladan sug’oriladigani
1	Qoraqol.Res.	16656,1	510,4	418,3	418,3	8	8	11,2	11,2	5277,8		36,7	5715,3		474,2	47,6		35,2	1075		0,9	0,1		0,1	105,2		9713
2	Andijon	430,3	273,1	202,1	202,1	30,1	30,1	2,8	0,6	21		0,9	256		233,7	48		35,2	3,9		3,9	0,3		0,3			122,1
3	Buxoro	4183,1	274,6	199,5	199,5	20,8	20,8	6,9	6,9	2530,4			2757,6		227,2	58,6		45,4	334,6		1,8	0,3		0,2	45,4		986,6
4	Jizzax	2117,9	299,2	483,2	258,8	20,5	16,9	8,2	0,7	750,5			1262,4		276,4	31,8		18	164,4		4,8	0,1					659,2
5	Qashqadaryo	2856,8	514,8	676,1	417,6	39,1	36,9	21,9	4,6	1407,1		0,1	2144,2		459,2	80		49,1	164,3		6,2	0,3		0,3			468
6	Navoiy	10948,1	123,5	111,5	91,7	10,3	9,6	6,8	6,7	8747,6			8876,2		108	20		13,5	1271		1,7	0,7		0,3			780,7
7	Namangan	718,1	282,9	190	190	45,1	45,1	2,5	2,5	151,1			388,7		237,6	50		40,8	23,3		4,4	0,1		0,1			256
8	Samarqand	1677,3	379,4	429,1	247	68,1	63,4	5,2		797,1			1299,5		310,4	86,5		62,6	13		6	0,7		0,4			277,6
9	Surhondaryo	2009,9	325,2	278,8	239,3	33,6	32,2	0,3		826,7			1339,4		271,5	63,2		50,4	233,4		3,3						573,9
10	Sirdaryo	427,6	286,8	249,4	249,4	7,2	7,2	10,3	10,3	20,3			287,2		266,9	19,2		15,2	4,6		4,6	0,1		0,1			116,5
11	Toshkent	1525,4	398,6	329	295,7	52,6	43,5	0,8	0,4	440		1,4	8224		341	62,3		51,5	83,5		2,5	3,6		3,6	2,1		551,5
12	Farg’ona	700,5	368,6	274,5	274,5	49,4	49,4			23,5		3,9	320,4		300,8	72		52,9	14,6		14	0,9		0,9			292,6
13	Xorazm	608,2	265,7	205,2	205,2	13,2	13,2	3,8	3,8	109,4			331,6		222,2	51,3		43,1	57,5		0,3	0,1		0,1			167,7
14	Toshkent. sh	33,13,8	0,1	0,1									0,1		0,1	6,9		3,7			0						26,1