7. mavzu: O‘zbekiston respublikasidagi ijtimoi o‘ zgarishlar reja

2. 
Aholi turmush darajasini yuqori darajada ta’minlash. 
Bugunga kelib mamlakatimiz o‘z taraqqiyotining muhim bosqichiga kirdi. Ijtimoiy 
siyosat borasida istiqlol yillaridagi katta tajribalarga suyangan, mavjud an’analarni izchil 
davom ettirgan holda yangi-yangi qadamlar tashlanyapti. 
Harakatlar strategiyasi asosida ijtimoiy sohada amalga oshirilayotgan ishlar 
ko‘lami esa har qanday kishini mamnun etadi. “2017-2021-yillarda O‘zbekiston 
Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar 
strategiyasini kelgusida amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Prezident 
Farmoyishida muayyan ma’noda hozirgacha amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. 

---

Jumladan, ijtimoiy sohadagi eng muhim ishlar ham o‘z aksini topgan. Unda qayd 
etilishicha, “faqatgina joriy yilning birinchi yarmida 2,7 ming kilometr avtomobil yo‘llari 
qurildi va ta’mirlandi, 84 ming 300 ta ish o‘rni yaratildi. 2017- 2020-yillarda shaharlarda 
energiya jihatdan samarador arzon ko‘p kvartirali uylarni qurish va rekonstruksiya qilish 
dasturi amalga oshirilmoqda, uning doirasida 50 ming 286 ta xonadondan iborat 1 ming 
136 ta ko‘p qavatli uylarni, bundan tashqari, namunaviy loyiha asosida qishloq joylarida 
75 ming turar joylarni qurish mo‘ljallangan” 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Bandlik sohasida davlat siyosatini 
yanada takomillashtirish va mehnat organlari faoliyati samaradorligini tubdan oshirish 
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi (24.05) Farmoni qabul qilindi. 
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aholi bandligini 
ta’minlash bo‘yicha olib borilayotgan ishlar natijadorligi va samaradorligini oshirishda 
mahalliy ijro hokimiyati va iqtisodiy kompleksni hududiy organlari rahbarlarining 
shaxsiy mas’uliyatini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” (06.05), “Kasanachilikni 
yanada rivojlantirish uchun qulay sharoitlar yaratish chora- tadbirlari to‘g‘risida” (24.05), 
“Madaniyat san’at tashkilotlari, ijodiy uyushmalar va ommaviy axborot vositalari 
faoliyatini yanada rivojlantirish, soha xodimlari mehnatini rag‘batlantirish bo‘yicha 
qo‘shimcha sharoitlar yaratishga doir chora- tadbirlar to‘g‘risida” (14.08), “2018-2019-
yillar, turizm sohasini rivojlantirish bo‘yicha birinchi navbatdagi chora-tadbirlar 
to‘g‘risida” (16.08) va boshqa Qarorlari chiqdi. 
Ayniqsa, aholi ijtimoiy himoyasi va sog‘lig‘ini saqlash tizimini takomillashtirish 
bo‘yicha ham ko‘p ish qilindi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Shoshilinch tibbiy yordamni yanada 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” (16.03), “Uy-joy kommunal xizmat 
ko‘rsatish tizimini boshqarishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(18.04), “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzurida Ichimlik suvidan 
foydalanishni nazorat qilish davlat inspeksiyasini tashkil etish to‘g‘risida” (18.04), 
“Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida davlat boshqaruvi tizimini 
takomillashtirish to‘g‘risida” (21.04), “Davlat veterinariya xizmati boshqaruvi tizimini 
tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(01.6) va boshqa Farmonlari qabul qilindi. 
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sog‘liqni saqlash sohasida 
xususiy sektorni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(01.4) , “Ikkinchi jahon urushi qatnashchilarini rag‘batlantirish to‘g‘risida” 
(4.4) 
, “Xotira va qadrlash kuniga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish chora- 
tadbirlari to‘g‘risida” (04.04), “2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasida 
onkologiya xizmatini yanada rivojlantirish va aholiga onkologik yordam ko‘rsatishni 
takomillashtirish chora-tadbirri to‘g‘risida” (04.04), “2017-2021- yillarda ichimlik suvi 
ta’minoti va kanalizatsiya tizimlarini kompleks rivojlantirish hamda modernizatsiya 
qilish dasturi to‘g‘risida” (20.04), “2018-2022-yillarda issiqlik ta’minoti tizimini 
rivojlantirish dasturi to‘g‘risida” (20.04), “2017-2021- yillarda ko‘p xonadonli uy-joy 
fondini saqlash va undan foydalanish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida” (24.04), “2017-2021-yillarda yer osti suvlari zahiralaridan oqilona 
foydalanishni nazorat qilish va hisobga olishni tartibga solish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(04.05), “Toshkent shahri aholisiga birlamchi tibbiy-sanitariya yordami ko‘rsatishni 

---

boshqarish tizimini yanada takomillashtirish hamda uning samaradorligi uchun rahbarlar 
va mutaxassislarning kasbiy mas’uliyatini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(06.6) , “O‘zbekiston Respublikasi aholisiga 2017-2021-yillarda ixtisoslashtirilgan 
tibbiy yordam ko‘rsatishni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(20.6) , “Aholini dori vositalari va tibbiyot buyumlari bilan ta’minlash tizimni 
takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” (17.07) boshqa 
Qarorlari hamda “Nogironlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini yanada 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” (01.08) Farmoyishi chiqdi. 
Arzon uy-joylar barpo etish mamlakatimizda ijtimoiy sohada amalga 
oshirilayotgan ishlarning insonparvarligini ko‘rsatib turibdi. Uy-joylar arzon narxlarda 
qurilsa, uni sotib oluvchilar soni ko‘payadi. Eng muhimi, bu birinchi galda aholining uy-
joyga o‘ta muhtoj qatlamining manfaatlarini o‘ylagan holda yo‘lga qo‘yildi. Hozirgi 
paytda mamlakatimizning barcha mintaqalarida ikki sotixli namunali qishloq uylarini, 
shuningdek, ikki-uch xonali ko‘p qavatli uylarni qurish jadal davom ettirilyapti. Bu 
borada, ayniqsa, imtiyozli kreditlar joriy etilganidan aholi bag‘oyat minnatdor. 
Bugungi kunda poytaxtimiz katta uy-joy qurilishi maydoniga aylandi. Xususan, 
Sergeli tumani hududida jadal sur’atlar bilan bunyod etilayotgan har taraflama shinam, 
zamonaviy qulayliklarga ega arzon ko‘p qavatli uylar peshma- pesh bitkazilyapti. 
Yo‘l-transport, muhandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmalarni 
rivojlantirish hamda modernizatsiya qilish bo‘yicha maqsadli dasturlarni amalga oshirish 
yo‘nalishiga ham jiddiy e’tibor berilyapti. 
Sergeli tumanini shaharning asosiy qismi bilan bog‘lashga xizmat qilishi 
mo‘ljallangan yer usti metrosining qurilayotganiga hammamiz guvohmiz. Metroga 
parallel ravishda Sergelini metroning Olmazor bekatini bog‘laydigan avtomobil yo‘li 
ham quriladi. Shuningdek, Sergelining bir tomoni shahar katta Halqa yo‘liga 
bog‘laydigan, ikkinchi tomoni esa Bektemir tarafga yo‘nalgan yangi magistral yo‘lga 
ulaydigan yo‘l qurilishi ham jadallik bilan davom ettirilyapti. Shahrimizning yo‘l va 
ko‘chalariga yangidan asfal’t yotqizilyapti. 
Ta’lim, madaniyat, ilm-fan, adabiyot, san’atva sport sohalarini rivojlantirish 
ijtimoiy sohaning muhim yo‘nalishini tashkil etadi. 
Bu borada O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Oliy ta’lim tizimini yanada 
rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” (20.04), “2017-2018 o‘quv yilida O‘zbekiston 
Respublikasining oliy ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilish to‘g‘risida” (05.05), 
“Jismoniy tarbiya va ommaviy sportni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 
(03.06), “Madaniyat va san’at tashkilotlari, ijodiy uyushmalar va ommaviy axborot 
vositalari faoliyatini yanada rivojlantirish, soha xodimlari mehnatini rag‘batlantirish 
bo‘yicha qo‘shimcha sharoitlar yaratishga doir chora-tadbirlar to‘g‘risida” (14.08) va 
boshqa Qarorlari chiqarilganini alohida qayd etish lozim. 
Yoshlarga oid davlat siyosatini takomillashtirish borasida tub burilish yuz 
berdi. 
2017-yilning 30-iyun kuni “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakatining IV qurultoyi 
bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev qatnashib, 
nutq so‘zladi. Davlatimiz rahbari yoshlar siyosatini chuqur tahlil etib, bu borada yangicha 
ishlash prinsiplarini bayon qilib berdi. “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakati Yoshlar 
ittifoqiga aylantirildi. Bundan buyon 30-iyun Yoshlar kuni sifatida bayram qilinadigan 

---

bo‘ldi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Yoshlarga oid davlat siyosati 
samaradorligini oshirish va O‘zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qo‘llab- quvvatlash 
to‘g‘risida”gi (05.07.2017) Farmoni qabul qilindi. Boshqa ko‘p qonunosti hujjatlarida 
ham yoshlarni ijtimoiy faollikka undaydigan, ular hayotini yaxshilashga qaratilgan tartib-
qoidalar belgilandi. 
Siyosatdagi barqarorlik va izchillik har qanday davlatda ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiyotning muhim omili bo‘lib xizmat qiladi. 
Poytaxtimizning mahallalarida, aholining baxtli yashashi uchun qulay sharoitlar 
yaratishga kirishilganiga guvoh bo‘lasiz. Ko‘p qavatli uylarning fasadlari ta’mirlanyapti. 
Bu uylar orasidagi yo‘l va yo‘laklarga sement yotqizilyapti. Bolalar uchun o‘yingohlar 
yangidan jihozlanyapti. Shaharning bo‘sh turgan inshootlarida yangi-yangi ishlab 
chiqarish va xizmat ko‘rsatish shoxobchalari bunyod etilyapti. Bu ko‘plab yangi ish 
o‘rinlarini tashkil etish imkonini beryapti. Bularning bari - ijtimoiy sohani rivojlantirish, 
aholining turmush darajasini ko‘tarishni ko‘zlab amalga oshirilyapti. 
O‘zbekistonda oxirgi uch yil mobaynida kambag‘allikni kamaytirishga qaratilgan 
chora-tadbirlar natijasida aholi jon boshiga real jami daromad 43,9 foizga, o‘rtacha 
hisoblangan nominal oylik ish haqi 79,7 foizga yoki 2016-yildagi 1293,8 ming so‘mdan 
2019-yilda 2324,5 ming so‘mga oshdi. 
Jahon bankining “O‘zbekiston fuqarolarini tinglab” loyihasi doirasida, uy 
xo‘jaliklari orasida o‘tkazilgan so‘rovnoma natijalariga ko‘ra, 2020-yilning yanvar-mart 
oylari uchun o‘rtacha kambag‘al xonadonning oylik daromadi taxminan 1,5 million 
so‘mni tashkil etib, taqqoslama narxlarda bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga 
nisbatan 12 foizga oshgan. 
Mazkur muammoni hal qilishga hukumat tomonidan katta hajmdagi sa’y- 
harakatlar qaratilgan. Jumladan, mamlakatda kambag‘allikka qarshi kurashish uchun 
zarur institutlar yaratildi. Bu, avvalambor, Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni 
qisqartirish vazirligining tashkil etilishi, kambag‘allikka qarshi kurashish bo‘yicha davlat 
siyosatini belgilab beradi. 
Ijtimoiy himoyaga muhtoj va kam ta’minlangan oilalarni qo‘llab-quvvatlash 
maqsadida yaqinda Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi tashkil etildi. Mazkur 
vazirlik fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish institutlari faoliyatini muvofiqlashtiruvchi 
mas’ul davlat organi sifatida ijtimoiy himoyaga muhtoj va kam ta’minlangan qatlamlarini 
aniqlash va manzilli ko‘mak berish borasida samaradorlikni oshirishga xizmat qiladi. 
Shuningdek, aholining turmush sharoitlarini yaxshilash va qishloq joylarini 
obodonlashtirish dasturlari amalga oshirilmoqda. Xususan, “Obod qishloq” dasturining 
amalga oshirilishi tufayli 1,7 mln qishloq aholisining yashash sharoitlari yaxshilandi. 
Birgina 2019-yilda “Obod qishloq” va “Obod mahalla” dasturlarini amalga oshirish 
uchun jami 600 million AQSh dollariga teng 6,1 trln so‘m ajratildi. 
Biroq erishilgan natijalarga qaramay, hozirgi kunda O‘zbekistonda 400 mingdan 
ortiq oila turmush sharoitlari yaxshilanishiga muhtoj (Jahon banki mezonlariga ko‘ra, 
2015-yil oktabridan boshlab Global kambag‘allik darajasiga kuniga 1,9 AQSh dollardan 
kam daromad olganlar kiritilgan). Norasmiy sektorning mehnat bozoridagi ulushi 40-50 
foizni tashkil etadi. Biroq kambag‘al uy xo‘jaliklarining faqat 23 foizigina ijtimoiy 
nafaqa olishadi. 

---

Prezidentimizning 
2019-yil 
28-maydagi 
“O‘zbekiston 
Respublikasida 
korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi Farmoni mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli ijtimoiy-
siyosiy, sotsial-iqtisodiy islohotlarga katta g‘ov hisoblanmish korrupsiyaga yana bir bora 
qattiq zarba beradigan hujjat bo‘ldi. 
Ta’kidlash lozimki, 2016-yilning oktabr oyida davlatimiz rahbari O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentligiga nomzod sifatida Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati - 
O‘zbekiston Liberal-demokratik partiyasining VIII s’yezdidagi saylovoldi ma’ruzasida 
mahalliychilik va urug‘-aymoqchilik kabi illatlar barobarida O‘zbekistonning barqaror 
rivojiga xavf tug‘dirayotgan tahdidlar orasida aynan davlat hokimiyatini obro‘sizlantirib, 
iqtisodiyotning o‘sishi va tadbirkorlik rivojiga jiddiy to‘siq bo‘lib kelayotgan korrupsiya 
masalasiga barchamizning e’tiborimizni qaratdi. Aynan shu davrdan boshlab 
mamlakatimizda bu salbiy illat bilan murosasiz kurash olib borish borasida barqaror 
qadamlar qo‘yildi. 
Darhaqiqat, ko‘p vaqt o‘tmay, ya’ni 2016-yilning noyabr oyida O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi tomonidan “Korrupsiyaga qarshi 
kurashish to‘g‘risida”gi Qonun qabul qilindi. 
Mazkur qonun hujjatining samaradorligini ta’minlash maqsadida 2017-yil 2- fevral 
kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Korrupsiyaga qarshi kurashish 
to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining qoidalarini amalga oshirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori ham qabul qilindi. 
Kuni kecha e’lon qilingan Farmon ana shu tizimli ishlarning mantiqiy davomi 
bo‘lib, unda korrupsiyaga qarshi kurashish borasida yaratilgan mexanizmlarni yanada 
takomillashtirish, ushbu illatni batamom bartaraf etish choralari ochib berilgan. 
Eng muhimi, ushbu Farmonning aynan “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish 
yili” Davlat dasturi doirasida e’lon qilinishi diqqatga sazovordir. Aynan shuning uchun 
ham mazkur hujjatda iqtisodiyotni yanada ravnaq toptirish, xalq farovonligini oshirish, 
mamlakatda investitsiya muhitini yaxshilash borasidagi strategik vazifalarni hal etish 
korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida davlat siyosatining samarali amalga oshirilishini 
ta’minlash hamda korrupsiya ko‘rinishlarining sabab va shart-sharoitlarini bartaraf etish 
bo‘yicha yangi tizimli choralar ko‘rilishini ta’minlash alohida ko‘rsatib o‘tilgan. 
Farmonning asl mazmun-mohiyati shundan iboratki, korrupsiyaga qarshi kurashish 
bu nafaqat davlatning vazifasi, balki jamiyat ham davlat bilan hamkorlikda bu salbiy 
illatga barham berishda faol ishtirok etishi lozim. Shuning uchun ham hujjatda aynan 
siyosiy partiyalarning bu boradagi rolini yanada kuchaytirish alohida ko‘rsatib o‘tilgan. 
Darhaqiqat, partiyamizning saylovoldi dasturida ham aynan korrupsiya va uning 
har qanday ko‘rinishi bilan murosasiz kurash olib borish asosiy o‘rinni egallagan. Chunki 
mazkur salbiy illatga barham berilmas ekan, iqtisodiyotni rivojlantirish, mamlakatda 
sog‘lom raqobat muhitini shakllantirish, chet el investitsiyalarini mamlakat iqtisodiyotiga 
jalb etish hamda davlatimizda o‘rta sinfni shakllantirish nihoyatda og‘ir kechadi. 
Korrupsiyaning yana bir salbiy tomoni shundaki, u mamlakatning xalqaro maydondagi 
ijobiy imijiga, reytingiga o‘zining salbiy ta’sirini ko‘rsatadi. Buning natijasida 
mamlakatning investitsiya jozibadorligiga putur yetishi mumkin. 
Shuning uchun ham partiyamiz va uning Qonunchilik palatasidagi fraksiyasi 
mazkur Farmondan kelib chiqadigan vazifalarning ijrosini ta’minl ash hamda bu borada 

---

tegishli nazoratni amalga oshirish yuzasidan bir qator chora-tadbirlar rejasini ishlab 
chiqishni maqsad qilgan. Xususan, o‘z elektorat manfaatini himoya qilgan holda, davlat 
organlari tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashish borasida ishlab chiqiladigan tegishli 
qarorlarni tayyorlashda ishtirok etish, “Davlat xaridlari to‘g‘risida” hamda “Davlat-
xususiy sherikchilik to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlari doirasida tegishli 
davlat organlari tomonidan mazkur qonun hujjatlarini bajarish borasida korrupsiya 
holatlariga yo‘l qo‘ymaslik yuzasidan amalga oshirilgan ishlarni monitoringini o‘tkazish, 
lozim bo‘lsa, parlament eshituvi darajasida mazkur masalalarini o‘rganishni ko‘zda 
tutmoqda. 
Shuningdek, “Jamoatchilik nazorati to‘g‘risida”gi Qonun doirasida mamlakat 
hududlarida tadbirkorlik sub’yektlarining manfaatlarini himoya qilish borasida o‘z 
faoliyatini yuritib kelayotgan nodavlat-notijorat tashkilotlar vakillarini jalb etgan holda 
davlat organlari tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashish borasida amalga oshirilayotgan 
ishlar yuzasidan jamoatchilik eshituvlarini tashkil etishga ko‘maklashishni ko‘zlamoqda. 
Farmonga asosan, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyatlar va 
Toshkent shahar xalq deputatlari Kengashlari, tuman va shahar xalq deputatlari 
Kengashlarining tarkibida korrupsiyaga qarshi kurashish uchun tashkil etiladigan 
komissiyalar tarkibiga tadbirkorlik sub’yektlarining manfaatlarini himoya qilish borasida 
o‘z faoliyatini yuritib kelayotgan nodavlat-notijorat tashkilotlar vakillarini kiritish 
choralarini ko‘rish, har chorakda tadbirkorlik sub’yektlaridan kelib tushadigan va 
korrupsiya holatlari bilan bog‘liq murojaatlar tahlilini o‘tkazib, tegishli choralarini 
ko‘rish ham maqsadga muvofiq deb hisobaymiz. 
Bundan tashqari “Men korrupsiyaga qarshiman” shiori ostida endi faoliyatini 
boshlagan yosh tadbirkorlar ishtirokida seminarlar, davra suhbatlari va boshqa ommaviy 
tadbirlarni o‘tkazish ham foydadan holi bo‘lmaydi. Umuman, korrupsiyaga qarshi 
murosasiz kurashda natija beradigan har qanday chorani ko‘rish, eng muhimi, parlament 
nazoratining ta’sirchan usullaridan foydalanish davlatimiz uchun ham, jamiyatimiz uchun 
ham birdek naf keltiradi.