7-sinf o`zbekiston tarixi mukammal qo`llanma

ko`pchiligi qanday maqsadda Islom dinini qabul qilganlar ?
A) o`z huquqlari va imtoyozlarini saqlab qolish
B) soliqlardan ozod bo`lish va yuqori daromadni saqlab qolish
C) jamiyatda yuz berayotgan ijobiy o`zgarishlarga javoban
D) eski dinlariga bo`lgan ishonchni yo`qotishgani

11. Qayerdagi devorlarga solingan suratlardagi odam rasmlarining ko`zi o`yilib, bo`yinlariga qilich bilan chizib yuborilganligi to`g`risida darslikda ma`lumot uchraydi ?

A) Poykand B) Afrosiyob C) Varaxsha D) Panjikent

12. Soliq va uning miqdori yoki ma`nosini muvofiqlashtiring

1) jizya 2) xiroj 3) zakot
a) hosilning 1/3 qismi b) mol-mulkning 1/3 qismi
c) hosilning 1/9 qismi d) mol-mulkning 1/40 qismi
e) islomni qabul qilgan aholidan olinadigan soliq
f) islomni qabul qilmagan aholidan olinadigan soliq
A) 1-f,2-a,3-d B) 1-e,2-a,3-d
C) 1-e,2-a,3-b D) 1-f,2-c,3-d

13. Qaysi hududdagi budda haykallari urushlar natijasida parchalab tashlangan ?

A) Quramozor B) Afrosiyob C) Varaxsha D) Quva

14. Islomni qabul qilib masjidga keluvchi namozxonlarga qanch miqdorda hadyalar berilgan ?

A) 1 dirham B) 2 dirham C) 3 fals D) 4 dinor

15. Arablar hujumidan keyin yurtimizda qanday soliqlar joriy etilgan ?

A) xiroj, jizya, zakot, ushr
B) tanobona, jizya, zakot, ushr
C) xiroj, jizya, qo`sh puli, ushr
D) xiroj, jizya va harbiy majburiyatlar

10-mavzu : xalifalikka qarshi xalq noroziligi

1. Qaysi arab xalifasi bo`ysundirilgan yerli xalqlar bilan kelishish siyosatini amalga oshirishga majbur bo`ldi ?

A) Usmon B) Marvon II
C) Mansur D) Umar ibn Abdulaziz

2. VIII asrda sodir bo`lgan voqealarni tartiblang

1) Movarounnahr zodagonlarining ko‘pchiligi
o‘zini haqiqiy musulmon deb hisoblab, soliq to‘lamay
qo‘yadi
2) xalifalik ma’muriyati bir yo‘la hammadan
jizya olish haqida buyruq beradi
3) musulmon arablar bilan bir qatorda islomni
yangi qabul qilgan mahalliy xalqlardan xiroj va jizya soliqlarini olish bekor qilindi
4) mahalliy mukdorlar va arab ma`muriyati o`rtasida ziddiyat keskinlashadi, qo`zg`alonlar boshlanadi
A) 3,1,2,4 B) 2,1,3,4 C) 4,3,2,1 D) 1,2,3,4

3. So`g`ddagi qo`zg`alonga yordam berish maqsadida qayerdan turk lashkarlari keladi ?

A) Farg`ona B) Choch C) Yettisuv D) Sibir

4. 720-yilda So`g`dda ko`tarilgan qo`zg`lon rahbarlarini aniqlang

A) So`g`d ixshidi hurzod va Panjikent hokimi Divashtich
B) Farg`ona ixshidi Sulaymon va Quva hokimi Divashtich
C) So`g`d ixshidi Talxa va Panjikent hokimi Chag`on
D) So`g`d ixshidi G`urak va Panjikent hokimi Divashtich

5. "Oq kiyimlilar " qo`zg`aloni qaysi yili sodir bo`lgan ?

A) 738-748-yillari B) 769-783-yillar
C) 806-yil D) 717-719-yillar

6. Rofe ibn Lays boshchiligidagi qo`zg`alon qaysi hududda boshlangan va qayerlarga tarqalgan ?

1) Samarqand 2) Shosh 3) Farg`ona 4) Buxoro
5) Naxshab 6) Xorazm 7) Balx 8) Marv
A) 1,2,3,4,8 B) 2,3,6,7,8 C) 1,2,3,4,5,6 D) 1,2,3,8

7. " Oq kiyimlilar " qo`zg`aloni ayniqsa qayerda avj olgan ?

A) Eloq B) Samarqand C) Kesh D) Sug`d

8. 720-yildagi qo`zg`alonda faqat ayrim shahar va qal`alar ichida qurshovda qolgan arab istilochilari qanday qilib jon saqlaganlar ?

A) harbiy kuchlari yordamida
B) qo`shimcha kuchlar yetib kelishi tufayli
C) qal`alar mustahkamligi sababli dushman uni yorib o`tolmagan
D) o`lpon va e`tiborli vakillarini garovga berish

9. Quyidagi qaysi Xuroson noibi Islomni qabul qilganlardan xiroj va jizya olmaslikka qaror qiladi ?

A) Ashros B) Nasr ibn Sayyor
C) Qutayba D) Umar ibn Abdulaziz

10. Muvofiqlashtiring

1) Umar ibn Abdulaziz 2) Nasr ibn Sayyor
3) Ashros
a) zodagon dehqonlarning ko`pi o`z chokar va kadivarlari bilan islomni qaytadan qabul qilib, arablar tomoniga o`tadilar
b) barcha musulmonlar huquq jihatdan tenglashtiriladi
c) yer egasining e`tiqodidan qat`iy nazar ularning xiroj to`lashi shart qilib qo`yiladi
d) yangi yerlarni bundon buyon zabt etishni to`xtatish hamda moliyaviy islohot o`tkazish to`g`risida farmon
A) 1-b,2-d,c, 3-a B) 1-a,2-b,c, 3-d
C) 1-d,2-b,c, 3-a D) 1-d,b,2-c, 3-a

11. Quyidagi qaysi shaxs davrida oliy martabali arab lashkarboshilari bilan mulkdor dehqonlar o‘rtasidagi

qon-qarindoshlik aloqalari o‘rnatiladi ?
A) Ashros B) Nasr ibn Sayyor
C) xalifa Umar D) Qutayba

12.Narshaxiy ma`lumotiga ko`ra Muqanna qaysi ilmlarni o`rgangan ?

1) kimyogarlik 2) musiqa 3) sehr 4) she`riyat
5) tilsim
A) 1,2,3 B) 4,5 C) 1,3,5 D) 1,2,3,4

13. " Muqanna isyoni " tarixiy-adabiy ocherki muallifi kim ?

A) H.Olimjon B) M.Shayxzoda
C) S.Ayniy D) M.Behbudiy

14. Qaysi hududlarda " Oq kiyimlilar " yengilgach , mahalliy mulkdor tabaqa vakillari arablarga yordam bera boshladilar ?

A) Narshax va Samarqand B) Kesh va Farg`ona
C) Samarqand va Kesh D) Choch, Eloq va Farg`ona

15. Muqanna qo`zg`aloni sabablari qaysilar edi ?

1) xalq harakatining ommalashib ketishidan cho‘chigan mahalliy mulkdorlar birin-ketin arablar tomoniga o‘tib ketganlar
2) hal qiluvchi janglarda qo`zg`alonchilar safini turli jangchilar tark etishi
3) “Oq kiyimlilar” uyushqoqlik bilan harakat qila olmagan
4) qo‘zg‘olonning uzoq davom etganligi mehnatkashlarni holdan toydirgan
5) xalifa tomonidan jo`natilgan kuchlardan harbiy mahorat va qurollanish borasidagi kamchiliklar
A) 1,2,3,4 B) 2,5 C) 1,2,4 D) 1,3,4

Mustahkamlash uchun savollar

1. Umar ibn Abdulaziz qaysi yillarda xalifalik qilgan ?

________________________________________

2. Islohot bu ..? ________________________________

3. Farmon bu ? _______________________________

4. Nasr ibn Sayyor qanday maqsadda moliyaviy islohot o`tkazdi ? _____________________________________

5.Ashros tomonidan nima uchun dinni qabul qilganlardan xiroj va jizya olmaslikka qaror qiladi ?

____________________________________________

6. Buxorxudot qiziga uylangan arab noibi ?

____________________________________________

7. 775-yili qaysi xalifa harbiy qo`shinlarni Movarounnahrga safarbar qildi ?

____________________________________________

8. Samarqandda qancha davom etgan kurashlar natijasida qo`zg`alonchilar yengiladi ?

___________________________________________

9. " Oq kiyimlilar " qo`zg`aloni oxirgi bosqichi qayerda bo`ladi ? ____________________________________

10. Muqanna qayshi shahar va qishloqda tavallud

topgan ? ____________________________________

11.Mazdak qanday g`oyalarga ega edi ?

___________________________________________

12. Rofe ibn Lays kim edi ? ____________________

13. Qaysi Xuroson noibi Rofe ibn Lays qo`zg`alonini bostirish uchun Somonxudot nabiralaridan yordam

so`radi ? _____________________________________

14. Qaysi Somonxudot nabiralari Rofeni taslim bo`lishga majbur qildilar ?

__________________________________________

15. " Muqanna " qanday ma`noga ega so`z hisoblanadi ?

___________________________________________

11-mavzu : Abbosiylar davrida Xuroson va Movarounnahr

1. Qachonga kelib xalifalikda toj-u taxt uchun kurash kuchaydi ?

A) VIII asr 20-yillari B) VIII asr 40-yillari
C) IX asr boshlari D) VIII asr ikkinnchi yarmi

2.Ummaviylarga qarshi norozilik qaysi xalifa davrida

va nima uchun nihoyatda kuchayadi ?
A) Mansur, xiroj solig`i oshirilishi va harbiy safarbarlik
B) Marvon II, xiroj solig`i oshirilishi va hasharlar
C) Marvon II, harbiy safarbarlikka ko`plab yoshlarni jalb etilishi
D) Umar ibn Abdulaziz, xiroj solig`i oshirilishi

3. Ummaviylarga qarshi jo`natilgan Abu Muslim qayerlik edi ?

A) Kesh B) Kufa C) Kat D) Karmana

4. Arab xalifaligini boshqargan shaxslarni to`g`ri ketma-ketlikda joylashtiring

A) Muoviya I, Umar ibn Abdulaziz, Mansur , Muhammad ibn Ali
B) Muoviya I, Marvon II, Umar ibn Abdulaziz, Mansur
C) Mansur , Umar ibn Abdulaziz, Muoviya I , Abul Abbos Saffoh
D) Muoviya I, Umar ibn Abdulaziz, Mansur , Abul Abbos Saffoh
5. Abu Muslim qaysi yildan aholini Ummaviylarga qarshi da`vat etdi ?
A) 747-yil B) 748-yil C) 749-yil D) 750-yil

6. Ummaviylarga qarshi tashviqotning sadosi tez orada qaysi viloyatlarga keng tarqaldi ?

1) Movarounnahr 2) Xuroson 3) Toxariston
4) Sharqiy Turkiston
A) 1,4 B) 1,2,3,4 C) 1,4 D) 1,2,3

7. Abbosiylar sulolasining birinchi xalifasi kim edi ?

A) Muhammad ibn Ali B) Marvon II
C) Abul Abbos Saffoh D) Ya`qub as-Saffor

8. Abbosiylarlarning xalifalik taxtiga kelishi mehnatkash aholiga .?

A) foyda bo`lgan , xiroj solig` miqdori tushirilgan
B) yengilliklar olib kelgan , xususan, aholi endi majburiy hasharlarga nisbatan kamroq olib chiqilgan, natijada dehqonlar o`z yerlarida ishlab , hosildorlik ortgan
C) mislsiz urushlar olib kelgan, askarlikka ko`plab mahalliy yoshlar jalb etilgan
D) hech qanday yengillik keltirmagan

9.Tez orada Abu Muslim Xuroso poytaxti shahrini egallaydi ?

A) Balx B) Marv C) Kat D) Nishopur

10. Dastlab Abu Muslimni aholining qaysi toifalari qo`llab-quvvatlagan ?

A) arab zodagonlari, mahalliy dehqonlar
B) dehqon va aslzodalar
C) kashovar, kadivar va hunarmandlar
D) kadivar va qullar

11. Qaysi yili Abu Muslim boshliq qo`zg`alonchilar xalifalikning markaziy viloyatlari tomon yo`l oladilar ?

A) 747-yil B) 748-yil C) 749-yil D) 750-yil

12.Moslashtiring

1) 755-yil 2) 751-yil 3) 750-yil
a) Abu Muslim xalifa buyrug`iga ko`ra o`ldirildi
b) Talos vodiysida Xitoy qo`shinlariga zarba berildi
c) Buxoroda Abbosiylarga qarshi qo`zg`alon bo`ldi
A) 1-b,2-a,3-c B) 1-a,2-b,3-c
C) 1-c,2-b,3-a D) 1-c,2-a,3-b

13. Abbosiylar hokimyatga kelgach Abu Muslim

dastlab .?
A) Damashq hokimi etib tayinlandi
B) Bag`dodda davlat va harbiy kuchlarning yuqori lavozimiga tayinlandi
C) Xurosonga noib qilib yuborildi
D) Xuroson va Movarounnahrga tegishli devon tarkibiga kiritildi

14. Xalifalikda markaziy hokimiyat qaysi yilga qadar Damashqda bo`lgan bo`lsa , keyinchalik Bag`dodga ko`chdi ?

A) 747-yil B) 748-yil C) 749-yil D) 750-yil

15. Xalifalikda faoliyat ko`rsatgan devonlarni aniqlang

A) vazir ul-vuzaro, Amir ul-umaro
B) devon al-mashriq, devon al-mag`rib , devon al-xaraj
C) devon ad-dar, devon as-sadr,devon al-bayt
D) amir ul-umaro va devon ad-dar

Mustahkamlash uchun savollar

1. Qaysi asrga kelib Movarounnahrda siyosiy boshqaruv arab xalifaligi siyosiy tizimiga moslashtirilgan edi ?

___________________________________________

2. Qaysi hududda buxorxudotlar qo`li ostidagi ma`muriy-idora usuli o`z shaklini saqlab qolingan edi ?

___________________________________________

3. Xalifalikda harbiy ishlar uchun mas`ul bo`lgan

shaxs ? _____________________________________

4. Talos vodiysida 751-yili qaysi davlatlar o`rtasida jang sodir bo`ldi ? ________________________________

5. Abu Muslim boshchiligidagi qo`zg`alon qaysi yillarda bo`ldi ? _____________________________________

6. Abu Muslim boshchiligidagi qo`zg`alonchilar qanday rangli kiyimda edilar v anima uchun ? ______________

___________________________________________

7. Abul Abbos Saffoh qaysi yillarda xalifalikni boshqargan ? ________________________________

8. Marvon II qaysi yillarda xalifalikni boshqargan va u qaysi sulolaning so`nggi xalifasi edi ?

___________________________________________

9. Abbosning qaysi evarasi hokimiyat uchun kurash boshlaga edi ? _______________________________

10. Abu Muslim keyinchalik poytaxtdan uzoqlashtirib qanday vazifani bajara boshlagan ?

___________________________________________

11. Qaysi shax hokimyatni egallagach joylarda umaviylar xodano vakillari va yaqinlari yo`q qilindi ?

___________________________________________

12. Abu Muslim vositasida xalqqa berilgan va`dalarning qaysilari bajarildi ? ____________________________

13. Xalifa davlatni boshqarishda kimga tayangan ?

___________________________________________

14. Movarounnahrga tegishli masalalar qaysi devonda ko`rilgan ? __________________________________

15. Islomni qabul qilmagan zodagonlarga qanday

munosabat bildirilgan ?
___________________________________________

III BOB Movarounnahrda mustaqil davlatlarning tashkil topishi

12-mavzu : Qarluqlar , o`g`uzlar, tohiriylar

1. Qaysi asrlarga kelib Arab xalifaligi og`ir siyosiy tanglikka uchadi ?

A) VII asr oxiri- VIII asr boshlari
B) VIII asr oxiri- IX asr boshlari
C) IX asr oxiri- X asr boshlari
D) VIII asr oxiri- IX asr asr oxiri

2. Arab xalifaligi hokimiyati zaiflashish sabablari ?

1) bo`ysundirilgan xalqlarni itoatda tutish arablar uchun qiyin bo`lib qoldi
2) Movarounnahr va Xuroson aholisining tez-tez qo`zg`alon ko`tarib turishi
3) uzluksiz davom etgan o`zaro urush va ichki ziddiyatlar
4) Venetsiya, Eron va Xitoy kabi davlatlar bilan raqobat xalifalikni salbiy ta`sir ko`rsatdi
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,4 D) 2,3

3. Movarounnahrning qaysi taraflarida hali xalifalikka bo`ysundirilmagan chegaradosh yerlarda bir nechta davlatlar tashkil topdi ?

A) janub va g`arb B) shimoliy va shimoliy sharqiy
C) shimoli va janubi D) sharqi va janubi g`arbi

4. Qarluqlar davlatini chegaralang

1) Elsuvi daryosi,chigil
2) Sharqiy Turkiston , yag`molar
3) Farg`ona, o`g`uz yurti
a) janub b) g`arb c) shimol va sharq
A) 1-c,2-a,3-b B) 1-a,2-c,3-b
C) 1-c,2-b,3-a D) 1-b,2-a,3-c

5. Qachon va qayerda Qarluqlar davlati tashkil topgan ?

A) VI-VII asrlarda Sharqiy Turkiston
B) VII asr oxiri Farg`ona vodiysi
C) VIII asr o`rtalari Yettisuv o`lkasi
D) X asr o`rtalari Oltoyning g`arbida

6. Qarluqlar va O`g`uzlar davlati qaysi hududlar aholisining siyosiy hayotiga ham kuchli ta`sir ko`rsatdi ?

1) Movarounnahr 2) O`rta Sharq 3) Old Osiyo
4) G`arbiy Sibir 5) Shimoliy Xitoy
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3 D) 2,4,5

7. O`g`uzlar davlatiga qaysi asrlarda asos solinadi ?

A) IX asr oxiri va X asr boshi
B) IX asr boshlari va X asr o`rtalari
C) VIII asr oxiri va IX asr boshlari
D) X asr
8. Turk xoqonligi yemirilgach, o`g`uzlarning kattagina qismi qaysi hududlarda muqim o`rnashib olganlar ?
A) Sirdaryo havzasi va Amudaryo bo`ylari
B) Sirdaryo havzasi va Orol dengizi
C) Amudaryo va Zarafshon daryosi bo`ylari
D) Sayhun daryosining shimoli-g`arbi

9. O`g`uzlar qaysi hududlarga ko`chishga majbur bo`ladilar ?

A) g`arbga, Shimoliy Kavkaz; Movarounnahrdan janubi g`arbga Sharqiy Turkiston
B) sharqqa, Sharqiy Turkiston; Movarounnahrdan janubi g`arbga Old Osiyo
C) g`arbga, Shimoliy Kavkaz; Movarounnahrdan shimoli sharqqa Ustyurt hududlari
D) g`arbga, Shimoliy Kavkaz; Movarounnahrdan janubi g`arbga Old Osiyo

10. Qarluqlar davlati qayerda tashkil topadi ?

A) Farg`ona B) Ustyurt C) Yettisuv D) Xuroson

11. Tohiriylar sulolasining hukmdorlari berilgan javobni aniqlang

A) Tohir ibn Husayn, Abul Abbos Saffoh, Talxa
B) Tohir ibn Husayn, Nuh, Talxa
C) Tohir ibn Fazliy, Abul Abbos sa`dulloh, Talxa
D) Tohir ibn Husayn, Abul Abbos Abdulloh, Talxa

12. Qarluq va o`g`uzlarning etnik ta`siri haqidagi javobni aniqlang

A) qarluqlar o`zbek va tojiklarning, o`g`uzlar turkman, ozarbayjon, qoraqalpoqlarning etnogenezida muhim rol o`ynaydi
B) o`g`uzlar o`zbek va tojiklarning, qarluqlar turkman, ozarbayjon, qoraqalpoqlarning etnogenezida muhim rol o`ynaydi
C) o`g`uzlar o`zbek va turkmanlarning, qarluqlar tojik, ozarbayjon, qoraqalpoqlarning etnogenezida muhim rol o`ynaydi
D) o`g`uzlar afg`on va qirg`izlarning, qarluqlar turkman, ozarbayjon, qoraqalpoqlarning etnogenezida muhim rol o`ynaydi

13. Tohir qaysi yili davlat ishlarini mustaqil idora etish maqsadida xalifa nomini xutbadan chiqarib tashladi ?

A) 821-yil B) 822-yil C) 824-yil D) 849-yil

14. 821-yili .?

A) Ma`mun va Amin o`rtasida taxt uchun kurash
B) Ma`mun xalifalik taxtini egalladi
C) Tohir Xuroson va Movarounnahr noibi etib tayinlandi
D) Movarounnahr Somoniylar boshqaruviga berildi

15. 873-yili ko`tarilgan qo`zg`alonga tegishli ma`lumotlarni aniqlang

1) dehqonlarning jabr-zulmidan, davlatning og`ir soliqlaridan bezor bo`lgan xalq qo`zg`alon ko`tardi
2) qo`zg`alonga " g`oziylar " ham qo`shildilar
3) qo`zg`alon natijasida hokimiyat somoniylar qo`liga o`tdi
4) safforiy aka-ukalar Ya`qub va Amr ibn Layslar yetakchilik qilishdi
5) tohiriylar sulolasi hokimiyati bu qo`zg`alonni bartaraf etdi va mustahkamlandi
6) tohiriylar sulolasi tugatilib, hokimiyat safforiylar qo`liga o`tdi
A) 1,2,3,4 B) 1,2,4,5 C) 1,3,4, D) 1,2,4,6

Mustahkamlash uchun savollar

1. Qarluqlar qaysi asrlarda Turk xoqonligi tarkibida bo`lganlar ? ______________________________

2. Qarluq va o`g`uz xalqlari qaysi asrda islom dinini qabul qilganlar ? __________________________

3. Qarluqlar davlati poytaxti qayer, poytaxtdan tashqari yana qanday shahar va qishloqlar qad ko`targan ?

____________________________________________

4. Qarluqlar davlati qaysi hududlar bilan savdo olib borganlar va chetga asosan qanday mahsulotlar olib borganlar ? _________________________________

__________________________________________

5. X asrning birinchi choragida O`g`uzlar ?

__________________________________________

6. Ma`mun qaysi yili Arab xalifasi bo`ldi ?

___________________________________________

7. Nuh, Ahmad,Yahyo, Ilyos kabi somonxudot nabiralariga qaysi hududlar boshqaruvga berildi ?

___________________________________________
___________________________________________

8. Tohiriylar davlatida qaysi hukmdor davrida poytaxt o`zgargan va qayerga ?

___________________________________________

9. Tohiriylar qaysi yillarda hukmronlik qilgan sulola hisoblanadi ? _________________________________

10. Safforiy hukmdorlarni va ularni davlat boshqargan yillari bilan yozing _____________________________

____________________________________________

11. G`oziy ..? ________________________________

12. Xutba .? _________________________________

13. O`g`uzlar davlatining poytaxti qayer ?

_____________________________________________

14. X asrda qarluqlar qayerlarga kelib o`rnashganlar ?

_____________________________________________

15. Xalifa Horun ar-rashid qaysi yillarda hukmronlik qilgan va uni o`g`illari kimlar edi ?

____________________________________________

13-mavzu : Somoniylar

1. Somoniylardan qaysi hukmdor Samarqandni markazga aylantirdi ?

A) Nuh B) Ahmad C) Nasr D) Ismoil

2. Somoniylar davlatiravnaq topgan asrda qaysi hududlarni o` ichiga olgan edi ?

1) Movarounnahr 2) Shimoliy Hindiston
3) Shimoliy Xitoy 4) Sharqiy Turkiston
5) Xuroson 6) Shimoiy Eron
7) Sharqiy Eron
A) 2,3,5,6 B) 1,5,6,7 C) 3,4,5,6,7 D) 1,5,7

3. Qaysi yili Ismoil Somoniy butun Movarounnahrni o`z qo`li ostida birlashtiradi ?

A) 885-yil B) 886-yil C) 887-yil D) 888-yil

4. Somoniy hukmdorlardan Nasrga oid bo`lmagani qaysi javobda berilgan ?

A) Samarqandni markazga aylantirdi
B) Movarounnahrni barcha viloyatlarii birlashtirish va Xurosondan ajratib olish choraarini ko`rdi
C) Ahmaddan so`ng hokimiyatni egalladi
D) Safforiylarni mag`lub qildi

5. Ta`rif egasini toping : " o`rta asrlarning qobiliyatli, serg`ayrat va nihoyatda zukko davlat arbobi " ?

A) Ahmad B) Nasr C) Ismoil D) Talxa

6. Suratga tegishli to`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Buxoro. Ismoil Somoniy maqbarasi. X asr
B) Buxoro. Ismoil Somoniy maqbarasi. IX asr
C) Samarqand. Nasr maqbarasi. VIII asr
D) Buxoro. Ahmad Somoniy maqbarasi. IX asr

7. Somoniylar davlati qaysi yillarda mavjud bo`lgan ?

A) 865-999-yillar B) 888-999-yillar
C) 870-995-yillar D) 861-998-yillar

8. 893-yili….?

A) Nasr tomonidan poytaxt Samarqandga ko`chiriladi
B) Ismoil Somoniy tomonidan maqbara qurilishi to`g`risida buyruq beriladi
C) Ismoil Somoniy Taroz shahrini zabt etib, dashtliklarga zarba beradi
D) Somoniylar va Tohiriylar o`rtasida jang sodir bo`ladi

9. Quyidagi qaysi hukmdor Registon maydonida amir qasri qarshisida devonlar uchun saroy qurdiradi ?

A) Nasr B) Ahmad C) Ismoil D) Nasr II

10. Somoniylar davlati dargohida ..?

A) amir qarorgohi va harami hamda saroy a’yonlari,
navkar va xizmatkorlarining turarjoylari bo‘lardi
B) amir qarorgohi va ov qilish uchun maxsus chorbog` tshkil etilgan edi
C) devonlar uchun maxsus saroy tashkil etilgandi
D) amir devoni va dargohi, jami yana sakkizta vazirlik ham joylashgan edi

11. O`rta Osiyodagi ilk ilmgoh- madrasa qachon va qayerda tashkil etilgan edi ?

A) Farjak madrasasi, IX asrda Samarqand
B) Feruzshoh madrasasi, IX asrda Buxoro
C) Ixlosiya madrasasi, X asrda Buxoro
D) Farjak madrasasi, X asrda Buxoro

12. Somoniy hukmdor Ismoilga tegishli ma`lumotlarni aniqlang

1) Movaounnahr va Xurosonni o`z qo`li ostida birlashtirdi
2) shimoli sharqiy hududlarga yurishqildi
3) dashtliklarg zarba berdi
4) hukmdorlik yorlig`ini arab xalifasidan qabul qildi
5) Samarqandni markazga aylantirdi
6) devon uchun Registonda maxsus saroy qurdirdi
A) 2,3,4,6 B) 1,2,3,4 C) 1,2,4,5,6 D) 3,4,5,6

13. Qaysi yili Ismoil Somoniy va Amr ibn Lays o`rtasida urush bo`ldi ?

A) 888-yil B) 893-yil C) 900-yil D) 914-yil

14. Narshaxiyning yozishicha…..?

A) Somoniylar boshqaruvi asosan o‘n ikkita
devon orqali idora etilib, ular orasida amir ul-umaro devoni bosh boshqaruv mahkamasi hisoblanardi
B) Somoniylar boshqaruvi asosan o‘nta
devon orqali idora etilib, ular orasida vazir devoni bosh
boshqaruv mahkamasi hisoblanardi
C) Somoniylar boshqaruvi asosan sakkizta
devon orqali idora etilib, ular orasida vazir ul-vuzaro devoni bosh boshqaruv mahkamasi hisoblanardi
D) Safforiylarni xalifa Mansur Somoniylarga qarshi gijgijlashi oqibatida yirik urush kelib chiqqan edi

15. Somoniylar davridai mahkama xizmatchilari….?

A) arab, fors, xitoy tillarini puxta egallagan, Qur`onni va shariatning asosiy qoidalarini yaxshi bilgan , turli fanlardn xabardor bo`lgan ijtimoiy kelib chiqishidan qat`iy nazar iqtidorli shaxslardan tanlab olingan
B) asosan chet davlatlardan kelgan iqtidorli shaxslardan iborat edi
C) arab, fors tillarini puxta egallagan, Qur`onni va shariatning asosiy qoidalarini yaxshi bilgan , turli fanlardn xabardor bo`lgan aslzodalardan tanlab olingan
D) arab tili va hind, xitoy tilarini ham bilishi kerak bo`lgan

Mustahkamlash uchun savollar

1. Madrasaarabchadan qanday ma`noni bildiradi ?

____________________________________________
2. Somoniylar saroyidagi qanday harbiy oliy unvonlar bor edi ? _____________________________________

3. Sharqda Islom dinining eng nufuzli markazlardan biriga aylangan shahar ? ______________________

4. Mamlakat ma`naviy hayotiga qanday nom bilan atalgan din va ilm peshvolari boshchilik qilishgan ?

____________________________________________

5. Ustoddan keyin turuvchi shaxslar qanday atalgan ?

____________________________________________

6. Nasr II ning hukmronlik yillarini yozing

____________________________________________

7. Mu`tazid kim va unga tegishli yillar ?

____________________________________________

8. Nasr va Ismoil davrida qaysi shaharlar poytaxt vazifasni bajargan ? ____________________________

9.Qaysi din ravnaqi O`rta Osiyoda aholining mustaqil xalq bo`lib shakllanishida muhim ahamiyatga ega edi ?

____________________________________________

10. Mahkama xizmatchilari uchun qurilgan saroy qaysi shaharda joylashgan edi ? _____________________

11. Qaysi somoniy hukmdor va kimlardan iborat yaxshi qurollangan harbiy qo`shin tuzadi ?

____________________________________________

12. Kumush dirham qaysi hukmdor tomonidan zarb etilgan ? ______________________________________

13. Hojib ..? _________________________________

14. Amr ibn Lays va Ismoil o`rtasidagi urushga nim sabab bo`lgan edi ? _____________________________

_____________________________________________

15. Somoniylardan yurtga avval kim boshchilik qiladi ?

____________________________________________
14-mavzu : Somoniylar davrida ijtimoiy-iqtisodiy hayot

1.IX -X asrda Movarounnahr va Xuroson aholisining asosiy qismi qanday ish bilan shug`ullangan ?

A) chorvachilik B) sug`orma dehqonchilik
C) hunarmandchilik D) ovchilik va baliqchilik

2. Moslashtiring

1) kumush va qo`rg`oshin konlari, kumush tanga chiqaradgan zarbxonasi
2) qog`oz 3) ko`nchilik mahsulotlari va charm mollari
4) qayiqsozlik
a) Shosh b) Xorazm c) Samarqand d) Eloq

A) 1-d,2-c,3-a,4-b B) 1-c,2-d,3-a,4-b

C) 1-d,2-a,3-c,4-b D) 1-a,2-c,3-d,4-b

3. IX-X asrlarda qaysi soha yurtimizda yuksak darajada ekanligi keltirib o`tilgan ?

A) sug`orma dehqonchilik B) chorvachilik
C) savdo-sotiq D) hunarmandchilik

4. Rasmga tegishli izohni toping

A) Abdumalik bin Nuh tangasi . Samarqand,961-962-yillar
B) Nasr II tangasi . Samarqand,962-963-yillar
C) Abdumalik bin Nuh tangasi . Shosh,96-961-yillar
D) Ismoil Somoniy tangasi . Samarqand,900-914-yillar

5. Qaysi hududlarda yasalgan qayiqlar Amudaryodan to Orol dengizigacha mutassil mol tashib , savdogarlar xizmat qilardi ?

A) Xorazm va Kesh B) Xorazm va Termiz
C) Termiz va Balx D) Kesh va Balx

6. Yurtimiz va Xitoy bilan bo`lgan savdoda qaysi mahsulotlar asosiy o`rinni egallagan ?

1) guruch 2) choy 3) ipak 4) ot 5) tuz
6) temir 7) mato
A) 2,3,4,5,6,7 B) 1,2,4,5,7 C) 1,2,3,5,7 D) 2,3,4,5,7

7. Shimoliy yo‘l orqali qayerlarga Movarounnahrning shahar va qishloqlaridan bo‘z, kiyim-kechak,egar-jabduq, qilich, idishlar, zargarlik buyumlari, dori-darmon, quruq meva, kunjut va zig‘ir moyi va boshqa shu kabi molar olib borilgan ?

A) Shimoliy Xitoy v Sharqiy Turkiston
B) Shimoliy Hindiston va Eron
C) Janubiy Sibir va Mo‘g‘uliston
D) Janubiy Saxalin va Rus knyazliklari, Bolgariya

8. Qaysi asrlarga kelib katta yer egalari

kadivarlarni ishlatishdan ko‘ra, o‘z yerlarini qishloq jamoalarining kam yerli a’zolariga ijaraga berishni afzal ko‘radilar ?
A) IX–X asrlar B) X–XI asrlar
C) IX–XII asrlar D) XI–XII asrlar

9. Somoniylar davlatida yer egaligining qanday shakllari mavjud edi ?

1) “mulki sultoniy” 2) “mulk yerlari”
3) “vaqf yerlari” 4) “mulki xos”
5) " mulki xurri xolis 6) “jamoa yerlari”
A) 1,2,3,4,5,6 B) 1,2,3,4,6 C) 2,3,4 D) 1,2,3,5

10. Qayerdan yurtimizga turli xildagi qimmatbaho mo`ynalar,chorva mollari va chorvachilik mahsulotlari keltirilgan ?

A) Sibir B) Saxalin C) Sverdlovsk D) Sochi

11. Somoniylar davlatni boshqargandavrda, 1) ichki savdo va 2) tashqi savdoda qanday tangalar ishlatilardi?

A) 1) dirham 2) fals
B) 1) dinor 2) dirham
C) 1) fals 2) dirham
D) 1) fals 2) dinor

12." Mulki xos " yer egaligi ..?

A) masjid, xonaqoh va madrasalarga tegishli
B) oliy martabali ruhoniylar va sayyidlarga tegishli
C) jamoalar qo`lidagi lalmikor yer
D) hukmdor va uning yaqinlariga tegishli

13. Qaysi Somoniy hukmdorlar davrida siyosiy vaziyat nihoyatda keskin tus olgan edi ?

A) Nuh va Nasr B) Ismoil va Nasr
C) Nuh va Ibrohim D) Nuh va Nuh II

14. 952-yili .?

A) Abdumalik bin Nuh taxtga chiqdi
B) Buxoroda amir taxti yoqib yuborildi
C) Abu Ali Chag`oniy avval Chag`oniyonga , so`ngra Xurosonga noib etib tayinlandi
D) Buxoroda harbiy askarlarning g`alayoni ko`tarildi, natijada ular amir qarorgohini egallab oldilar

15. Somoniylar avrida qaysi yili aholidan ikki marta soliq yig`ib olish holati kuzatilgan ?

A) 941-yil B) 942-yil C) 944-yil D) 961-yil

Mustahkamlash uchun savollar

1. Qaysi yili Buxoroda amir taxti yoqib yuboriladi ?

____________________________________________

2. Ibrohim kim va u qaysi yili , kimning yordamida qo`zg`alon ko`taradi? ___________________________

____________________________________________

3. Nuh va Nuh II kabi hukmdorlarning davlat boshqaruv yillarini yozing . _______________________________

4. Iqtisodiy tanglik natijasida shu jumladan kimlarga ham maosh to`lash uchun malag` topilmaydi ?

____________________________________________

5. Ibrohim qo`zg`alon natijasida qayerda taxtni egallab oladi ? _______________________________________

6. " Vaqf yerlari " foydalanuvchilari qanday miqdorda soliq to`laganlar ? ______________________________

7. Kumush tangalar hukmdor ruhsati bilan qaysi shaharlarda zarb etilardi ? ________________________

_____________________________________________

8. Rabot ..? _________________________________

9. Karvonsaroy ..? ____________________________

10. Movarounnahr va Xorazmdan qaysi hududlarga guruch, quruq mevalar, shirinliklar, tuzlangan

baliq, paxta, shoyi matolar, movut, kimxob va gilamlar olib borib sotilgan ? _____________________________

11. Zandana va Vador qishloqlari qanday mahsulot bilan mashhur bo`lishgan ? ____________________________

12. Dehqonchilik solig`i qanday atalgan ? ___________

13. Shaharlar qiyofasi o`zgarishi natijasida endilikda ular qancha darvozadan ortiq kattagina hunarmandchilik markaziga aylandi ? _____________________________

14. Tashqi savdo muomalasida savdogarlar nimalardan keng foydalanganlar ? ___________________________

15. Qaysi hududlardan bizga sham va cho`qqi qalpoqlar keltirilgan ? ___________________________________

15- mavzu : G`aznaviylar

1. Qaysi sulola davrida turk hojiblaridan iborat saroy qo`shinining siyosiy nufuzi nihoyatda kuchaydi ?

A) G`aznaviy B) Somoniy
C) Qoraxoniy D) Qarluq

2. Turk hojiblarining nufuzi kuchayishining sababi…?

A) harbiy va mudofaa ishlari ularning qo`lida edi
B) viloyat boshqaruvi ularga taqdim etildi
C) hukmdorlar aynan ular orasidan, harbiy xarakatlarda jasorat ko`rsatganlaridan chiqar edi
D) chegara va davlat xavfsizlik tizimi bilan faqat shu bolinmalar shug`ullanardi

3. Qaysi yillarda G`azna viloyatini Alptegin noib va lashkar amiri sifatida boshqargan ?

A) 960-961-yillar B) 961-962-yillar
C) 962-963-yillar D) 965-966-yillar

4. Alptegin qaysi viloyatlarni mustaqil idora etishga intilib, G`aznaviylar davlatiga asos soldi ?

A) G`azna va Kobul B) Kobul va Hirot
C) G`azna va Hirot D) G`azna va Marv

5. Turkiy sarkardalarning xizmatlari evaziga somoniy amirlari aksariyat iqtidorli lashkarboshilarga…. ?

1) hojib ul-hujob yoki hojib ulbuzruk
kabi oliy harbiy mansablarga tayinganlar
2) poytaxt va uning atrofini , ark qismini ularning boshqaruviga berganlar
3) ayrim viloyatlarni boshqarish huquqini berganlar
4) boshqaruv va dunyoviy ishlarda to`liq mustaqillik berganlar
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,2,3,4 D) 1,3
6. G`aznaviylar davlatining poytaxti qaysi shahar edi ?
A) Marv B) Balx C) G`azna D) Hirot

7. Moslashtiring

1) hudud kengayib, Sharqning eng qudratli davlatlaridan biriga aylangan
2) G‘azna va Kobul viloyatlarini mustaqil idora etishga intilgan
3) G‘aznaviylarning siyosiy nufuzi somoniylar tomonidan e’tirof etilgan
4) G‘aznaviylar davlatiga asos solgan
a) Mahmud G`aznaviy b) Sobuqtegin
c) Ma`sud G`aznaviy d) Alptegin
A) 1-b; 2,4-d; 3-a B) 1-a; 2,4-c; 3-b
C) 1-d; 2,4-a; 3-b D) 1-a; 2,4-d; 3-b

8. Qaysi yili G`aznaviylar davlati butunlay tugatilgan ?

A) 1147-yil B) 1187-yil C) 1141-yil D) 1186-yil

9. G‘aznaviylar davlat tuzumi va boshqaruv tizimlari azaldan rivojlanib kelayotgan turkiy davlatchilik asosida qurilgan bo‘lsa-da, biroq u ..?

A) boshqa g`arb boshqaruv usullarini ham rad etmagan
B) o‘ziga xos mahkamachilik xususiyatiga ega edi
C) markazlashmagan edi
D) keyinchalik tubdan o`zgardi va yangi mazmun kasb etdi

10. G`aznaviylar vazirlik tizimlarida qanday devonlar faoliyat ko`rsatgan ?

1) harbiy 2) elchilik va rasmiy tadbirlar
3) moliya 4) xabar-pochta 5) devon ad-dar
6) transport
A) 1,2,3,6 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3,4 D) 2,3,4,6

11. Mahmud G`aznaviy turkiy ona tili bilan bir qatorda yana qanday tillarni ham bilgan ?

A) fors , arab va pahlaviy
B) urdu , arab va pahlaviy
C) fors , arab va hind
D) hind , xitoy va pahlaviy

12. Moslashtiring

1) viloyat hukmdori 2) viloyat boshqaruvchisi
3) shahar boshqaruvchisi 4) shahar hokimi
a) kutvol b) rais c) amid d) voliy
A) 1-d,2-c,3-b,4-a B) 1-d,2-c,3-a,4-b
C) 1-c,2-d,3-a,4-b D) 1-d,2-a,3-c,4-b

13. " Tarixi Ma`sudiy " asari qaysi muallif qalamiga mansub ?

A) Beruniy B) Bayhaqiy
C) Nosir Xusrav D) Gardiziy

14. Mahmud G`aznaviy qaysi voqeadan so`ng Xuroson , so`ng Xorazm hududlarini egalladi ?

A) taxtni egallashi bilan
B) Qoraxoniylar davlati zaiflashishi
C) Somoniylar sulolasi barham topgach
D) Qo`shinlar soni ortib, muntazam armiya shakllangach
15. Quyidagi qaysi ijodkor o`z asarini Mahmud G`aznaviyga taqdim etgan edi ?
A) Bayhaqiy B) Beruniy C) Gardiziy D) Firdavsiy

Mustahkamlash uchun savollar

1. Sobuqtegin qaysi yillarda hukmronlik qilgan ?

____________________________________________

2. Mahmud G`aznaviy qaysi yili Xorazmni zabt etgan ?

____________________________________________

3. Mahmud va ma`sud G`aznaviylar qaysi yillarda hukmronlik qilganlar ?

____________________________________________

4. Qaysi hukmdor davridan viloyatlar birin-ketin qo`ldan ketib , davlat tanazzulga yuz tutgan ?

____________________________________________

5. G`aznaviylar qo`shinida yana qanday janogovar birliklar mavjud bo`lgan ?

____________________________________________

6. Poytaxt saroyida qanchadan ortiq olim va shoirlar ijod qilganlar ?

____________________________________________

7. Abulqosim Firdavsiy qalamiga mansub asar qaysi ?

____________________________________________

8. Qaysi shaharlarda ko‘plab madrasalar, masjid, xonaqoh va saroylar bino qilinib, kutubxonalar faoliyat ko‘rsatgan ?

____________________________________________

9. G‘aznaviylar davlatida ilm-fan va madaniyat, xususan, qaysi soha rivojlangan ?

____________________________________________

10. Qaysi hukmdor davrida davlat Sharqning eng qudratlilaridan biri hisoblangan ?

____________________________________________

11. G`aznada istiqomat qilgan ijodkorlarni yozing ____________________________________________

12. Beruniy asari .? ___________________________

13. Bayhaqiy asari .? _________________________

14. G`aznaviylar davlatining asos solinishi, kuchli davlatga aylanishi va tanazzuli qaysi hukmdorlar davrida kuzatilgan ?

____________________________________________

15. G`aznaviylar davlati qachon butunlay tugatilgan ?

____________________________________________
16- mavzu : QORAXONiylar

1. Qaysi asrda qarluqlar yag‘mo, chigil, o‘g‘uz va boshqa qabilalar bilan yagona ittifoqqa

birlashdilar ?
A) X asr o‘rtalari B) X asr oxiri
C) XI asr boshlari D) XII asr

2. Noto`g`risini aniqlang

A) Bu ulkan hududda dastavval “Xoqoniya o‘lkasi” deb yuritilgan davlat tashkil topadi
B) Mazkur davlat hukmdorlari “jabg‘u” deb yuritilgan unvonning o‘rniga o‘zlarini “qoraxon”,ya’ni “buyuk xon” deb ataydilar
C) Xoqoniya rivoj topib kuchaygach, u “Qarluq-Qoraxoniylar” davlati nomini olgan
D) Mazkur davlat qator qabilalar bo`linishi asosida
tashkil topgani bois hukmdorlari “arslonxon”deb yuritilgan

3. Qoraxoniylar davlatining barpo etilishida qaysi qabilalar yetakchi rol o`ynaganlar ?

1) qarluq 2) chigil 3) yag`mo 4) o`g`uz
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 2,3,4 D) 1,4

4. Qoraxoniylar davlatining asoschisi kim ?

A) Abulmakarim B) Sotuk Bug`roxon
C) Talxa D) Usmon ibn Qoraxon

5. Qaysi omil tufayli Qoraxoniylar ikki marta Xurosonga zarba bersalarda bu hududni egallay olmaydilar ?

A) Harbiy kuchlari qoraxitoylar hujumi tufayli zaiflashgan edi
B) Mahmud G`aznaviy zarba berishi
C) Somoniylar tomonidan xalqni qo`zg`alonga da`vat etilganligi
D) Tohiriylarning Somoniylarga bergan harbiy ko`maklari natijasida

6. Ma`lumotlarni moslashtiring

1) Qoraxoniylar Buxoroni qarshiliksiz ishg‘ol qiladilar
2) Sobutegin qoraxoniylar bilan muzokaralar olib boradi
3) G‘azna va Xurosonda Sobuqtegin va o‘g‘li Mahmudning siyosiy hukmronligi mustahkamlanadi
4) Horun Bug‘roxon boshliq qoraxoniylar Movarounnahrga hujum boshlaydilar
5) Somoniylarga Movarounnahrning markaziy qismigina beriladi
6) Buxoroning Nasr Eloqxon boshchiligida qoraxoniylar tomonidan zabt etildi
7) Somoniylar hukronligi batamom barham topadi
a) 999-yil b) 992-yil c) 996-yil
A) a-6,7 ; b-1,3,4; c-2,5
B) a-1,6,7 ; b-3,4; c-2,5
C) a-6,7 ; b-1,2,4; c-3,5
D) a-2,5 ; b-1,3,4; c-6,7

7. Qaysi sulola davrida imomlar, sayyidlar,hayxlar va sadrlarga e`tibor kuchayib, ularning obro`yi har

qachongidan ham balandga ko`tarildi ?
A) Qoraxitoylar B) G`aznaviylar
C) Tohiriylar D) Qoraxoniylar

8. Sharqiy va Movarounnahrdagi Qoraxoniylar davlati markazlarini aniqlang

A) sharqiy - Bolasog`un, Movarounnahrdagi - Buxoro
B) sharqiy - Balx, Movarounnahrdagi - Toshkent
C) sharqiy - Bolasog`un, Movarounnahrdagi - Samarqand
D) sharqiy - Turkiston , Movarounnahrdagi - Sirdaryo bo`ylaridagi Choch va Binkat

9. Qoraxoniylar davri me`morchilik obyektlarini aniqlang

1) Mag`oki attori 2) Jarqo`rg`on 3) Masjidi Kalon
4) Farjak 5) Vobkent 6) Amir Feruzshoh
7) Minorai kalon 8) Raboti Malik
A) 1,2,3,4,5,7,8 B) 1,2,3,5,6,7,8
C) 3,5,6,7,8 D) 1,2,3,5,7,8

10. Qaysi asrlarda Movarounnahr va Xurosonda iqto yerlari kengayib, mulkchilikning aosisy shakllaridan biriga aylangan ?

A) X-XI asrlar B) XI-XII asrlar
C) XII-XIII asrlar D) XIII-XIV asrlar

11.Qoraxoniylar davrida hunarmandchilikning taraqqiy etishi hamda ichki va tashqi savdoning kengayishi

bilan... ?
A) pulga talab oshdi B) shaharlar kengaydi
C) tashqi savdo kengaydi , mintaqadagi eng badavlat hudud Movarounnahr bo`lib qoldi
D) Buyuk Ipak yo`li sarbonligi Erondan Xurosonga o`tdi

12. Qaysi shaharlar ichki va tashqi savdo uchun xilma-xil hunarmandchilik mahsulotlari ishlab chiqaradigan hamda chaqa-tangalar vositasi bilan olib boriladigan bozor tijoratining markaziga aylanadi ?

1) Samarqand 2) Buxoro 3) Termiz 4) O‘zgan
5) Toshkent 6) Farg`ona
A) 1,2,3,4,5 B) 2,4,5,6, C) 1,3,5,6 D) 2,3,4

13. Qachon Qoraxoniylar davlati sharqdan kelgan yangi istilochilar – ko‘chmanchi qoraxitoylar (mo‘g‘ullarga mansub qabila) hujumiga duchor bo‘ldi ?

A) XII asrning 20-yillari B) XI asrning 40-yillari oxiri
C) XII asrning 30-yillari oxiri
D) XIII asrning 60-yillari oxiri

14. Moslashtiring

1) Bolasog`un shahrini Qoraxitoylar davlatining poytaxtiga aylantiradi
2) Xo`jand yaqinida zarba qabul qilib oladi
3) 1038-yili Amudaryo bo`yi viloyatlarini egallaydi
a) Ibrohim Bo`ritegin b) Go`rxon c) Mahmud
A) 1-b,2-a,3-c B) 1-b,2-c,3-a
C) 1-a,2-c,3-b D) 1-c,2-b,3-a

15. Qoraxitoylar tomonidan amalga oshirilgan hujum harakatini tartiblang

1) Zarafshon va Qashqadaryo 2) Shosh va Farg`ona
3) Sirdaryoning o`rta oqimi
A) 3,2,1 B) 1,2,3 C) 2,1,3 D) 2,3,1

Mustahkamlash uchun savollar

1. Qaysi asrlarda Xoqoniya rivoj topib kuchaygach, u

" Qarluq-Qoraxoniylar " nomini oladi ?
____________________________________________

2. Qadimgi turkiy xalqlarda buyuklik yoki ulug`lik qanday so`z bilan ifodalangan ?

____________________________________________

3. Qoraxoniylar davlati qaysi hududlarda tashkil topgan hisoblanadi ?

____________________________________________

4. Davlat asoschisi qaysi yillarda yashab o`tgan ?

____________________________________________

5. Barcha Qoraxoniy hukmdorlarini yozib chiqing

____________________________________________

6. Amudaryo bo`yi viloyatlari qaysilar va uni qaysi hukmdor egallaydi ?

____________________________________________

7. Movarounnahr va Farg`onani qaysi qoraxoniy hukmdor zabt etadi ?

____________________________________________

8. Qoraxoniylar davlatni nimalarga bo`lib idora

etganlar ? ____________________________________

9. Eloqxon kim va ular nima uchun intilar edilar ?

____________________________________________

10. Takin yoki tegin kim ?

____________________________________________

11. XI asrda Mavarounnahrga kirib kelgan ko`chmanchilar dehqonchilik maydonlariga qanday munosabatda bo`lganlar ?

____________________________________________

12. Qaysi asrlarda shaharlar kengaydi, aholi soni ko`payib, ular yanada gavjumlashadi ?

____________________________________________

13. Qoraxoniylar davri hunarmandchilik mahsulotlari o`zining qanday sifatlari bilan ajralib turardi va G`arbiy Turk xoqonligi hunarmandchiligidan qanday farqi bor edi ? _____________________________________

____________________________________________

14. Ko`plab chaqa va tangalar qanday metallardan zarb qilinar edi ? __________________________________

15. Qoraxoniylar davlati qaysi yili tugatildi ?
____________________________________________

17- mavzu : Xorazm davlati va uning yuksalishi

1. Qaysi yilda Gurganch miri Ma’mun ibn Muhammad Kat shahrini ishg‘ol qilib,Xorazmning ikkala qismini birlashtirdi va Xorazmshoh unvoniga sazovor bo‘ldi ?

A) 992-yil B) 995-yil C) 998-yil D) 999-yil

2. Xorazmshohlar davlatida mamlakat qanday ma`muriy birliklarga ajratib boshqarilardi ?

A) viloyat , shahar va qishloq
B) tuman , shahar va qishloq
C) tuman, obikori, qishloq, shahar
D) qishloq, shahar , viloyat , sanjoq

3. Xorazm qaysi yillarda , qaysi davlatlar yoki shaxslar tomonidan istilo qilingan ?

A) 1017-yili Saljuqiylar, 1040-yili Mahmud G`aznaviy
B) 1040-yili Saljuqiylar, 1070-yili G`aznaviylar
C) 1040-yili Saljuqiylar, 1017-yili G`aznaviylar
D) 1017-yili O`g`uzlar, 1040-yili Go`rxon

4. Saljuqiylar hukmdori ..( a) , o`z noibi .( b ) ni Xorazmga noib qilib tayinlaydi ?

A) a-Saljuqbek, b- Anushtegin
B) a-Sulton To`g`rulbek, b-Malikshoh
C) a- Alp Arslon, b- Saljuqbek
D) a- Malikshoh, b- Anushtegin

5. Xorazmning mustaqilligi kimning nomi bilan bog`liqdir ?

A) Malikshoh B) Anushtegin
C) Otsiz D) Qutbiddin Muhammad

6. Xorazmshohlar davlati devonxonasida qanday mahkamalar faoliyat ko`rsatgan ?

1) ziroat 2) savdo-tijorat 3) moliya 4) sog`liq va tib
5) soliq 6) qaram o`lkalar bo`yicha 7) transport
8) harbiy ishlar bilan shug`ullanadigan mahkama
A) 1,2,3,5,8 B) 1,3,4,5,6,7 C) 1,2,6,7,8 D) 2,3,5,7,8

7. 1210-yili qayerda qoraxitoylar Xorazmshohlar qo`shini tomonidan mag`lubiyatga uchratildi ?

A) Tarnob B) Talos C) Termiz D) Tiflis

8. Xorazmshohlar davlatida xo`jayi buzruk ?

A) harbiy ishlar vaziri
B) davlatning maorif va tibbiyot masalalariga, madrasa va masjidlar faoliyatiga , diniy tartiblarga javobgar
C) devonxona ishlariga mas`ul, harbiy safarlar vaqtida hukmdor nomidan davlatni idora etgan
D) moliya va soliq ishlariga mas`ul bo`lgan

9. Otsiz nabirasi Takash davrida zabt etilgan va bo`ysundirilgan hududlarni aniqlang

1) Eron 2) Iroq 3) Marv 4) Ray

5) Nishopur 6) Sabzavor 7) Balx
A) 1,3,4,5 B) 2,4,5 C) 1,3,5,7 D) 2,3,4,5

10. Qaysi yildan boshlab Movarounnahrni qoraxitoylar qaramligidan ozod etishga kirishildi ?

A) 1202-yil B) 1204-yil C) 1206-yil D) 1208-yil
11. Quyida berilganlardan Saljuqiy hukmdorlarni aniqlang
A) Anushtegin,Sulton Sanjar, To`g`rul
B) Malikshoh,Sulton Sanjar, To`g`rul
C) Malikshoh,Sulton Sanjar, Takash
D) Elarson ,Sultonshoh Mahmud , To`g`rul

12.Xorazmshohlar davlatining chegaralarini moslashtiring

1) janubi g‘arbda 2) shimoli g‘arbiy va g‘arbiy
3) shimoli sharqiy 4) Janubi sharqiy
a) Orol va Kaspiy dengiz sohillari
b) Iroqqa qadar c) G‘azna viloyati
d) Yettisuv va Dashti Qipchoq
A) 1-b,2-a,3-c,4-d B) 1-a,2-b,3-d,4-c
C) 1-b,2-d,3-a,4-c D) 1-b,2-a,3-d,4-c

13. Qaysi Xorazmshoh hukmdor

"Iskandari soniy " nomi blan ulug`langan ?
A) Muhammad Xorazmshoh B) Takash
C) Otsiz D) Qutbiddin Muhammad

14. Qaysi omillar Chingiziylar hujumidan oldin davlatning beqarorlik holatini yaqqol ko`rsatar edi ?

A) viloyat hukmdorlarining isyonlari, xalqning ko‘pgina tabaqalari noroziligi, qo‘shin va saroyda fitnalarning avj olishi
B) xalqning ko‘pgina tabaqalari noroziligi, qo‘shin va saroyda fitnalarning avj olishi, tashqi hujumlarda boshqa davlatlardan yordam utish holatlari
C) viloyat hukmdorlarining isyonlari, xalqning ko‘pgina tabaqalari noroziligi, muntazam qo`shin mavjud emasligi
D) amaldorlarning o`zboshimchaligi , markaziy hokimiyatga hech kimning bo`ysunmasligi, saroyda qo`shhokimiyatchilikning paydo bo`lganligi

15. Moslashtiring

1) Otsiz 2) Takash 3) Alovuddin Muhammad
a) Yettisuvgacha yerlar Xorazmshohlar tasarrufiga o`tadi
b) Saljuqiylar sultoni To`g`rulga 1194-yili qaqshatqich zarba beradi
c) Sirdaryo etaklari va Mang`ishloq yarimorolini egallaydi
d) 1187-1193-yillarda Nishopur, Ray, Marvni ishg`ol etadi
e) turkman va qipchoqlarni o`ziga bo`ysundiradi
f) Eronni Xorazmga b`yundiradi
A) 1-c,e; 2-b,d,; 3-f,a B) 1-c,e; 2-b,d,f; 3-a
C) 1-b,d; 2-c,e,f; 3-a D) 1-a,e; 2-b,d,f; 3-c

Mustahkamlash uchun savollar

1.Xorazmshohlar davlatida devonxona qaysi shaharda joylashgan edi ?

____________________________________________

2. Harbiy safarlar vaqtida qaysi amaldor hukmdor nomidan davlatni idora qilgan ?

____________________________________________

3. " Xorazmshoh " unvonini tiklasada, Saljuqiylarning sadoqatli noibligicha qolgan hukmdor kim ?

____________________________________________

4. Otsiz davrida qaysi hududlarda Xorazmshohlar davlatining poydevori yaratildi ?

____________________________________________

5. Otsiz siyosatini qaysi vorislari davom ettirdilar ?

____________________________________________

6. Qaysi asrga kelib Movarounnahr va Xurosonda siyosiy vaziyat yanada keskinlashdi ?

____________________________________________

7. 1153-yili ..?

____________________________________________

8. Saljuqiylar davlatidan dastavval, keyinchalik mustaqil bo`lgan hudud va davlatlarni yozing

____________________________________________

9. Xorazm davati,ayniqsa, kimning davrida juda kengaydi ?

____________________________________________

10.1187-1193-yili ?

____________________________________________

11. Hukmdorlar davlatni boshqargan yillar yozilsin

a) Qutbiddin Muhammad _________________
b) Otsiz _______________________________
c) Elarslon ____________________________
d) Sultonshoh Mahmud___________________
e) Takash ______________________________
f) Alovuddin Muhammad __________________

12. Movarounnahrni qoraxitoylardan ozod qilish harakati boshlangan va bunga erishilgan yillarni yozing

____________________________________________

13.Qaysi asrga kelib Xoram juda keng maydonni egallagan buyuk davlatga aylangan edi ?

____________________________________________

14. Muhammad Xorazmshoh davrida qanha hukmdor va uning vakillari doimo itoatda bo`lganlar ?

____________________________________________

15.Qaysi sabablar tufayli Xorazmshohlar davlati davrida ham fuqarolarning moddiy ahvoli g`oyat og`irlashdi , xalq xo`jaligi zaiflashdi ?

____________________________________________
____________________________________________

18- mavzu : Xorazmshoh va Chingizxon Munosabatlari

1. Qaysi yili Temuchin Onon daryosi bo`yida ulug` xon deb e`lon qilinadi ?

A) 1206-yil B) 1208-yil C) 1210-yil D) 1211-yil

2. Chingizxon olib borgan urushlar natijasida qayerlarda Mo`g`ullar davlatining hukronligi o`rnatiladi ?

A) Gobi sharqidan Tyanshan g`arbigacha
B) Himolay sharqidan Tangritog` g`arbigacha
C) Gobi sharqidan Pomir g`arbigacha
D) Hisor sharqidan Pomir g`arbigacha

3. Mo`g`ullar davlatining qaysi hududlari Muhammad Xorazmshoh saltanati chegarasiga bevosita tutashib ketadi ?

A) sharq B) shimol C) janub D) g`arb

4. Dastavval , .?

A) 1216-yilda Chingizxon Xorazmshoh huzuriga
Mahmud yalavoch boshchiligida o‘z elchilarini yuboradi
B) 1217-yilda Chingizxon huzuriga Xorazmshoh
Bahouddin Roziy boshchiligida o‘z elchilarini yuboradi
C) 1216-yilda Chingizxon Xorazmshoh huzuriga
Mahmud yalavoch boshchiligida o‘z elchilarini yuboradi
D) 1216-yilda Chingizxon huzuriga Xorazmshoh
Bahouddin Roziy boshchiligida o‘z elchilarini yuboradi

5. Dastlabki elchilik natijasiga ko`ra Chingizxon qaysi hukmdorni va qayerni podshosi deb hisoblashini yetkazishlarini so`raydi ?

A) Chingizxon -g`arb, Sulton Muhammad- sharq
B) Chingizxon -sharq, Sulton Muhammad- g`arb
C) Chingizxon -sharq, Takash- g`arb
D) Chu Yuan Chjan -sharq, Otsiz- g`arb

6. Chingizxon tomonidan yuborilgan elchilarga kim boshchilik qilgan ?

A) Bahouddin Roziy B) Mahmud G`aznaviy
C) Mahmud Yalavoch D) Ernazar elchi

7. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Chingizxon elchilarini Muhammad Xorazmshoh 1218-yili bahroda Buxoro shahrida qabul qiladi
B) Elchilar Chingizxon Sulton Muhammadni qudratli podshoh sifatida bilib, uni o‘zining eng ardoqli o‘g‘illari qatorida ko‘rishi hamda u bilan do‘stona shartnoma tuzishga roziligini aytadi
C) Eng ardoqli o‘g‘illari qatorida ko‘rish “iltifoti”, shubhasiz, Sharq ustomonligida “Chingizxonning
Xorazmshohni o‘ziga qaram qilib olish niyati bor”
degan ma’noni anglatardi
D) O‘zini Moniyi soniy deb hisoblab yurgan podshoga bunday “istiqbol” sira yoqmas edi

8. Chingizxon tomonidan yuborilgan elchini xufiyona tarzda chaqirgan Muhammad Xorazmshoh undan nimalarni talab qiladi ?

1) Elchiga xorazmlik bo‘lgani uchun Chingizxonga emas, balki Xorazm shohiga xizmat qilish
2) Chingizxon to‘g‘risidagi bor haqiqatni aytish
3) Chingizxondan xorazmlik asirlarni qo`yib yuborishni so`rash
4) Chingizxonning qurol yasovchi ustalarini o`i tomonga og`dirib berish
5) xon qarorgohida Xorazmshohning josusi bo‘lib qolish
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,5 C) 1,3,4,5 D) 2,3,5

9. Chingizxon o‘z elchilarining ish

natijalaridan mamnun bo‘ladi. Chunki…..?
A) Mahmud Yalavoch Xorazm davlati va uning podshosi to‘g‘risida Chingizxonga,mo‘g‘ullar to‘g‘risida Xorazmshohga aytgan ma’lumotlariga qaraganda ham ko‘proq axborot to‘plab qaytgan edi
B) vazifalarini qisman bajarishsada, yo`lda qaroqchi va talonchilarga karvonni oldirmay yetib kelishgan edi
C) dushman tomonidan sulhga moyillik to`g`risidagi maktubni olib kelishgan edi
D) harbiy va saroy ma`lumotlarini to`liq to`plashdi , Xorazmshohlar davlatini o`lpon to`lash tog`risidagi majburiyatini imzolatib qaytishdi

10. " Davlat kengashi "ga qancha nafar bilimdon vakillar jalb etilgan edi ?

A) 5 nafar B) 6 nafar C) 7 nafar D) 8 nafar

11. Chingizxon tomonidan jo`natilgan karvon to`g`risidagi bandni aniqlang

A) 500 tuya va 450 musulmon savdogarlardan tashkil topgan
B) 400 ot va 500 tuya mollar ortilgan edi
C) karvon 8000 jangchi tomonidan qo`riqlangan, 500 qul va 10-12 tonna oltindan iborat edi
D) 200 ot va 400 tuya, 15 nafar mo`g`ul elchilaridan iborat bo`lgan

12.Sulton Muhammadning volidasini belgilang

A) Takina xotun B) O`ljoy Turkon og`o
C) Turmush og`o D) Turkon xotun

13. Quyidagi qaysi shaxs o`z qabiladoshlari manfaati yo`lida saroyda ko`tarilgan barcha fitnalarga boshchilik qilar, hatto ularda shohga qarshi adovat ruhini uyg`unlashtirib qo`ygan edi ?

A) Jaloliddin B) Temur Malik
C) Mahmud Yalavoch D) Turkon xotun

14. Chingizxon karvon qismatidan habar topgach Sulton Muhammaddan nimani talab qiladi ?

A) aybdorlarni jazolash, Inolchiqni tuttirish va uni huzuriga jo`natish
B) karvonning barcha moddiy zararini qoplash
C) aybdorlarning barchasini o`zining qarorgohiga jo`natish
D) har bir halok bo`lgan jangchi va savdogarlar uchun tovon to`lash

15. Xorazmshoh Chingizxon talabiga qanday javob qaytargan ?

A) barcha talablar ado etilgan
B) muammolarni hal qilish uchun elchi jo`natilgan
C) elchi o`ldirilgan , ikki mulozimning
soqol-mo`ylovlari qirib, sharmanda qilib jo`natilgan
D) Inolchiq Mo`g`ulistonga jo`natilgan , aybdorlar qochib ketgani bois jazolanmay qolgan

Mustahkamlash uchun savollar

1.Temuchin qaysi yillarda yashab o`tgan ?

__________________________________________

2. Chingizxon va Sulton Muhammad Xorazmshoh o`rtasidagi dastlabki elchi almashnuv qaysi yilda sodir bo`lgan ?

_________________________________________

3. Chngizxon tomonidan ikkinchi marta qanday maqsadda karvon jo`natilgan edi ?

__________________________________________

4. Karvonda qanday mahsulotlar mavjud edi ?

___________________________________________

5. Chingizxon tomonidan jo`natilgan karvon qayerda tutib qoingan edi ?

___________________________________________

6. Kim Chingizxon qarorgohiga zo`rg`a yetib borib,karvonning dahshatli qismatidan xabar beradi ?

___________________________________________

7. Ibn Kafroj Bug`ro kim edi ?

___________________________________________

8. XIII asrning boshlarida qaysi davlat qo`shini son jihatidan birmuncha oshiqroq edi ?

____________________________________________

9. Qaysi hukmdor tomonidan " Davlat kengashi " tuzilga edi ?

____________________________________________

10. " Davlat kengashi " qanday maqsada ta`sis

etilgandi ?
____________________________________________

11. Xorazmshoh hokimiyati ,xususan, qaysi sohada mustahkam emasdi ?

____________________________________________

12. Sulton Muhammadning volidasi kimlar bilan

urug`-qabila aloqalari orqali mahkam bog`langan edi ?
____________________________________________

13. O`zini Iskandari Soniy deb hisoblovchi hukmdor ?

____________________________________________

14. Chingizxon olib borgan urushlar natijasida qaysi hududlar mo`g`ullar hukmronligi ostida birlashtirilgan edi ?

___________________________________________

15. Dastavval, qaysi hukmdor Mo`g`uliston-Xorazm munosabatlarini elchi yuborib boshlab beradi ?

____________________________________________

19-mavzu : Muhammad Xorazmshohning mamlakat mudofaasiga oid tadbirlari va uning oqibati

1.Chingizxon hali harbiy yurish boshlanmasdanoq o`z dushmanining kuch-qudrati va urushga tayyorgarligi to`g`risida kimlar orqali to`plangan ma`lumotlarni sinchiklab o`rgangan ?

A) savdogar B) harbiy C) ayg`oqchi D) josus

2. Qaysi omil Xorazmshohga mavjud ustunlikdan foydalanishga imkon bermadi ?

A) sarkardalarning hukmdorga itoatsizligi
B) qo`shinning boshqa hududlarni egallashi va davlat hududidan chetda ekanligi
C) qo`shinda tartib-intizom yo`qligi
D) hukmdor va sarkardalar o`rtasidagi ixtiloflar

3. Kengashda qaysi sarkardalar harbiy kuchlarni asosiy nuqtalarga to`plab , dushmanga zarba berishni taklif etadilar ?

1) A`zam Malik 2 ) Temur Malik 3) Muzaffar Malik
4) Sayfuddin Ag`roq 5) Jaloliddin
A) 1,3,5 B) 2,5 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4,5

4. Qaysi yili Chingizxon Xorazmshohga qarshi yurishni boshlaydi ?

A) 1218-yil bahor B) 1218-yil kuz
C) 1219-yil bahor D) 1219-yil kuz

5. Qaysi sabab tufayli Sulton katta qo`shinni bir joyga to`plashdan qo`rqar edi ?

A) qo`shin ta`minotini uddalash qiyin edi
B) mamlakat chegaralari xavf ostida qolar edi
C) bir joyga to`plangan qo`shin uni taxtdan ag`darib tashlashi mumkin edi
D) Chingizxon tomonidan xujum yo`nalishi istalgan vaqtda o`zgarib qolishi mumkin edi

6. Quyidagi qaysi biri O`tror qamaliga tegishli hisoblanadi ?

A) Mo`g`ullar dastlab Amudaryo bo`yida joylashgan O`trorga hujum boshladilar
B) O`trorga qarshi yurish 8 oy davom etdi
C) Shahar mudofaasida A`zam Malik va Muzaffar Maliklar ishtirok etishgan edi
D) Qal`a noibi G`oyirxon va sarkarda Qoracha Hojib mo`g`ullarga qarshi jang qildilar

7. Chingizxonga qarshi kurashda Kengashda qaysi taktikani qo`llashga qaror qilinadi ?

A) hujum B) mudofaa C) taslim bo`lish
D) Chingizxon talablarini bajarishga kelishiladi

8.O`tror qamali qancha muddat davom etdi ?

A) 8 oy B) 7 oy C) 6 oy D) 5 oy

9.Chingizxon tomonidan Xorazmshohlar davlati tasarrufidagi hududlarni egallash tartibini moslashtiring

1) 1220-yil fevral 2) 1220-yil mart
3) 1221-yil boshlari 4) 1219-yil kuz
a) Samarqand b) Urganch c) Buxoro d) O`tror
A) 1-c,2-a,3-d,4-b B) 1-a,2-c,3-b,4-d
C) 1-c,2-a,3-b,4-d D) 1-c,2-b,3-a,4-d

10. Qaysi shaharni egallash mobaynida Chingizxon uch kunlik qattiq janglardan so`ng hiyla ishlatdi ?

A) Samarqand B) Buxoro C) Xo`jand D) O`tror

11. Xo`jand himoyasiga tegishli bo`lmaganini belgilang

A) Temur Malik boshchiligida bir oy shaharni himoya qilindi
B) mudofaachilar o`t ichida qolgan shaharni tark etadilar
C) Xo`jand himoyachilari Sirdaryo o`rtasida joylashib yana mo`g`ullar bilan jang olib boradilar
D) uch kunlik janglardan so`ng hiyla ishlatildi

12. Qaysi hududlar egallangach Chingizxon asosiy kuchni Xorazmga tashlagan edi ?

1) Sirdaryo ( Sayhun ) havzasi 2) Amudaryo ( Jayhun )
3) Zarafshon va Qashqadaryo vodiylari
4) Farg`ona va Zarafshon vodiylari
5) So`g`d, Baqtriya va Xuroson
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4 C) 1,2,3,4,5 D) 1,2,3

13. " Shu tuproqda tug`ilibmiz, shu tuproqda o`lamiz " -deb aytgan shaxsni aniqlang

A) Temur Malik B) Inolchiq
C) Najmiddin Kubro D) Qoracha Hojib

14. Movarounnahr hududlarini mo`g`ullar tomonidan istilo qilish boshlanishi bo`yicha ketma-ketlikda joylashtiring

A) O`tror, Samarqand, Buxoro, Urganch
B) O`tror, Buxoro,Samarqand, Urganch
C) Urganch, Samarqand, Buxoro, O`tror
D) Urganch, Samarqand, O`tror, Buxoro

15. Moslashtiring

1) 100-150 qo`y, echki berilib shahar darvozasi yonidan haydab o`tish buyuriladi
2) 30 minglik qang`li qo`shiniga omonlik beriladi
3) ark qamali 12 kun davom etadi
a) Buxoro b) Urganch c) Samarqand
A) 1-b,2-c,3-a B) 1-c,2-b,3-a
C) 1-a,2-c,3-b D) 1-b,2-a,3-c

Mustahkamlash uchun savollar

1.Mudofaa jarayonida shahar darvozasidan chiqib, eng og`ir paytda mo`g`ullarga taslim bo`lgan shaxs ?

_____________________________________________

2. O`tror arkida mudoffa janglar yana qancha muddat davom etdi ?

_____________________________________________

3. G`oyirxon qayerda o`ldirilgan edi ?

_____________________________________________

4. Chingizxonning Urganchga bosqini davrida Ahmad ibn Umar Xivaqiy necha yoshda edi ?

_____________________________________________

5. Qaysi shahardagi qurbonlarchalik mo`g`ullar hech bir yerda bunchalik askar yo`qotishmagan edi ?

_____________________________________________

6. Xo`jandga mo`g`ullar bosqini davrida kim shahar hokimi edi ?

_____________________________________________

7. Samarqand va Buxoro shaharlari egallangach mo`g`ullar tomonidan qanday ahvolga keltiriladi ?

_____________________________________________

8. Jangchi mo`g`ullar qaysi jonsiz shaxs qo`lidan bayroqni tortib ololmaydilar ?

_____________________________________________

9. Temur Malik mo`g`ullarga qarshilik ko`rsatib qayerga suzib ketadi ?

_____________________________________________

10. Chingizxon Samarqand istilosiga qayerdan turib boshchilik qiladi ?

_____________________________________________

11. Sirdaryo ikkiga ayrilgan yerda joylashgan shahar ?

_____________________________________________

12. Urganch istilo qilingach qancha nafar san`at, hunar arboblari, yosh bolalar va ayollar Mo`g`ulistonga jo`natiladilar ?

_____________________________________________

13. Urganch istilosi natijasida har bir askarga qanchadan asir bo`lib beriladi ?

_____________________________________________

14. Najmiddin Kubro qaysi yillarda yashab o`tgan ?

_____________________________________________
15. Najmiddin Kubro qanday taxalusga ega bo`lgan va qaysi yili O`zbekistonda uning yubileyi nishonlandi ?
_____________________________________________

20-mavzu : jaloliddin Manguberdining xorazm taxtiga o`tirishi

1. Qaysi shaharlarning qo`ldan ketishi Muhammad Xorazmshohni larzaga solgan edi ?

1) Buxoro 2) Urganch 3) Samarqand
4) Balx 5) Xo`jand
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,3,5 D) 1,2,3,4,5

2. Muhammad Xorazmshoh mo`g`ullar hujumi natijasida qaysi hududlarga chekina boshladi ?

A) shimoli sharqiy B) janubi G`arbiy
C) janubi Sharqiy D) chekinmasdan kurash olib bordi

3. 1220-yil aprelda ?

A) Muhammad Xorazmshoh Navkat shahriga keldi
B) Xorazmshoh taxtdan voz kechdi
C) Jaloliddin taxt vorisi deb e`lon qilindi
D) Muhammad Xorazmshoh Nishopurga keldi

4. Sind daryosi bo`yidagi jang qachon sodir bo`lgan ?

A) 1220-yil 21-aprel B) 1221-yil 12-dekabr
C) 1221-yil 25-noyabr D) 1223-yil 15-mart

5. Sind daryosi bo`yidagi jang ?

A) jaloliddin g`alabasi bilan yakunlandi
B) A`zam Malik va Muzaffar Malik tomonidan nihoyasiga yetkazildi
C) mo`g`ullarning pistirmadagi 10 ming askari tomonidan yakunlanadi
D) Chingizxon tomonidan mag`lubiyat bilan yakunlandi

6. Asrlar davomida .?

A) Xitoy va Hindistondan Turkiston orqali Kichik Osiyo va Yevropa tomon kesib o`tgan mashhur Ipak yo`li mo`gullar davrida butunlay harakatsiz qoldi
B) Xitoy va Hindistondan Turkiston orqali Kichik Osiyo va Yevropa tomon kesib o`tgan mashhur Ipak yo`li mo`gullar davrida gullab-yashnadi
C) Vyetnam va Koreyadan Turkiston orqali Kichik Osiyo va Yevropa tomon kesib o`tgan mashhur Ipak yo`li mo`gullar davrida butunlay harakatsiz qoldi
D) Xitoy va Hindistondan Tatariston orqali Old Osiyo va Afrika tomon kesib o`tgan mashhur Ipak yo`li mo`gullar davrida butunlay harakatsiz qoldi

7. Muhammad Xorazmshoh qachon vafot etdi ?

A) 1220-yil aprel B) 1221-yil sentabr
C) 1221-yil mart D) 1220-yil dekabr

8. Ashura oroli qayerda joylashgan ?

A) Kaspiy dengizi
B) Kaspiy dengizining janubi-g`arbi
C) Eronning janubi-g`arbi
D) O`rtayer dengizining janubi sharqi
9. Mo`g`ullar Movarounnahrning asosiy shaharlarini egallagach, istilo yurishlarini qayerga amalga oshirishdiki bu yerlarda ular Jaloliddin Manguberdining qattiq qarshiligiga duch keldilar ?
1) Balx 2) Hirot 3) Afrosiyob 4) Marv
5) Qarshi 6) G`azna
A) 1,2,3,4 B) 1,2,4,5 C) 1,2,4,6 D) 2,3,4,5,6

10. Jaloliddinning dushman ustidan qozongan dastlabki yirik g`alabasi ..?

A) Valiyon B) Marv C) Balx D) Parvon

11. Marv va G`azna kabi shaharlar qayerda joylashgan ?

A) Sirdaryo shimoli
B) Amudaryo janubi
C) Kaspiy dengiz g`arbi
D) Zarafshon daryosi bo`yidagi vodiy

12. Moslashtiring

Mo`g`ullar hujumi natijasida ..?
1) o`z ona shaharlarini tark etib chiqib ketdilar
2) suvsizlikdan qurib borayotgan qishloqlarni tark etdilar
3) suvga bostirilib, batamom vayron etildi
a) Urganch b) Buxoro c) Samarqand d) Marv
e) G`azna f) Choch
A) 1- c,2-a,3-d B) 1- c,2-d,3-a
C) 1- b,2-c,3-f D) 1- a,2-b,3-e

13. Chingizxon tomonidan Jaloliddinga qarshi kim va qanchalik qo`shin bilan jo`natilgan ?

A) Subutoy Bahodir, 30 ming ishilik
B) Botuxon , 40 ming kishilik
C) tumanboshi Mamay , 15 ming kishilik
D) Shiki Xutuxu no`yon , 45 ming kishilik

14. Jaloliddinni bir qator shaxslar qanday sabab bilan tark etishgan edi ?

A) Jaloliddin tomonidan qo`shinda tartib-intizom kuchaytirilgani
B) sarkardalar qo`nimsizligi
C) birin ketin uchralgan mag`lubiyatlar
D) o`ljalarni taqsimlashdagi kelishmovchilik

15. Qaysi jangdan keyin va kimlar Jaloliddinni tark etishganligini aniqlang

A) Parvon jangi , A`zam Malik, Muzaffar Malik va Sayfuddin Ag`roq
B) Valiyon jangi , A`zam Malik, Muzaffar Malik va Sayfuddin Ag`roq
C) Sind daryosi bo`yidagi jangi ,Temur Malik va A`zam Malik
D) Parvon jangi , Temur Malik va O`zloqshoh

Mustahkamlash uchun savollar

1.Butun Sharqda shuhrat topgan qaysi sohalar mo`g`ullar hujumi natijasida barham topdi ?

_____________________________________________
2. Jaloliddin Manguberdi qaysi yillarda yashab o`tgan ?
3. Xorazmshohlar davlatining so`nggi hukmdori
kim edi ?
_____________________________________________

4. Jaloliddin qaysi yillarda Xorazmshohlar hukmdori sifatida faoliyat olib borgan ?

_____________________________________________

5. Sind daryosining tomonlari hozirda ham qanday nomlandi ?

_____________________________________________

6.Chinzxon Jaloliddinni ta`qib etish fikridan qaytib qaysi so`zlarni unga nisbatan ishlatgan edi ?

_____________________________________________

7. Chingizxon Jaloliddin bilan to`qnashmaguncha kimni o`ziga munosib raqib deb bilgan edi ?

_____________________________________________

8. Chingizxon Jaloliddindan ajralib chiqqan sarkardalarga qarshi qayerga hujum qilib

alohida-alohida mag`lubiyatga uchratadi ?
_____________________________________________
9. Mo`g`ullarning Movarounnahrda uchragan eng katta mag`lubiyati bu ?
_____________________________________________

10. Jaloliddin qaysi suloladan chiqqan hukmdor edi ?

_____________________________________________

11. Alovuddin Muhammaddan qaysi viloyat hokimlari ham yuz o`girgan edilar ?

_____________________________________________

12. Alovuddin Muhammad qaysi hudduda bo`lgan vaqtida Jaloliddinni taxt vorisi deb e`lon qiladi ?

_____________________________________________

13. Sind daryosi bo`yidagi jangda qaysi sarkarda dushmanining ilg`orini yengishi to`g`risida ma`lumot bor ?

_____________________________________________

14. Qaysi sabab tufayli Movarounnahr va Xorazmda ekin maydonlari jiddiy qisqaradi ?

_____________________________________________

15. Mohir hunarmandlar majburan qaysi davlatga jo`natiladi ?

_____________________________________________

21-mavzu : jaloliddin Manguberdi mohir sarkarda

1. Hindistodagi qaysi viloyat hokimi Jaloliddinning og`ir ahvolidan foydalanib unga qarshi hujum qiladi ?

A) Shatra B) Kalikut C) Dehli D) Panjob
2. Jaloliddin Manguberdiga qarshi chiqqan Hindiston viloyatidagi hukmdorning qancha askarlari taslim bo`ladilar va uning tomoniga o`tadilar ?
A) ikki mingta otliq va uch mingta yaxshi qurollangan jangchilar
B) uch mingta otliq va ikki mingta yaxshi qurollangan jangchilar
C) mingta otliq va besh mingta yaxshi qurollangan jangchilar
D) besh mingta otliq va mingta yaxshi qurollangan jangchilar

3. Jaloliddin tomonidan Shimoliy Hindistonda boshqarilgan muklari to`g`risidagi noto`g`ri hukmni toping

A) qo`shin uchun hind xalqidan umumiy safarbarlik joriy etildi
B) o`z nomidan kumush va mis tangalar zarb ettirildi
C) soliqlar joriy etdi
D) unga tobe hind mulklarida uning nomi xutbaga qo`shib o`qiladi

4. Qaysi Dehli hukmdori Jaloliddinga " Sening ortingda islomning .." -deb boshlangan maktubni jo`natadi ?

A) Alovuddin Xiljiy B) Shamsuddin Eltutmish
C) Muhammad Tug`luq D) Feruzshoh Tug`luq

5. Jaloliddin qaysi sabab tufayli Hindistondan boshqa hududlarga qarab yo`l oladi ?

A) Kavkazortida markazlashgan davlat qurmoqchiligi va uni Hindiston tarkibiga qo`shish
B) Mo`g`ullarning Kavkazortiga kirishi va ularga qarshi kurashni yangidanboshlash
C) Hindistonda muqim o`rnashish, ittifoqchilar topish mushkulligini anglashi
D) yana bir bor Movarounnahrda hokimyatni egallash uchun

6. Jaloliddin Manguberdining qaysi lashkarboshilari, qaysi Dehli hukmdori tarafiga o`tadilar ?

1) A`zam Malik 2) Yazidak pahlavon
3) Sunqurjiq 4) Sayfuddin Ag`roq
a) Shamsuddin Eltutmish
b) Muhammad Tug`luq
c) Alovuddin Xiljiy
A) 2,3-a B) 1,2,3-b C) 1-a, 2-b D) 1,2-a, 3-c

7. Jaloliddin qaysi Arab xalifasiga umumiy dushman- mo`g`ullarga qarshi kurashga undab maktub yozadi ?

A) Nosir B) Ma`mun C) Mu`tazid D) Muoviya

8.Dastlab qaysi hududlar Xorazmshohga tobeligini izhor etib , umumiy dushman - mo`g`ullarga qarshi kurash istagini bildirdilar ?

A) Karmana,Fors, Marv
B) Kermon, Marv, Balx
C) Misr, Isfahon, Jazira , Damashq
D) Kirmon, Fors, Isfahon

9. XIII asrda sodir bo`lgan janglarni moslashtiring

1) 1227-yil sentabr 2) 1225-yil avgust
3) 1230-yil avgust
a) Arzinjon b) Isfahon yaqinidagi jang
c) Garni qal`asi yaqinidagi jang
A) 1-b,2-a,3-c
B) 1-a,2-b,3-c
C) 1-b,2-c,3-a
D) 1-a,2-c,3-b

10. Xalifa Nosir Xorazmshohga jo`natgan qo`shin soni va to`qnashuv bo`lgan hududni aniqlang

A) 10 ming/ Isfahon
B) 20 ming/ Basra
C) 30 ming/ Sheroz
D) 25 ming/ G`azna

11. Xorazmshohga nisbatan " Zamonasining haqiqiy bahodiri ekan, o`z tengqurlarining sarvari ekan " - degan ta`rif kim tomonidan berilgan edi ?

A) Taynol no`yon
B) Subutoy Bahodir
C) Chingizxon
D) O`zbekxon

12. Arzinjon yaqinidagi jangda Jaloliddinga qarshi qaysi hudud hukmdorlari birlashib harakat qilgan edilar ?

1) Ko`niya 2) Jazira 3) Damashq 4) Bag`dod
5) Misr 6) Eron
A) 1,2,3,4,6 B) 2,5,6 C) 1,2,3,5 D) 2,3,4,5,6

13. Qaysi shahar Xorazmshoh tomonidan jangsiz qo`lga kiritilgan ?

A) Marog`a B) Ko`niya C) Arzinjon D) Shirvon

14. Jaloliddin Manguberdi tomonidan hududlarni egallanish tartibini keltiring

A) Ozarbayjon,Gurjiston, Isfahon,Sheroz
B) Hindistonning bir qismi, Ozarbayjon,Gurjiston
C) Hindistonning bir qismi, Gurjiston, Arab xalifaligi
D) Hindiston, Turkiya, Eron

15. Jaloliddin Manguberdi siyosiy faoliyatida unga pand bergan shaxslarni aniqlang

1) G`iyosiddin Pirshoh 2) Sharofulmulk
3) Yazidak pahlavon 4) Sunqurjuq
5) Temur Malik 6) Nasaviy
A) 1,3,5,6 B) 2,3,5,6 C) 1,2,3,5 D) 1,2,3,4

Mustahkamlash uchun savollar

1.Qaysi yili Jaloliddin Iroqqa qarab yo`l oladi ?

_____________________________________________

2.Xorazmshoh qaysi shaharlarga o`z qo`shini bilan borib, mahalliy hukmdorlar bilan kelishib, biroz mustahkam kuchga ega bo`ladi ?

_____________________________________________

3. Ozarbayjonda bu vaqtda boshqargan hukmdor va

uning xotini kim edi ?
_____________________________________________

4. " Avvalgi qudratga ega bo`lmay, xudbin va kaltafahm edi "- ta`rif kim to`g`risida ?

_____________________________________________

5. Ozarbayjon xalqini ko`pdan beri talagan xalq ?

_____________________________________________

6. Qaysi davlat Jaloliddin tomonidan markaz etib, qaysi shahar poytaxt etib tanlangan edi ?

_____________________________________________

7. Jaloliddinning qaysi hudud hukmdorlariga mo`g`ullarga qarshi kurash yo`lidagi maktubi behuda ketdi ?

_____________________________________________

8. Kim muxolif kuchlarni Jaloliddinga qarshi birlashtirishga muvaffaq bo`ldi ?

_____________________________________________

9. G`iyosiddin qaysi hudud hukmdori tomonidan o`ldirildi ?

_____________________________________________

10. Qaysi voqeadan so`ng Mog`ullar Jaloliddin davlati ulr o`ylaganchalik kuchli emasligini angladilar va sulh tuzish fikridan qaytdilar ?

_____________________________________________

11.Qaysi shaxs tomonidan Jazira va Ko`niya hukmdorlariga Jaloliddindan hokimyatni tortib olishda madad so`rab yozilgan maktub bitilgan ?

_____________________________________________

12. Mo`g`ullar qaysi yili Ozarbayjonga bostirib

kiradilar ?
_____________________________________________

13. Xorazmshoh mo`g`ullar ta`qibidan qochib qayerga chiqib ketadi ?

_____________________________________________

14. Mo`g`ullar qaysi yili O`rta Sharqni bosib olgan edilar ?

_____________________________________________

15. Jaloliddin qancha muddat davomida mo`g`ullarni O`rta Sharq va Sharqiy Yevropaga qo`ymagan edi ?

_____________________________________________

22-mavzu : jaloliddin Manguberdi vatan qahramoni

1. Anushteginiyar Xorazmda qaysi yillarda hukmronlik qilganlar ?

A) 1095-1230-yillar B) 1097-1231-yillar
C) 1103-1237-yillar D) 1105-1235-yillar

2. Shihobiddin ibn Ahmad an-Nasaviy qalamiga mansub asarni belgilang

A) " Siyrat as-Sulton Jalol ad-Din Mengburni "
B) " Jahon fotihi tarixi "
C) Tarixi arba` ulus "
D) " al Komil fit-tarix "

3. Shihobiddin ibn Ahmad an-Nasaviy Jaloliddin haqida bildirgan fikrlardan to`g`rilarini aniqlang

1) qorachadan kelgan, o`rta bo`yli
2) yuvosh, muloyim, jahldor emasdi
3) turkiy, forsiyda ham so`zlasha olardi
4) hazil-mutoyibaga moyil, tez-tez hazil qilganda kulib qo`yardi
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,3,4 D) 2,4

4. Nasaviy qaysi yili xizmat yuzasidan Iroqqa borib qoladi va o`sha yerda Xorazmshoh xizmatiga kiradi ?

A) 1221-yil B) 1222-yil C) 1223-yil D) 1224-yil

5. " al komil fit-tarix " asari ?

A) muhim va aniq ma`lumotlar bilan boshqa manbalarni sezilarli to`ldiradi
B) o`z qahramonini bilgan, bevosita ko`rgan -kechirganlarini qalamga tushirilgani bilan qimmatli
C) 1224-yilgacha voqea-hodisalarni yoritilgani bilan qimmatli hisoblanadi
D) shohid kishilarning xabarlariga tayangan , eng muhimi , xolisona va haqqoniy fikr bildirilgan

6. Moslashtiring

1) " Tarixi jahonkushoy "
2) " Ravzat us-safo "
3) " Tarixi arba` ulus "
4) " Jaloliddin Manguberdi "
a) Maqsud Shayxzoda b) Mirzo Ulug`bek
c) Juvayniy d) Mirxond
A) 1-c,2-d,3-a,4-b B) 1-c,2-b,3-d,4-a
C) 1-c,2-d,3-b,4-a D) 1-d,2-c,3-b,4-a

7. " Jaloliddin Manguberdi tavalludining 800 yilligini nishonlash haqida " qaror qaysi yili qabul qilingan ?

A) 1997-yil B) 1998-yil C) 1999-yil D) 2000-yil

8. " al Komil fit-tarix " asari Yaqin va O`rta Sharq mamlakatlari tarixining qaysi davrlari haqida ma`lumot beradi ?

A) islom tarqalishidan to 1231-yilgacha
B) hijrat boshidan 1198-yilgacha
C) milodiy asr boshlaridan 1299-yilgacha
D) Arab xalifaligi tashkil topganidan uning yakuniga qadar

9. Maqsud Shayxzoda qaysi yili Jaloliddinga atab tarixiy dramani yozdi ?

A) 1942-yil B) 1943-yil C) 1944-yil D) 1945-yil

10. Quyida berilgan rasm qaysi yilga oid ?

A) 1997-yil B) 1998-yil C) 1999-yil D) 2000-yil

11. Jaloliddinning kotib al-inshosi kim edi ?

A) Temur Malik B) Juvayniy
C) Nasaviy D) Mirxond

12. Jaloliddin Manguberdi haqidagi ma`lumotlar yana qaysi xalqlar manbalarida uchraydi ?

1) xitoy 2) mo`g`ul 3) arman 4) rus 5) misr
A) 1,2,3 B) 2,4,5 C) 1,2,3,4 D) 2,3,5

13.1999-yil 5-noyabr kuni .?

A) " Jaloliddin Manguberdi tavalludining 800 yilligini nishonlash haqida " qaror qabul qilindi
B) "Jaloliddin Manguberdi " ordeni ta`sis etildi
C) Islom Karimov yubileyda nutq so`zladi
D) "Jaloliddin Manguberdi " filmi premyerasi bo`lib o`tdi

14. Quyidagi qaysi shaxs Jaloliddin bilan

1231-yilgacha , ya`ni vafotiga qadar birg bo`ldi ?
A) Temur Malik B) Juvayniy
C) Nasaviy D) Mirxond

15.1241-yili ..?

A) " Siyrat as-Sulton Jalol ad-Din Mengburni " asasri yozilishi boshlandi
B) " Tarixi jahonkushoy " asar yozilishi boshlandi
C) " Ravzat us-safo " asari yozib tugatildi
D) " Ravzat us-safo " asari yozilishi boshlandi

23-mavzu : Chig`atoy ulusining tashkil topishi

1. Chig`atoy ulusi qaysi yili tashkil topgan ?

A) 1221-yil B) 1223-yil C) 1224-yil D) 1227-yil

2.Movarounnahrni idora etish ishlari kimga va qachon taqdim etilgandi ?

A) Movarounnahr hali zabt etilmasdanoq, Mahmud Yalavoch
B) 1221-yili, Bahouddin Roziy
C) Movarounnahr zabt etilishi bilanoq,Subutoy Bahodir
D) 1224-yili , O`qtoyga

3. Chig`atoy ulusi tarkibiga qaysi hududlar kirgan ?

1) Movarounnahr 2) Sharqiy Eron 3) Dashti Qipchoq
4) Sharqiy Turkiston 5) Yettisuv
A) 1,2,3 B) 2,3,4,5 C) 1,3,5 D) 1,4,5

4. Mahalliy hokim bu ..?

A) bosqoq B) dorug`achi C) tavg`ach D) ulusbegi

5. Viloyatlar va hunarmanchilik shaharlarini boshqarishda Chig`atoyxon .?

A) mo`g`ul amaldorlargagina suyanardi
B) ishonchli va sinalgan ,Mo`g`ulistonda tarbiyalangan boshqa millat vakillariga suyangan
C) dorug`achi, tavg`ach va bosqoqlarga tayanar edi
D) o`ziga bo`ysundirilgan xalqlarning yuqori tabaqa vakillari xizmatidan foydalanardi
6. Chig`atoyxonni ulusni boshqarish o`rdasi qayerda joylashgan edi ?
A) Elsuvi B) O`tror C) Xorazm D) Qoraqurum

7. Mo`g`ul amaldorlari bo`lmish dorug`achi va tavg`achlar qanday ishlar bilan shug`ullanishgan ?

1) harbiy hokimiyat 2) aholini ro`yxatdan o`tkazish
3) qo`shin qo`mondonligi 4) yer va vaqf masalalari
5) soliq yig`ish
A) 1,2,3 B) 1,3,5 C) 1,2,5 D) 2,3,4,5

8.Mahmud Torobiy boshchilik qilgan qo`zg`alon qaysi yili boshlandi ?

A) 1235-yil B) 1238-yil C) 1240-yil D) 1242-yil

9. Moslashtiring

1) targ`u 2) shulen
3) kalon 4) qopchur
a) ziroatchilardan olingan yer solig`i
b) hunarmand va savdogarlardan undirilgan
c) davlat xazinasi uchun oziq-ovqat solig`i
d) chorvadorlardan undirilgan
A) 1-b,2-c,3-a,4-d B) 1-c,2-b,3-a,4-d
C) 1-d,2-c,3-a,4-b D) 1-b,2-a,3-c,4-d

10. Quyidagi qaysi biri 1/30 hajmida undirilgan ?

A) targ`u B) qopchur C) shulen D) kalon

11 Chig`atoy ulusida aholi yana qanday soliqlar ham to`lagan edi ?

A) tut solig`i, jun va mis solig`i
B) tuz solig`i, ipak va oltin solig`i
C) tuz solig`i, jun va kumush solig`i
D) jun, ipak, oltin va kumush solig`i

12. Mahmud Torobiy qozg`aloniga tegishli bo`lmaganini belgilang

A) bosqinchilar va mahalliy mulkdorlar zulmiga qarshi boshlandi
B) toroblik g`alvir yasovchi Mahmud qo`zg`alonga boshchilik qildi
C) Torobiy safdoshi Shamsiddin Mahbubiy va Buxoro aholisi qo`zg`alonchilarga qo`shilib qo`liga qurol oldi
D) Torobiy Balxdagi Robiya saroyini o`ziga qarorgoh etib tanladi

13. Qo`zg`alon ishtirokchilaridan hisoblangan Shamsiddin Mahbubiy qanday lavozimga tayinlandi ?

A) bosh vazir B) xalifa C) hojib D) sadr

14. Chig`atoy qaysi yili va nima uchun Mahmud Yalavochni noiblikdan chetlatdi ?

A) 1236-yili, soliqlar kam yig`ilishi ortidan
B) 1238-yili, soliqlarni tartibga solish
C) 1240-yili, qo`zg`alonlarni oldini olmagani sababli
D) 1242-yili, hashar ishlarini tartibga keltirmagani , qo`zg`alonlar paydo bo`lishiga sabab bo`lishi tufayli

15. Mahmud Torobiydan keyingi qo`zg`alon

rahbari .?
A) Mahbubiy B) Muhammad va Ali
C) Muhammad va Mahbubiy
D) Ali, Mahbubiy va Muhammad

Mustahkamlash uchun savollar

1.Mahmud Yalavoch qayerlik savdogar edi ?

____________________________________________

2. Barot qanday tartib hisoblanadi ?

____________________________________________

3. Hosilning 1/10 qismida undirilgan soliq qanday atalgan ?

____________________________________________

4. Mahmud Yalavoch kimlarga suyanib mo`g`ul xoqonlari talabini ijro qilar edi ?

____________________________________________

5. Shulen solig`i qanday miqdorda undirilgan ?

____________________________________________

6. Mo`g`ullarga nisbatan norozilikni oshirib, istilochilar istibdodiga qarshi xalqning bosh ko`tarishiga qanday sabablar majbur qildi ?

____________________________________________

7. Qopchur qanday miqdorda undirilgan ?

____________________________________________

8. Qaysi shaxs o`zini Buxoro va atrof viloyatlar xalifasi deb e`lon qildi ?

____________________________________________

9. Qochqin amaldor va mo`g`ullar Buxorodan qochib kimning yordamida kuch to`pladilar ?

____________________________________________

10. Mo`g`ullar va amaldorlar qayerda kuch to`plab , Buxoro ustiga yuradilar ?

____________________________________________

11. Ikki o`rtada bo`lgan jang natijasida kimlar halok bo`lishgani to`g`risida ma`lumotlar uchraydi ?

____________________________________________

12. Birinchi jangdan qancha muddat o`tib mo`g`ullar va qo`zg`alonchilar o`rtasidagi navbatdagi to`qnashuv ham sodir bo`ladi ?

____________________________________________

13. Qaysi xoqon Mahmud Yalavochni boshqa ishga tayinladi ?

____________________________________________

14. Mahmud Yalavochdan so`ng kim Movarounnahrga noib etib tayinlandi ?

____________________________________________

15. Mahmud Yalavoch keyinchalik qaysi shaharga hokim etib tayinlandi ?

____________________________________________
24-mavzu : Ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot

1. Chig‘atoy ulusining mo‘g‘ul amaldorlari doirasida o‘troqlikka ko‘chish, shahar hayotiga yaqinlashish, mahalliy o‘troq aholining boy madaniyatidan

foydalanish jarayoni qaysi asrdan kuchayadi ?
A) XIII asr o`rtalari B) XIV asr boshlari
C) XV asr boshlari D) XIII asr oxiri

2. Mo`g`ulistonning ulug` xoqoni Munke davrida amalga oshirilgan islohotlarni aniqlang

1) Yomlar bo‘ylab pochta xizmati uchun ajratilgan otlar soni belgilandi
2) aholining dehqonchilik va hunarmandchiligiga halal bermaslik maqsadida " qalqon puli " solig`i joriy etildi
3) kalon va qopchur soliqlari miqdoi o`zgartirildi
aholidan ortiqcha ot talab qilish man etiladi
4) elchilarga,qo‘llarida bevosita topshiriqlari bo‘lmasa, shahar yoki qishloqlarga kirmasligi va aholidan ular uchun belgilanadigan ortiqcha yem-xashak hamda oziq-ovqat olmasligi uqtirildi
5) aholi o‘zboshimchalik bilan yig‘ib olinadigan
hisobsiz to‘lovlardan ozod bo‘ladi
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,4,5 D) 2,4,5

3. Qaysi shaxs tomonidan va qaysi yili Movarounnahrda pul islohoti o`tkazildi ?

A) Ma`sudbek, 1271-yil B) M.Yalavoch, 1235-yil
C) Munke, 1255-yil D) O`qtoy , 1234-yil

4. Moslashtiring

1) qayta tiklandi
2) vayronalari yonginasida yangitdan shahar qad ko`tardi
a) Samarqand b) Buxoro c) Urganch d) Marv
e) Balx f) O`tror
A) 1-e,c ; 2-f B) 1-b,d ; 2-e
C) 1-a,b ; 2-d D) 1-b,c ; 2-a

5. Qaysi asrdan Chig‘atoy ulusida mo‘g‘ullarning o‘troqlikka o‘tish jarayoni kuchayib, ularning ijtimoiy

hayotida jiddiy o‘zgarishlar sodir bo‘la boshlaydi ?
A) XIV asrning 40-yillari B) XIII asr o`rtalari
C) XIV asrning birinchi yarmi
D) XIII asrning ikkinchi yarmi

6. Kebek qanday maqsadda ma`muriy va pul islohotini o`tkazadi ?

A) davlatni idora etish tuzilishini va iqtisodiy mustaqilligini ta`minlash
B) markaziy hokimiyatga bo`ysunmaydigan hududlarni tobe etish va iqtisodiy qudratini sindirish
C) talab va chiqimni tezroq yig`ib olish maqsadida
D) davlatni idora etish tuzilishini va uning iqtisodiy
hayotini tartibga solish

7. Kebekxon qayerda o`ziga yangi saroy qurdiradi ?

A) Qashqadaryo vohasidagi qadimgi Nasaf shahri yonida
B) So`g`d qadimiy markazlaridan biri Samarqand atroflarida
C) So`g`dning qadimgi shahri Buxoro yaqinida
D) Farg`ona vodiysi markazida

8. Kebekxon tomonidan o`tkazilgan pul islohoti qaysi davlat tangalari namunasi asosida o`tkazilgan edi ?

A) Arabistondagi Xulakiylar va Oltin O`rda
B) Erondagi Xulakiylar va Oltin O`rda
C) Oq O`rda va Oltin O`rda
D) Mo`g`ulistondagi O`qtoy tangalari va Xitoydagi Yuan tangalari

9. " Kepaki " deb nomlangan tangalar qaysi shaharlarda zarb etib, muomalaga chiqarilgan ?

A) Samarqand va Buxoro B) Nasaf va Buxoro
C) Choch va Samarqand D) Qarshi va Samarqand

10. Mo‘g‘ullar hukmronligi davrida O‘rta Osiyoda

yerga bo‘lgan egalikning qanday turlari mavjud edi ?
A) mulki devon, mulki inju, mulki vaqf va mulk
B) mulki devon, mulki inju
C) mulki devon, mulk, xolisa
D) jogir,xolisa, vaqf, mulk

11. " Jete " iborasi qayerda yashaydiganlarga nisbatan ishlatilgan ?

A) Movarounnahr B) Oltin O`rda
C) Mo`g`uliston D) Eron

12. Noto`g`risini aniqlang

A) Mo‘g‘ul hukmdorlari va mulkdorlari o‘rtasida bosib olingan yerlarga nisbatan ikki xil qarash mavjud edi
B) Ba’zilari mahalliy zodagonlar, savdogarlar
bilan yaqinlashish, hunarmandchilik, dehqonchilikni rivojlantirish, Islom dinini qabul qilish tarafdori edi
C) Ba`zilari bu yerdan imkon qadar ko`proq foyda olish va qo`shni hududlarni istilo etish uchun bosib olingan hududlarda ko`p qolmaslikni istardilar
D) Ba`zilari esa o‘troqlik va shahar hayotiga qarshi bo‘lib, shaharlarni buzib tashlash, bog‘ va
ekinzorlarni o‘tloqlarga aylantirishni istardilar
13. Chig`atoy ulusi qachon ikkiga bo`linib ketdi ?
A) XIV asrning 40-yillari B) XIII asr o`rtalari
C) XIV asrning birinchi yarmi
D) XIII asrning ikkinchi yarmi

14. Chig`atoy ulusining qaysi hududlari Mo`g`uliston deb atala boshlandi ?

A) Dashti Qipchoq va Yettisuv
B) Sharqiy Turkiston va Movarounnahr
C) Sharqiy Turkiston va Yettisuv
D) Shimoliy Kavkaz va Gobi sahrosi atroflari

15. Qaysi yili Tug`luq Temur Mo`g`uliston xoni etib ko`tarildi ?

A) 1344-yil B) 1348-yil C) 1338-yil D) 1352-yil

Mustahkamlash uchun savollar

1. Mo`g`ulistonning qaysi ulug` xoqoni soliq va hashar ishlarini tartibga solish maqsadida yorliq chiqaradi ?

____________________________________________

2. Yom bu .?

____________________________________________

3. Ma`sudbek tomonidan chiqarilgan tangalar Movarounnahrning qancha shahar va viloyatlarida zarb etilardi?

____________________________________________

4. Bu tangalar qanday metalldan ishlab chiqarilgan edi ?

____________________________________________

5. Kebekxon qaysi yillarda hukmronlik qilgan ?

____________________________________________

6. O`z qarorgohini mo`g`ul hukmdorlari orasida kim birinchi bo`lib Movarounnahrga ko`chirgan edi ?

____________________________________________

7. Kepaki tangalarining katta va kichigi qanday nom bilan atalgan edi ?

____________________________________________

8. Yuqoridagi tangalarning og`irligi qanchadan edi ?

____________________________________________

9. Mulklarning kattagin qismi kimlarga davlat oldidagi xizmatlari uchun hadya etilgan edi ?

____________________________________________

10. Ulusda hadya etilgan yerlar qanday atalgan va ularda soliq va to`lovlar masalasi qay tartibda tashkillangan

edi ?
____________________________________________

11. Davlat oldidagi xizmatlari uchun hadya etilga yerlar qancha muddatga berilgan ?

____________________________________________
12. Qoraunas va jete so`zlari qanday ma`noga ega ?
____________________________________________

13. Chig`atoy ulusining g`arbiq qismi qayer

hisoblanadi ?
____________________________________________

14. Chig`atoy ulusida xususiy yerlar qanday atalgan ?

____________________________________________

15. Ulusda hukmdor va noiblarga tegishli yerlar qanday atalgan edi ?

____________________________________________
25-mavzu : Etnik jarayonlar va o`zbek xalqining shakllanishi

1. Yarim chorvador hudud aholisini belgilang

A) Qang` B) Xorazm C) Shosh D) Sak-massaget

2. O`zbeklar alohida etnik birlik ( elat ) bo`lib , qaysi hududlarda shakllangan ?

1) Movarounnahr 2) Xorazm 3) Yettisuv
4) qisman Sharqiy Turkistonning g`arbiy mintaqalari
5) Shimoliy Kavkaz
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,4 C) 1,3,5 D) 2,3,4

3. Turkiy aholi o`rnashgan o`lka ..?

A) Turkiston B) Movarounnahr
C) Shimoliy Kavkaz D) Xuroson

4. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) O‘zbek xalqining asosini mahalliy sug‘diylar, baqtriylar, xorazmiylar, farg‘onaliklar, shoshliklar, ham tashkil etganlar
B) Janubiy Sibir, Oltoy, Yettisuv, Sharqiy Turkiston hamda Volga va Ural daryosi bo‘ylaridan turli davrlarda Movarounnahrga kirib kelgan etnik guruh ham o‘zbek xalqi etnogenezida ishtirok etadilar
C) Yuqorida nomlari keltirilgan etnoslar asosan tojik va sharqiy turkman tillarda so‘zlashganlar
D) Amudaryo va Sirdaryo oralig‘ida yuqorida nomlari qayd etilgan qabila va elatlarning etnik jihatdan aralashuv jarayoni natijasida o‘zbek xalqiga xos antropologik qiyofa shakllanadi

5. Qaysi davlat davrida turkiyzabon etnoslar ustuvorlik qilib, o‘ziga xos uyg‘unlashgan madaniyat shakllanadi ?

A) Qang` B) Davan C) Kushon D) Xorazm

6. Turkiyzabon etnoslar ustuvorlik qilib, o‘ziga xos uyg‘unlashgan madaniyat qanday atalgan ?

A) " Ziroatchilik madaniyati "
B) " Qovunchi madaniyati "
C) " Qunduzcha madaniyati "
D) " Turon-Turkiston madaniyati "

7. Antropolog olimlarning ta’kidlashlaricha, aynan shu davrlarga kelib, O‘rta Osiyoning vodiy va vohalarida

yashovchi aholi tashqi qiyofalarida hozirgi .. larga xos
antropologik qiyofa to‘liq shakllanadi ?
A) turkman va ozarbayjon
B) o`zbek va qirg`iz
C) voha tojiklari va o`zbek
D) turkman va Sharqiy Eroniy

8. Qaysi asrdan o`lkamiz " Turkiston " nomi bilan atala boshlangan ?

A) V asr B) VI asr C) VII asr D) VIII asr

9. Shuningdek, o`zbeklar etnogeneziga Turk xoqonligi davrida qaysi hududlarga kelib o`troqlashgan turkiy qabilalar faol ta`sir ko`rsatadi ?

1) O`rta Osiyoning markaziy mintaqalari
2) Xorazm 3) Shimoliy Hindiston
4) Kaspiyning shimoliy qismlari
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,2,3,4 D) 1,2

10. O`zbek xalqi qaysi asrlarda shakllandi ?

A) IX-XII asrlar B) X-XIII asrlar
C) X-XV asrlar D) VII-X asrlar

11. IX asrda ..?

1) Movarounnahr mintaqasida yaxlit turkiy etnik qatlam,
turkiy til muhiti vujudga kela boshladi
2) sug‘diylar va boshqa mahalliy etnoslarda ham turkiylashish jarayoni jadallashgan
3) Movarounnahrda Arab xalifaligi hukmronligi o`rnatilgan
4) yurtiizga arab va ajam xalqlari kirib kelishi jiddiy etnik o`zgarishlarga olib kelgan
A) 1,2,3 B) 3,4 C) 1,2 D) 1,2,3,4

12. Bu davrda Movarounnahr va Xorazmda

turkiy etnik qatlam kuchli etnik asosga ega bo‘lib, bu qatlam asosining ko‘pchiligini kimlar tashkil
qilgan ?
A) o‘troqlashgan turkiy etnos
B) ko`chmanchi turkiy etnos
C) voha tojik va o`zbeklari
D) ko`chmanchi , yarim ko`chmanchi va o`troq aholi tarkibi

13. Qaysi sulola davrida o`zbek xalqiga xos etnik omillar shakllangan ?

A) Qoraxoniylar B) Somoniylar
C) Xorazmshohlar D) Qarluqlar

14. Etnik jarayon -….?

A) kelib chiqishi bir-biriga yaqin bo`lgan turli qabila va elatlarning asrlar davomida qo`shilib borishi
B) xalqlarning shakllanishi va madaniyatlar o`rtasidagi farqlarni o`rganuvchi jarayon
C) xalqlarning bir-biriga qo`shli borishi va yangi xalqlarning aydo bo`lishi yoki yo`qolib borishi
D) ayrim xalqlar tarkibidagi hukmron toifalarning shakllanish jarayonini o`rganish

15. Qaysi sulola davrida davrida Movarounnahr va

Xorazmda siyosiy hokimiyat turkiy sulolalarga o‘tishi munosabati bilan sodir bo‘lgan etnik jarayon o‘zbek xalqining shakllanishida yakuniy bosqich bo‘ldi ?
A) Qoraxoniylar B) Somoniylar
C) Xorazmshohlar D) Qarluqlar

IV BOB. ajdodlarimizning ilmiy merosi abadiyatga daxldor ma`naviy xazina

26-mavzu : Movarounnahr va Xorazmning madaniy hayoti

1. " Bayt ul-hikma " qaysi asrda tashkil etilgan ?

A) VI asr B) VII asr C) VIII asr D) IX asr

2. Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy ijodi bilan bog`liq javoblarni aniqlang

1) " Bayt ul-hikma " da mudir sifatida faoliyat olib borgan
2) 20 dan ortiq asar yozdi
3) " Al -jabr val -muqobala " asari muallifi
4) geometriya faniga asos solgan
5) " Miqyos an-Nil" inshooti va darajotini qayta tikladi
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3 D) 1,3,5

3. Al-Farg`oniy qaysi yillarda Suriyaning shimolida Sinjor dashtida va ar-Raqqa oralig`ida Yer meridianining bir darajasi uzunligini o`lchashda ishtirok etdi ?

A) 830-831-yillar B) 832-833-yillar
C) 823-824-yillar D) 883-884-yillar

4. Muso al-Xorazmiy zamonasining mashhur olimi sifatida qaysi fanlar rivojiga ulkan hissa qo`shdi

A) matematika, falsafa, geografiya
B) algebra, arifmetika, geometriya, tarix
C) matematika, astronomiya, geografiya
D) algebra, falsafa, tibbiyot

5. Qaysi shaxs asari nafaqat musulmon sharqidagi , balki Yevropa mamlakatlaridagi astronomiya ilmining rivojini ham boshlab berdi ?

A) al-Xorazmiy B) ibn-Sino
C) al-Farg`oniy D) Farobiy

6. Al-Farg`oniy faoliyatiga mos bandni aniqlang

A) yozilgan asarlari orasidan 10 tasi bizgacha yetib kelgan
B) 160 dan ortiq asar yozib qoldirgan
C) 1029 yulduzni koordinatlari kattaliklari qayd etilgan yulduzlar jadvali tuzgan
D) 1998-yil oktabrda alloma tavalludining 1200 yilligi nishonlandi

7. Qaysi sulola boshqaruvining qaror topishi bilan madaniy hayotning rivoji uchun keng yo`l ochiladi ?

A) Tohiriylar B) Safforiylar
C) Somoniylar D) Qoraxoniylar

8. Abu Nasr Farobiy ona shahridan so`ng qaysi shaharlarda ta`lim olgan ?

1) Samarqand 2) Halab 3) Buxoro 4) Bag`dod
5) Damashq
A) 1,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3,4 D) 2,3,5
9. 2006-yili .?
A) " Xorazm Ma`mun akademiyasining " 1000 yilligi nishonlandi
B) " Dor ul-hikma va maorif " tashkillanganing 800 yilligi nishonladi
C) " Xorazm Ma`mun akademiyasining qaytadan tashkil etish to`g`risida " farmon qabul qilindi
D) Farobiy tavalludining 1200 yilligi keng nishonlandi

10. Yer aylanasi uzunligini o`lchashda yangi usul- matematik usulni kim ishlab chiqdi ?

A) Farobiy B) al-Xorazmiy
C) al-Farg`oniy D) Beruniy

11. Abu Nasr Farobiy asarlari berilgan javobni belgilang

1) “Musiqa kitobi”
2) “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”
3) “Baxt-saodatga erishuv haqida”,
4) “Tirik mavjudot a’zolari haqida”
5) “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”,
6) “Hindiston”
A) 2,3,5 B) 1,3,5 C) 1,3,4 D) 4,5,6

12. Quyidagi qaysi shaxsdan nisbatan ko`proq asar qolgani to`g`risida ma`lumot keltirilgan ?

A) Ibn Sino B) Beruniy C) Farobiy D) al-Farg`oniy

13. Moslashtiring

1) " Al -qonun fit-tib " 2) " Geodeziya "
3) " Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum "
4) Fozil odamlar shahri "
a) ibn Sino b) Beruniy c) Farobiy d) al-Farg`oniy
A) 1-a,2-b,3-c,4-d B) 1-a,2-b,3-d,4-c
C) 1-a,2-d,3-b,4-c D) 1-b,2-a,3-d,4-c

14. O`rta asrlarda mukammal hisoblangan ilmlar tasnifini yaratgan kim edi ?

A) Beruniy B) ibn Sino C) al-Farg`oniy D) Farobiy

15. Birinchi bo`lib Yer shari globusini yaratgan mutafakkirga tegishli javobni aniqlang

A) O`rta asrlarda birinchi bo`lib Yerning Quyosh atrofida aylanishi fikrini ilgari surdi
B) 450 dan ortiq asar yozib qoldirdi
C) " Muallim us-soniy" deb atalgan
D) Yunon falsafasini chuqur bilgan , unga sharhlar bitgan edi va jahonga targ`ib qilgan , fanlar rivojiga xissa qo`shgan

Mustahkamlash uchun savollar

1.Beruniy Yevropalik olimlardan qancha avval Amerika qit`asi mavjudligini taxmin qilgan edi ?

____________________________________________

2. Abu Ali ibn Sino sharq va g`arbda qanday nomlar bilan shuhrat topgan edi ?

____________________________________________

3. Asarlar tarjimasini qaysi asrga oidligini yozing

" Al-qonun fit-tib " ______________________
" Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum"
________________________
" Al jabr " ________________

4. Beruniy qaysi hukmdorlar saroylarida ijod qilgan ?

____________________________________________

5. Ibn Sino 17 yoshida kimni davolab saroy kutubxonasidan foydalanishga ruxsat oladi ?

____________________________________________

6. Qaysi mutafakir 70 dan ortiq tilni bilgan ?

____________________________________________

7. Samarqandda qays yili o`rta asrlarda yashagan allomalarimiz to`g`risida xalqaro konferensiya

o`tkazildi ?
____________________________________________

8. " Ma`mun akademiyasida ijod etgan olimlar kimlar edi ? ( 5 )

______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________

9. Qaysi alloma nomi XVI asrda Oydagi kraterlardan biriga berildi ?

____________________________________________

10. Qaysi shaharlarda astronomik kuzatishlar olib boriladigan rasadxonalar mavjud edi ?

____________________________________________

11. Qaysi mutafakkir qoldirgan meros Yevropada ham tarqaldi va ijtimoiy-falsafiy fikr taraqqiyotiga sezilarli ta`sir ko`rsatdi ?

____________________________________________

12. Abu Abdullohdan mantiq,falsafa, riyoziyot va fiqh ilmlarini o`rgangan shaxs ?

____________________________________________

13. Qaysi allomalarimiz 160 dan ortiq asar yozib qoldirganlar ?

____________________________________________

14. Ibn Sino qaysi shaxslarning asarlarini puxta o`rganadi ?

____________________________________________

15. Farobiy umrining oxirlarini qaysi shaharlarda o`tkazdi ?

____________________________________________

27-mavzu : adabiyot

1. Movarounnahr va Sharqiy Turkistonda qaysi asrlarda yozma adabiyot vujudga keldi ?

A) X-XI asrlar B) X-XII asrlar
C) IX-X asrlar D) XI-XII asrlar

2. Moslashtiring

1) " Qutadg`u bilig " 2) " Hikmat "
3) " Hibat ul-haqoyiq "
4) " Devonu lug`otit turk "
a) Xos Hojib b) Yassaviy c) Koshg`ariy d) Yugnakiy
A) 1-a,2-b,3-d,4-c B) 1-a,2-b,3-c,4-d
C) 1-b,2-a,3-d,4-c D) 1-d,2-b,3-d,4-a

3. 1995-yili kimning 920 yillik yubileyi keng nishonlandi ?

A) Mahmud Zamaxshariy B) Yusuf Xos Hojib
C) Ahmad Yugnakiy D) Mahmud Koshg`ariy

4. Quyidagi qaysi ma`lumotlar " Qutadg`u bilig " asari to`g`risida ?

A) arab xalqining maqollaridan keng foydalanilgan , bu tilning fonetik va morfologik xususiyatlariga to`xtalib o`tilgan
B) Qur`oni Karim tafsiriga oid hisobalandi
C) islom dini axloqini tashviq qilish va komil insonni tarbiyalab yetishtirish maqsadi bilan yozilgan
D) oddiy xalq , mehnatkash inson alohida ehtirom bilan tasvirlanadi. Ilm va ma`rifatga saodatning kaliti deb qaraladi

5. " Devoni lug`otit turk " asari qaysi yili yozib tugatilgan ?

A) 1069-yil B) 1070-yil C) 1071-yil D) 1072-yil

6. Quyidagilardan Yusuf Xos Hojibga tegshlisini aniqlang

A) Bolasog`unda arab,forsiy til va undagi adabiyotlarni o`rgandi
B) Buxoro,Bag`dod, Hirot kabi shaharlarda ilm o`rgandi
C) Asarlari Al Azhar kabi madrasalarda ham o`qitilgan
D) O`zbek va uyg`ur tillarining rivojlanishida ham o`z asarlari bilan xizmat ko`rsatdi

7. " Qutadg`u bilig " asari qaysi shaharda yozila boshlandi va qayerda boshlandi ?

A) Bolasog`un va Koshg`ar
B) Hirot va Marv C) Balx va Marv
D) Bolasog`un va Hirot

8. Mahmud Koshg`ariy qaysi yillarda mamlakatdagi ichki nizolar natijasida o`z vatanini tark etadi ?

A) 1058-1060-yillar B) 1052-1055-yillar
C) 1056-1057-yillar D) 1059-1060-yillar

9. Mahmud Koshg`ariy quyidagi qaysi shaharlarda bilimini oshirgan ?

1) Koshg`ar 2) Buxoro 3) Samarqand 4) Marv
5) Nishopur 6) Balx
A) 1,2,3,4,5 B) 2,3,5
C) 1,3,5 D) 1,2,5,6

10. Quyidagi qaysi asarlar yozib tugatilishi orasida ikki yillik farq mavjud ?

A) " Qutadg`u bilig " va " Hikmat "
B) " Hibat ul-haqoyiq" va " Devoni lug`atit turk "
C) " Hibat ul-haqoyiq" va " Hikmat "
D) " Qutadg`u bilig " va " Devoni lug`atit turk "

11. Qaysi ijodkor Yusuf Xos Hojib singari ilm-fan, olim va fozillarni ulug`laydi, ma`rifatparvarlikni targ`ib etadi, kishilarni ilmli va ma`rifatli bo`lishga chaqiradi ?

A) Mahmud Koshg`ariy B) Yassaviy
C) Ahmad Yugnakiy D) Farobiy

12. Mahmud az-Zamaxshariyga berilgan nomlarni keltiring

1) " Arab va g`ayri arablar ustozi "
2) " Jorulloh " 3) " Muallim us-soniy "
4) " Xorazm faxri "
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,2,4 D) 1,2,3,4

13. Yusuf Xos Hojib o`z asarini qaysi hukmdorga taqdim etgan ?

A) To`g`rulbek B) Horun Bug`roxon
C) Tavg`ach Bug`roxon D) Nasr Eloqxon

14. Asar va u haqidagi ma`lumotlarni aniqlang

1) sadoqat va sevgi kabi masalalar haqida hikmatli so`zlar yuritadi
2) o`z muallifini dunyoga qomusiy olim sifatida tanitadi
3) Qur`oni krim va Hadisi Sharif ma`nolari singdirilgan
a) Qutadg`u bilig " b) " Hibat ul-haqoyiq "
c) " Devonu lug`otit turk "
A) 1-a,2-c,3-b B) 1-a,2-b,3-c
C) 1-b,2-c,3-a D) 1-c,2-a,3-b

15. Qohiradagi Al Azhar diniy dorulfununining talabalar hozir ham qaysi asar asosida Qur`oni Karimni o`rganadilar ?

A) Al Mufassal B) Al Kashshof
C) Qutadg`u bilig D) Hikmat

Mustahkamlash uchun savollar

1.Zamaxshariy qaysi yili va qayerda tavallud topgan ?

____________________________________________

2. Qaysi shaxsga va nima uchun " Jorulloh " nomi berilgan ?

____________________________________________

3. Turkiy adabiy tilning qimmatli va nodir yodgorligi deb ma`lumot keltirilgan asar ?

____________________________________________

4. Arab, fors, turkiy kabi 7-8 tilni puxta egallagan

shaxs..?
____________________________________________

5. Dastlabki universal lug`at qaysi ?

____________________________________________

6. Tarixdagi birinchi ko`p tilli lug`at- arabcha-forscha-turkiy lug`atning asoschisi ?

____________________________________________
7. Mintaqa geografiyasiga oid ma`lumotlarni to`plagan shaxs ?
____________________________________________

8. Yusuf Xos Hojib haqida ma`lumot beruvchi yagona manba ?

____________________________________________

9. " Oldin hech kim tuzmagan va hech kimga ma`lum bo`lmagan alohida bir tartibda " tuzilganligi berilgan asar qaysi ?

____________________________________________

10. Qaysi ijodkor turkiy xalqlarning tili , madaniyati,etnografiyasi va folklorining birinchi tadqiqotchisi hisoblanardi ?

____________________________________________

11.Ahmad Yugnakiydan yagona meros bu ?

____________________________________________

12. Qaysi ijodkorning ijtimoiy kelib chiqishi jihatidan qoraxoniylar sulolasiga mansub edi ?

____________________________________________

13. Eshik og`asi martabasi berilgan ijodkor ?

____________________________________________

14. Dunyo xaritasi qaysi asarda ilova qilingan ?

____________________________________________

15. Qaysi ijodkor o`zini shoir emas, adab muallimi deb hisoblagan ?

____________________________________________
28-mavzu : Diniy bilimlarning rivojlanishi

1. Islom ta`limotiga oid yigirmadan ortiq asar kim tomonidan yozilgan edi ?

A) Al-Moturudiy B) Az-Zamaxshariy
C) Al-Buxoriy D) At-Termiziy

2. Abu Mansur al-Moturudiy qalamiga mansub asarlarni aniqlang

A) " Kitob at-Tavhid " va " Sunniylik an`analari sharhi "
B) " Kitob at-Tajvid " va " Ta`vilot ahl as-sunna "
C) " Hidoya " va " Sunniylik an`analari sharhi "
D) " Allohning birligi " va " Hikmat "
3. Arabcha " rivoyat " , " naql " ma`nolarini anglatuvchi so`z ?
A) hikmat B) hadis C) faqih D) sufiy

4. Quyida berilgan rasmga daxldor ma`lumotni belgilang

A) Buxorodagi Imom al-Buxoriy yodgorligi
B) Samarqanddagi at-Termiziy yodgorligi
C) Buxorodagi at-Termiziy yodgorligi
D) Samarqanddagi Imom al-Buxoriy yodgorligi

5. Qaysi shahar va qaysi asrdan " Islom dnining

gumbazi " nomi bilan shuhrat topgan ?
A) IX asr ,Samarqand B) IX asr Buxoro
C) VIII asr Bag`dod D) X asr Toshkent

6.Moslashtiring

1) " Al -jome` as-sahih " 2) " Hidoya "
3) " Hayotnoma "
a) al-Marg`inoniy b) Xoha Bahouddin
c) al-Buxoriy
A) 1-a,2-b,3-c B)1-b,2-c,3-a
C) 1-a,2-c,3-b D) 1-c,2-a,3-b

7. " Musulmonlarning e`tiqodini tuzatuvchi " degan yuksak sharafga qaysi yurtdoshimiz erishgan edi ?

A) al-Moturudiy B) at-Termiziy
C) al-Buxoriy D) al-Marg`inoniy

8.Naqshbandiya ta`limoti taraqqiyotiga keyingi asrlarda qaysi buyuk allomalar hissa qo`shadilar ?

1) Alisher Navoiy 2) Abdurahmon Jomiy
3) Abdullo Xotifiy 4) Xoja Ahror
A)1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 2,3,4 D) 1,2,4

9. Quyidagi qaysi shaxlarning yubileylari bir yilda nishonlangan ?

A) Al-Buxoriy , At-Termiziy
B) Al-Moturudiy, Al-Marg`inoniy
C) Al-farg`oniy, At-Termiziy
D) Xoja Bahouddin, Al-Farg`oniy

10. " Faqihlar madrasasi " qaysi asrda va qayerda qurilgan edi ?

A) XI asr , Hirot B) XII asr, Buxoro
C) XIII asr Samarqand D) XIV , Marv

11. Quyida berilgan tasavvuf ta`limoti bo`yicha ma`lumotlarni moslarini belgilang

1) Yassaviy b) Naqshbandiya c) Kubroviya
a) XII asr oxiri b) XIV asr c) XII asr
A) 1-c,2-a,3-b B) 1-a,2-b,3-c
C) 1-c,2-b,3-a D) 1-b,2-c,3-a

12. Komil inson darajasiga erishishni ko`rsatuvchi yo`l..?

A) tasavvuf B) hadis C) fiqh D) tariqat

13. Quyida berilgan rasmga mos ma`lumotni aniqlang

A) Abu Mansur al-Moturudiy yodgorligi, Samarqand
B) Abu Mansur al-Moturudiy yodgorligi, Buxoro
C) Imom al-Buxoriy yodgorligi, Samarqand
D) Imom al-Buxoriy yodgorligi, Buxoro

14. Quyidagi qaysi tariqat Movarounnahr, Xuroson va Xorazmda keng tarqaladi ?

A) Yassaviya B) Naqshbandiya
C) Kubroviya D) Mavlaviya

15. Tariqatlarga mos javoblarni keltiring

1) kamolot yo`lida olib boriladigan mashaqqatli mehnat jarayonida bu dunyo noz-ne`matlarining bahramand bo`lishning joizligi
2) shariatsiz tariqat, tariqatsiz ma`rifat, marifatsiz haqiqat bo`la olmaydi
3) " Dil ba yor-u dast ba kor "
a) Naqshbandiya b) Yassaviya c) Kubroviya
A) 1-b,2-a,3-c B) 1-a,2-b,3-c
C) 1-c,2-b,3-a D) 1-c,2-a,3-b

Mustahkamlash uchun savollar

1. " Imom al-Buxoriy yodgorlik majmuyi " qayerda joylashgan ?

_____________________________________________

2.4 jildli asar ..?

_____________________________________________

3. Imom al-Moturudiyning yurtimizda qancha yillik yubileyi nishonlangan ?

_____________________________________________

4. Burhoniddin al-Marg`inoniy qayerda va qaysi yili tavallud topgan ?

_____________________________________________

5. Al-Marg`inoniyning eng nodir asari ..jildli .asaridir ? ( nuqtalar o`rni to`ldirilsin )

_____________________________________________

6. Tafsir bu ?

_____________________________________________

7. Tasavvuf qayerda va qaysi asrda vujudga kelgan ?

_____________________________________________

8. Najmiddin Kubro qaysi yillarda yashab o`tgan ?

_____________________________________________

9. Buxoro yaqinidagi Qasri Hinduvonda tavallud topgan shaxs asarlari qaysilar ?

_____________________________________________

10. Tariqat deganda nimani tushunasiz ?

_____________________________________________

11. Yassaviy tariqatining asosida kamolotga qanday yetishish mumkin ?

_____________________________________________

12. Fiqh qanday fan hisoblanadi ?

_____________________________________________

13. Islom huquqshunosligi bo`yicha muakkaml manba hisoblanuvchi asar qaysi ?

_____________________________________________

14. Qaysi asarlarda diniy ta`limot, islomiy urf-odatlar insonning kamol topishida dunyoqarashining shakllanish mohiyatini talqin etgilgan ?

_____________________________________________

15. " Al-jome` as-sahih " asariga qancha hadis

kiritilgan ?
_____________________________________________

28-mavzu :Me`morchilik, san`at va musiqa

1. Quyidagi inshoot qaysi asrga tegishli ?

A) X asr B) XI asr C) XII asr D) XIII asr

2. Qaysi shaharlarda bu davrda ko`plab saroy,masjid, madrasa,minora maqbara , tim va karvonsaroylar qurilgan ?

1) Samarqand 2) Buxoro 3) Urganch 4) Talas

5) Termiz 6) O`zgan 7) Marv 8) Mo`lton

A) 1,2,3,5,6,7 B) 2,3,4,5,6,7 C) 1,3,5,8 D) 2,3,4,8

3. Quyidagi qaysi me`mori inshootlar bir davrga

tegishli ?
A) Vobkent va Ismoil Somoniy maqbarasi
B) Ismoil Somoniy maqbarasi va Jarqo`rg`on
C) Xonbandi va jarqo`rg`on
D) Jarqo`rg`on va Vobkent

4. Blez Paskal tomonidan suvning bosim kuchi to`g`risidagi nazariya qaysi asrga oid ?

A) XV asr B) XVI asr C) XVII asr D) XIX asr

5. Quyidagi qaysi shahar xarobalarida kovlab ochilgan turarjoy qoldiqlaridan ma`lum bo`lishicha , paxsa va hom g`ishtdan qurilgan imoratlar shahar me`morchiligida asosiy o`rinni egallagan ?

1) Jarqo`r`g`on 2) Afrosiyob 3) Varaxsha 4) Buxoro
5) Poykand 6) Qarshi
A) 1,2,3,5 B) 2,3,4,6 C) 2,3,4,5 D) 1,2,6

6. Xonbandi suv omboriga .suv to`plangan ?

A) 1,5 mln metr kub B) 1,8 mln metr kub
C) 2 mln metr kub D) 2,5 mln metr kub

7. Quyidagi suratda tasvirlangani qaysi javobda ko`rsatilgan

A) Jarqo`ton B) Xonbandi C) Afrosiyob D) Jarqo`rg`on

8. Qaysi asrdan boshlab binokorlikda sinchkori imoratlar keng tarqaladi ?

A) IX asr B) X asr C) XI asr D) XII asr

9. Noto`g`risini aniqlang

A) O‘rta asr jamiyatining ijtimoiy-siyosiy tuzumi va Islom dini mafkurasi madaniy hayotning bu sohasiga
ham kuchli ta’sir qildi
B) Bu davrda yo‘nilgan tosh, pishiq g‘isht va suvga chidamli qurilish qorishmalaridan turli xil suv inshootlari: suv omborlari –bandlar, ko‘priklar, sardobalar va korizlar barpo etiladi
C) Bunday inshootlarning o‘lchamlari matematika nuqtayi nazaridan g‘oyat puxta ishlangan
D) XI asrda Nurota tizmalaridagi Pastog‘ darasi to‘silib Xonbandi nomli suv barpo etilgan

10. Blez Paskalning suv bosim kuchi nazariyasi to`g`risidgi ixtirosi movarounnahrlik muhandislarga qancha asr avval ma`lum edi ?

A) 5 asr B) 6 asr C) 7 asr D) 8 asr

11. IX-XII asr boshlarida qaysi sohalar ham ancha rivoj topadi ?

1) musiqa 2) me`morchilik 3) naqqoshlik
4) o`ymakorlik
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4 C) 1,3,4 D) 1,2,4

12. Shashmaqom qaysi xalqlar musiqiy merosida markaziy o`rin tutgan mumtoz kuy va ashulalar majmuyi hisoblanadi ?

A) qirg`iz va o`zbek B) fors va tojik
C) o`zbek va tojik D) turkman va o`zbek

13. Quyida berilgan Buxoro shahridagi inshootlar orasidan minora sifatida qurilmaganlarini belgilang

1) Minorai Kalon 2) Ismoil Somoniy
3) Namozgoh 4) Vobkent
5) Jarqo`rg`on
A) 1,2,3 B) 1,3,4 C) 2,3,5 D) 2,3

14. Bu davrdagi musiqa san`ati qaysi yo`nalishlar bilan uzviy holda taraqqiy etdi ?

A) dostonchilik va lapar aytish
B) xalq og`zaki ijodi va she`riyat
C) she`riyat va musiqashunoslik ilmi
D) musiqa, she`riyat, qissaxonlik

15. Turli uslubda husnixat bilan bitilgan xattotlik namunalari .. da ham hayotiy mazmun va estetik zavq beruvchi bezak sifatida ishlatiladi ?

A) me`moriy naqsh B) kitob
C) hukmdor farmonlari, e`lonlar
D) qurilish mahsulotlari ishlovida
V Bob Amir Temur va Temuriylar davri tarixi

30-mavzu : XIV asrning o`rtalarida Movarounnahrda ijtimoiy-siyosiy vaziyat

1. Qaysi davrga kelib Movarounnahr 10 ga yaqin mustaqil bekliklarga bo`linib ketgan edi ?

A) XIV asrning 50-60-yillari
B) XIV asrning 20-30-yillari
C) XV asr boshlari
D) XIV asrning 70-80-yillari

2.Movarounnahrdagi siyosiy vaziyatga mos kelmaydiganini aniqlang

A) Bo`linib ketgan turli hudud hokimlar o‘zlarini hokimi mutlaq deb e’lon qiladilar
B) Mamlakatdagi har bir viloyat alohida hukmdorlikka ajralib,ular o‘rtasida nizo kuchayib ketadi va qonli urushlarga aylanadi
C) Siyosiy tarqoqlik, o‘zaro urush va janjallar iqtisodiy
tanglikka sabab bo‘lib, mamlakat aholisini, ayniqsa, dehqonlar xo‘jaligini xonavayron qilgan edi
D) Buning ustiga Sharqiy Turkiston va Yettisuvda tashkil topgan Mo‘g‘uliston xonlariga bir necha bor Movarounnahr hukmdorlari yurish qilib, uni talaydilar

3. Amir Temur qaysi yili v qayerda tavvallud topgan ?

A) 1336-yil, Buxoro viloyati Xo`ja Ilg`or qishlog`i
B) 1332-yil, Kesh viloyati Kufa qishlog`i
C) 1336-yil, Kesh viloyati Xo`ja Ilg`or qishlog`i
D) 1336-yil, Samarqand viloyati Urgut tumani

4. Amir Temurning otasi va onasi berilgan javobni aniqlang

A) Amir Tarag`ay/ Takina xotun
B) Amir Tarag`ay/ Turkon xotun
C) Amir Barqul/ Takina xotun
D) Amir Barqul/ Turkon xotun

5. Amir Tarag`ay barlos urug`ining oqsoqollaridan bo`lib, ajdodlari qaysi hududlarda o`z mulklariga ega bo`lgan ?

1) Samarqand 2) Buxoro 3) Kesh 4) Shosh 5) Nasaf
A) 1,3,5 B) 3,5 C) 1,2,4 D) 3,4,5

6. Temur hayoti bilan bog`liq qanday yoshlarda madrasaga o`qishga beriladi va bolalarga xos ermak o`yinlardan voz kechib, tengqurlari bilan sipohiylikka oid o`yinlar bilan shug`ullanadi ?

A) 10 / 12 yosh B) 6/ 10 yosh
C) 7/ 12 yosh D) 8/ 13 yosh

7. Amir Temur o`z zamonasining o`qimishli va uquvli hukmdorlardan bo`lib yetishadi va qaysi ilmlardan yaxshigina xabardor bo`lgan ?

1) tibbiyot 2) matematika 3) falakiyot

4) riyoziyot 5) me`morchilik 6) tarix

A) 1,2,3,4,6 B) 2,3,4,5,6 C) 1,2,3,5,6 D) 1,3,4,5,6

8.Amir Temur qaysi xalqlarning tarixini chuqur o`rgangan edi ?

A) turk ,mo`g`ul, fors B) turk ,arab, fors
C) turk ,arab, mo`g`ul D) mo`g`ul,fors, xitoy

9. Amir Husayn va Amir temur qayerda va qaysi yili umumiy dushman ustidan g`alaba qozonadilar ?

A) 1363-yil Amudaryoning chap sohili, Qunduz shahri yonida
B) 1363-yil Amudaryoning o`ng sohili, Qunduzcha shahri yonida
C) 1364-yil Sirdaryoning chap sohili, Quddus shahri yonida
D) 1365-yil Amudaryonin o`ng sohili, Qunduzcha shahri yonida

10. " Loy jangi " qaysi yilisodir bo`ladi ?

A) 1365-yil B) 1366-yil C) 1367-yil D) 1368-yil

11. "Loy jangi "dagi g`alabadan son`g Ilyosxo`ja hech qanday qarshilikka uchramay qaysi huudlarni egallagan va qayerga yurgan ?

1) Xo`jand 2) Qarshi 3) Jizzax 4) Samarqand
5) Buxoro 6) Toshkent
A) 1,2,5 B) 2,3,4,5 C) 1,3,4,5 D) 1,3,4

12. Mo`g`ul xonlarining hujumi munosabati bilan Movarounnahrda qachon Sarbadorlar harakati vujudga kelgan edi ?

A) XIV asrning 30 -yillari B) XIV asrning 40 -yillari
C) XIV asrning 50 -yillari D) XIV asrning 60 -yillari

13. Samarqand Sarbadorlari yetakchulari kimlar edi ?

A) Mavlonozoda Samarqandiy, Abu Bakr Kalaviy va Ibn Xaldun
B) Amir Husayn, Abu Bakr Kalaviy va Xurdaki Buxoriy
C) Mavlonozoda Samarqandiy, Abu Bakr Kalaviy va Xurdaki Buxoriy
D) Mavlonozoda Samarqandiy, Amir Husayn va Sayfuddin Ag`roq

14. Qaysi yillar davomida Amir Temur va Amir Husayn o`rtasida munosabatlar keskinlashib, bir necha bor to`qnashuvlar ham bo`ladi ?

A) 1366-1370-yillar B) 1364-1368-yillar
C) 1362-1365-yillar D) 1370-1375-yillar

15. Doru`a zimmasiga kirgan vazifalarni belgilang

1) aholini ro`yxatga olish
2) mahalliy xalqdan qo`shin to`plash
3) aholini hashar va harbiy majburiyatlarga yuborish
4) qo`shni hududlarni istilo qilib , davlat yerlarini ko`paytirish
5) pochta aloqalarini yo`lga qo`yish
6) soliq yig`ish soliq-to`lovlarni ulug` qoon saroyiga yuborish
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,2,5,6 D) 2,3,5,6
Mustahkamlash uchun savollar

1. Amir Temur avallud topgan hudud hozirgi qayerga to`g`ri keladi ?

____________________________________________

2. Ibn Xaldun kim edi ?

____________________________________________

3. Amir Temurning shuhratini oshirib , dong`i Qashqadaryo va Keshga yoyilishi sababi ?

____________________________________________

4. Amir Husayn kimga nabira hisobalanardi ?

____________________________________________

5. Qaysi asrda Movarounnahrda siyosiy parokandalik avjiga chiqadi ?

____________________________________________

6. 1360-1361-yillarda kim Movarounnahrga birin-ketin ikki marta yurish amalga oshiradi ?

____________________________________________

7. Shu yurishlar davrida Temurning amakisi qayerga qochadi ?

____________________________________________

8. Puxta o`ylangan reja 100 ming kishilik qo`shindan kuchli deb, Temur qaysi ishni izohlangan ?

____________________________________________

9. 1363-yili Amir Husayn va Amir Temur kimga qarshi kurash olib boradilar ?

____________________________________________

10. Sarbadorlik harakati qaysi asrda va qayerlarda tashkil topgan ?

____________________________________________

11.Sarbadorlar orasidan qaysi shaxsga mohir mergan ta`rifi berilgan ?

____________________________________________

12. Sarbadorlar amaldorlar mol-mulkiga qanday munosabatda bo`lganlar ?

____________________________________________

13. Qaysi yili Amir Husayn Konigil mavzeyiga kelib tushadi ?

____________________________________________

14. AmirHusayn buyrug`iga ko`ra qaysi shaxslar bu yerda dorga tortiladilar ?

____________________________________________

15. Movarounnahrda Sarbadorlik harakati bostirilgach kimning hukmronligi o`rnatiladi ?

____________________________________________
31-mavzu : Amir Temur- markazlashgan davlat asoschisi

1. XIV asrning 60-yillardagi vaziyat davlat boshqaruvida nimani talab qilmoqda edi ?

A) mamlakatni birlashtirib, kuchli bir davlat tuzish
B) ijtimiy,iqtisodiy islohotlarni o`tkazish
C) mustaqillik kurashi olib borish
D) yangi hududlarni zabt etish , hududni kengaytirish

2. Amir Temur tomonidan qaysi hududlar jangsiz egallangan ?

A) Saraxs, Jom,Hirot
B) Mozandaron, Qavsiya, Sabzavor
C) Seiston, Saraxs
D) Mozandaron, Hirot,Seiston

3. Qaysi yili Amir Temur kuchli raqib- Amir Husaynga qarshi yo`lga chiqadi ?

A) 1370-yilning bahori B) 1370-yilning kuzi
C) 1371-yilning bahori D) 1372-yilning yozi

4. Amir Temur davlatni markazlashtirish maqsadida qaysi tabaqalarga suyandi ?

1) oqsoqol 2) harbiy 3) savdogar
4) shahar hunarmandlari 5) yirik yer egalari
6) davlat amaldorlari
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,3,5,6 D) 2,4,5,6

5. Amir Husaynga qarshi yurish uchun qo`shin qayerga yetganda uning huzuriga taniqli ulamo tashrif buyuradi ?

A) Termiz yaqinidagi Yakkabog` tumani
B) Toshkent yaqinidagi Niso qishlog`i
C) Toxariston yaqinidagi Obidara qishlog`i
D) Termiz yaqinidagi Biyo qishlog`i

6. Balx shari Amir Temurga qachon taslim bo`lgan ?

A) 1370-yil 9-aprel B) 1370-yil 10-aprel
C) 1370-yil 11-aprel D) 1371-yil 11-aprel

7. Amir Temur qanday maqsadda Samarqandda qurultoy chaqiradi ?

1) davlatni siyosiy jihatdan mustahkamlash
2) Mo`g`ullarga qarshi kurash boshlash maqsadida
3) davlatni iqtisodiyjihatdan mustahkamlash
4) ichki tarqoqlikka barham berish
5) tinchlik va osoyishtalikni qaror toptirish
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4 C) 1,5 D) 1,3,4,5

8. Mo`g`ullar tomonidan vayron etilgan qaysi shaharda va qancha muddatdan keyin umummamlakat miqyosidagi birinchi qurilishlar boshlanadi ?

A) 150 yil / Buxoro B) 150 yil / Samarqand
C) 200 yil / Toshkent D) 200 yil / Xuroson

9. Amir Temur taxtga o`tirgach qaysi ulusning barcha yerlariga o`zini voris deb bilgan ?

A) Chig`atoy B) O`qtoy C) Joji D) Tuli

10. Qaysi hududlar Sohibqiron tomonidan 1381-yili egallangan edi ?

1) Qavsiya 2) Sabzavor 3) Hirot
4) Mozandaron 5) Seiston
6) Sharqiy Turkiston
A) 1,2,3 B) 2,3,4,5 C) 3,4,5 D) 1,4,6

11.Musulmonlar odatiga ko`ra . va .toj-u

taxt ramzi edi ?
A) dutor va nog`ora B) do`mbira va bayroq
C) nog`ora va bayroq D) ud va do`mbira

12. Amir Temur qaysi hududlarni birlashtirib yirik davlat tuzdi ?

A) Movarounnahr, Xuroson, Xorazm
B) Movarounnahr, Xuroson, Sharqiy Turkiston
C) Movarounnahr, Shimoliy Hindiston, Xorazm
D) Xitoy, Xuroson, Xorazm

13. Amir Temur qaysi hududga va qaysi yildan besh marta harbiy yurish uyushtirgan ?

A) 1371-yil, Xuroson B) 1372-yil, Buxoro
C) 1372-yil, Xorazm D) 1375-yil, Toshkent

14. Amir Temur humronligi ostiga kiritgan hududlarni belgilang

1) Sirdaryoning quyi havzasi yerlari
2) Toshkent viloyati 3) Farg`ona vodiysi
4) Xorazm 5) Sharqiy Eron
6) Janubiy Hindiston
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,3,5,6 D) 4,5,6

15. Sohibqironga hokimiyat ramzlarini qaysi diniy ulamo taqdim etgan edi ?

A) Sayyid Baraka B) Ibn Xaldun
C) Ibn Xavqal D) Ibn Arabshoh

32-mavzu : Amir Temur saltanatining tashkil topishi

1.A.Temur davlatining tarkibiy tuzilishi qanday tartiblarga asoslangan edi ?

A) harbiy-siyosiy B) ijtimoiy-iqtisodiy
C) harbiy-iqtisodiy D) ijtimoiy-siyosiy

2. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Saltanat davlat boshqaruvi ikki idoradan:
dargoh va vazirlik (devon)dan iborat bo‘lgan
B) Ijroiya hokimiyat – devonnide vonbegi (bosh vazir) boshqargan
C) Devonda harbiy vazir,mulkchilik va soliq ishlari vaziri, moliya vaziri faoliyat yuritgan
D) sarhadlar va tobe mamlakatlarning boshqaruvi bilan shug‘ullanuvchi yana to`rt vazir bo‘lib, ular devonbegiga hisobot berib turgan

3.Mamlakatda tashqi va ichki voqealardan voqif etib turuvchi qancha miqdordagi choparlar mavjud bo`lgan ?

A) ming nafar piyoda, ming nafar otliq
B) besh yuz nafar piyoda, ming nafar otliq

C) ming nafar piyoda, besh yuz nafar otliq

D) besh yuz nafar piyoda, besh yuz nafar otliq

4. Moslashtiring

1) Xuroson, Jurjon, Mazondaron va Seiston
2) G‘arbiy Eron, Ozarbayjon,Iroq va Armaniston
3) Fors, ya’ni Eronning janubiy qismi
4) Afg‘oniston va Shimoliy Hindiston
a) Umarshayx b) Pirmuhammad
c) Shohrux d) Mironshoh
A) 1-c,2-d,3-a,4-b B) 1-d,2-c,3-a,4-b
C) 1-c,2-d,3-b,4-a D) 1-c,2-a,3-d,4-b

5. A.Temur davlat mustaqilligi va muhofazasi yo`lidagi ichki va tashqi siyosatida asosan ..suyanar edi ?

A) diplomatiya B) qonun C) qo`shin D) yaqinlari

6.Uluslarning markaziy hukumatga tobeligi nimalardan iborat edi ?

1) xirojning bir qismini Samarqandga yuborib
turish
2) qurilish ishlari uchun hasharchilar jo`natish
3) oliy hukmdor harbiy yurishlarida o‘z qo‘shini
bilan qatnashish
4) talab qilingan askarni yuborib turish
5) boj- yasoq va turli xil soliqlarning ma`lum bir qismini hukmdor xazinasiga jo`natish
A) 1,2,3,4 B) 2,4,5 C) 1,3,5 D) 1,3,4

7. Askariy qismlarni viloyatlardan to`plash ishlariga qaysi mansabdor javobgar edi ?

A) tavochi B) mirihazora C) naqib D) devonbegi

8. Amir Temur qo`shinida harakatlangan jangovar qismlarning yurish ketma-ketligida belgilang

A) xabarchi,tavochi, manglay
B) xabarchi,yasovul, juvong`or
C) xabarchi,yasovul, manglay
D) barong`or,yasovul, manglay

9. Sohibqiron qo`shinida ayollardan iborat bo`linmalar mavjudligi,ular erkaklar bilan bir safda turganligi to`g`risida kim ma`lumot bergan edi ?

A) Ibn Xavqal B) Ibn Arabshoh
C) Ibn Battuta D) Ibn Xaldun

10. Amir Temurning har bir harbiy yurishiga turtki bo`larlik sabab bor edi . Bu qanday sabablar edi ?

1) o‘z davlatining chegaralarini mustahkamlash
2) tashqi dushmanlardan himoyalanish
3) karvon yo‘llarini turli yo‘lto‘sarlardan tozalash
4) xiyonatchi, sotqin, aldamchilarni jazolash
5) bo‘ysunmaganlarni itoat ettirish
6) o‘zining siyosiy ta’sirini kengaytirish
7) istilochilik orqali mamlakatni iqtisodiy yuksaltirish
8) o`zga hudud hukmdorlarini sinash
A) 1,3,5,7 B) 3,4,5,6,7,8 C) 2,6,7,8 D) 1,2,3,4,5,6

11. Amir Temur qaysi hukmdorga nisbatan uch marta qo`shin tortishga majbur bo`ldi ?

A) To`xtamishxon B) Barquq
C) Ilyosxo`ja D) Amir Husayn

12. Quyidagi qaysi tarixchilar Oltin O`rda ustidan qozonilgan g`alaba nafaqat O`rta Osiyo balki butun Sharqiy Yevropa , shuningdek, Rus knyazliklarining birlashishlari uchun ham buyuk ahamiyat kasb etganligini ta`kidlaganlar ?

A) Ibn Xavqal va Ishtaxriy
B) Mavrikiy va Ibn Xaldun
C) Sharafiddin Ali Yazdiy va Ibn Xavqal
D) Grekov va Yakubovskiy

13.Amir Temur qaysi hududlarga uch marta askar tortgan ?

1) Eron 2) Ozarbayjon 3) Iroq 4) Hindiston
5) Shom 6) UzoqSharq
A) 1,2,3,5 B) 1,2,3,4,5,6 C) 2,4,6 D) 1,3,4,5,6

14. Anqara jangi qaysi yili , qaysi hukmdorlar o`rtasida sodir bo`lgan ?

A) 1403-yil, Amir Temur va To`xtamishxon
B) 1402-yil, Amir Temur va Boyazid Yildirim
C) 1404-yil, To`xtamishxon va Boyazid
D) 1405-yil , Amir Temur va Barquq

15. Kichik Osiyodan qaytgan Amir Temur da , .qo`shin bilan Samarqanddan Xitoyga qarshi yurishga chiqdi ?

A) 1403-yil 27-noyabr, 100 ming kishilik
B) 1402-yil 20-oktabr, 300 ming kishilik
C) 1404-yil 27-noyabr, 200 ming kishilik
D) 1405-yil 12-fevral, 50 ming kishilik

Mustahkamlash uchun savollar

1. Davlatning tarkibiy tuzilishida nimalarni ta`minlash nazarda tutilgan edi ?

____________________________________________

2. Sohibqiron qaysi yillarda Hindistonga yurish qildi va Dehlini egalladi ?

____________________________________________

3. Boyazid Amir Temurga qarshi kimlarning harakatlarini qo`llab-quvvatlagan ?

____________________________________________

4. A. Temur tomonidan harbiy san`at va davlat boshqarish uslubiga bag`ishlangan maxsus asar….?

____________________________________________

5. Yomda qancha bosh ot-ulov tutilgan ?

____________________________________________

6. Sohibqiron mamlakatni boshqarishda kimlarga suyandi ?

____________________________________________

7. Saltanatda ijroiya hokimiyat va dargoh kimlar tomonidan boshqarilgan ?

____________________________________________

8. Amir Temur ulkan saltanat tasarrufidagi o`lkalarni asosan qancha qismga bo`lgan ?

____________________________________________

9. Harbiy qismlar bir-biridan nimasi bilan farqlangan ?

____________________________________________

10. Sohibqiron qo`shinida :

Qo`shun __________________ kishilik
Hazora __________________ kishilik
Tuman __________________ kishilik
Ayl __________________ kishilik
bo`linmalar edi

11. "Izofa " - bu ? __________________________

12. Amir Temur qo`shinni birinchi bo`lib yetti qo`lga-qismga joylashtirish tartibini tuzganligini kim aytgan

edi ?
____________________________________________

13. Amir Temur tomonidan tuzilgan "qanbul " qanday vazifalarni bajargan ?

____________________________________________

14.Tarak daryosi bo`yidaga jangda Amir Temur qo`shinlari qanday taktikadan foydalangan ?

____________________________________________
15. Amir Temur qachon vafot etgan ?
____________________________________________

33-mavzu : Amir Temurning tashqi siyosati

1. Amir Temur qaysi jangda g`alaba qozongach Misr o`z itoatkorligini izhor etgan ?

A) Anqara B) Terek C) Mansikert D) Qunduzcha

2. XIV asr oxirlarida vujudga kelgan muayyan xalqaro

vaziyat tufayli qaysi davlatlar eng qudratli davlatlar sifatida siyosiy maydonga chiqdilar ?
1) Amir Temur davlati 2) Turkiya
3) Misr 4) Oltin O‘rda
5) Min imperiyasi 6) Mo`g`ullar imperiyasi
A) 1,2,3,4,5 B) 2,3,5,6 C) 1,3,5,6 D) 1,2,3,4

3. Amir Temur hokimiyati o`rnatilgan bo`lsada, Mo`g`uliston ulus beklarining isyonlari va ularning qaysi hududlarga bosqinchilik yurishlari bo`lib turgan ?

A) Toshkent va Farg`ona B) Farg`ona va Qashqadaryo
C) Toshkent va Chinoz D) Samarqand va Qarshi

4. Oq O`rda hukmdorlari va Xorazm hukmdorlari bilan qo`shilib qaysi hududlarga talonchilik yurishlari bo`lib turardi ?

1) Buxoro 2) Farg`ona 3) Chorjo`y 4) Qarshi
5) Samarqand
A) 1,2,3,4 B) 1,3,4 C) 2,3,4,5 D) 1,2,5

5. Amir Temur qaysi yillarda Mo`g`ulistonga yurishlar olib bordi ?

A) 1371-1390-yillar B) 1372-1395-yillar
C) 1371-1380-yillar D) 1361-1380-yillar

6. To‘xtamishxon qaysi davlatlar bilan harbiy ittifoq tuzib,Amir Temurga zarba bermoqchi bo‘lgandi ?

A) Misr, Iroq va Suriya
B) Mesopotamiya, Isroil va Turkiya
C) Misr, Iroq va Turkiya
D) Marokash, Isroil va Tunis

7. 1384-yilda To‘xtamishxonning elchisi Misr sultoni .. bilan uchrashuvda Amir Temurni yo‘q qilish taklifini kiritadi ?

A) Mehmet B) Ag`roq C) Tutmos D) Barquq

8. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Misrga kelgan Turkiya va Sivas elchilari mamlakatlari Amir Temurga qarshi bo‘lgan harbiy ittifoqqa qo‘shilishini aytdilar
B) Turkiya, Misr va Oltin O‘rdaning o‘zaro yaqinlashuvi C) Amir Temur ittifoqchilarni bittadan safdan chiqarish siyosatini tutdi
D) 1392-yilda To‘xtamishxonga, 1402-yilda Yildirim
Boyazidga qaqshatqich zarbalar berdi

9. Amir Temurning Angliya qiroli Genrix IV bilan olib borilgan diplomatik munosabatlarida qaysi shaxs faol qatnashdi ?

A) Mironshoh B) Shohrux
C) Umarshayx D) Pirmuhammad

10. Klavixoning safar taassurotlari qanday nomlar ostida ispan tilida bir necha bor nashr qilinadi ?

A) “Buyuk Temur tarixi”, “Temur va uning avlodlari”
va “Tamerlanning ulug`vorligi”
B) “Buyuk Temur tarixi”, “Skifiyalik Tamerlan”
va “Samarqandga sayohat kundaligi”
C) “Buyuk Temur tarixi”, “Temur qarorgohi”
va “Samarqandga sayohat kundaligi”
D) “Skifiyalik Tamerlan ”, “Temur va Samarqand”
va “Samarqandga sayohat kundaligi”

11.Klavixo qayerdan 800 tuyalik savdo karvoni kelganini o‘z kundaligida qayd etgan ?

A) Xitoy poytaxti Xonbaliq
B) Mo`g`uliston poytaxti O`tukan
C) Turkiya poytaxti Istanbul
D) Vizantiya poytaxti Konstantinopol

12. Amir Temur hukmronlik davrida qaysi Angliya va Fransiya rahbarlari bilan diplomatik muosabatlar o`rnatgan ?

A) Karl V va Genrix V B) Filipp VI va Genrix IV
C) Ioann II va Genrix III D) Karl VI va Genrix IV
13. Amir Temurga Boyaziddan madad istab murojaat
qilgan hudud hukmdorlari yoki toifalarni aniqlang
1) Vizantiya va G‘alatadagi Genuya hokimining noibi
2) Fransiya qiroli 3) Angliya qiroli
4) Sultoniya shahrining katolik missionerlari
5) Sivas xristianlari
A) 1,2,4 B) 1,2,3 C) 2,4,5 D) 1,3,5

14. Anqara jangida qancha kishilik turk qo`shinlari mag`lub etilgandi ?

A) 130 ming B) 140 ming C) 150 ming D) 160 ming

15. XIV asr oxirlarida Amir Temurga qarshi turgan ittifoqchilarni aniqlang

1) Usmonli turk 2) Mo`g`uliston 3) Oltin O`rda
4) Misr 5) Xitoy 6) Jaloyiriylar
A) 1,2,3,4 B) 1,3,4,5 C) 2,4,5 D) 4,5,6

Mustahkamlash uchun savollar

1. Amir Temur davlati bilan qaysi davlatlar iqtisodiy, siyosiy va madaniya aloqa

o`rnatadilar ? __________________________________
_____________________________________________

2. Amir Temur hokimiyati o`rnatilganda shimol tarafda qaysi davlatda toju- taxt uchun kurash kuchaygan edi ?

_____________________________________________

3. Qaysi hududga Sohibqiron tomonidan yetti marta yurish uyushtirilgan edi ?

_____________________________________________

4. Amir Temur va Barquq o`rtasida rasmiy aloqalar qachon boshlangan edi ?

_____________________________________________

5. Amir Temur va Misr sultonlari,

shuningdek ularning Suriyadagi noiblari o‘rtasida taxminan 25 marta maktub va elchilar almashuvi qaysi yillarda bo‘ldi ?
_____________________________________________

6. Sulton Barquq Amir Temur jo`natgan elchilarga qanday munosabatda bo`lgan edi ?

_____________________________________________

7. To`xtamishxon qaysi davlatlar bilan ittifoq tuzib Amir Temurga zarba bermoqchi bo`ldi ?

_____________________________________________

8. Xitoydagi Min va Amir Teur o`rtasidagi munosabatlar qanday sabab tufayli yomonlashgan edi ?

_____________________________________________

9. Qaysi yili Xitoy imperatori Amir Temur saroyiga elchilarini yuborganligi to`g`risida Klavixo ma`lumoti uchraydi ?

_____________________________________________
10. Qaysi hududlar Boyazidga to`lab kelgan bojni Amir Temurga to`lash taklifini beradilar ?
_____________________________________________

11. 1403-yil may ?

_____________________________________________

12. " Katolik oqimining homiysi " ?

_____________________________________________

13. Sohibqiron tomonidan Ispaniyaga qaysi elchi jo`natiladi ?

_____________________________________________

14. Amir Temur bilan bir vaqtda hukmdorlik qilgan Kastiliya qiroli ?

_____________________________________________

15. Amir Temur Samarqand atrofida qad ko`targan qishloqlarga anday nom beradi ?

_____________________________________________

34-mavzu : Amir Temurning jahon tarixida tutgan o`rni

1. Bo`ysundirilgan mamlakatlardagi qaysi shaharlar Sohibqiron tomonidan qayta qurdirilgan ?

A) Bag`dod, Darband va Baylakon
B) Damashq, Hirot va Bobil
C) Isfahon, Tabriz va Tehron
D) Ulan-Bator, Chimkent va Darband

2. Amir Temur qaysi hududlarni qamrab olgan g`oyat katta saltanatni vujudga keltirdi ?

A) Hindiston va Xitoydan Qora dengizga qadar, Orol dengizidan Fors qo‘ltig‘i
B) Hindiston va Turkiyadan Qora dengizga qadar, Orol dengizidan Fors qo‘ltig‘i
C) Mo`g`ulistondan Shimoliy dengizga qadar
D) Hindiston va Xitoydan Shimoliy Afrikaga qadar

3. Eng muhimi qaysi hududlardagi ichki tarqoqlik va boshboshdoqliklarga barham berildi ?

A) Eron, Turkiya va Armaniston
B) Mo`g`uliston, Ozarbayjon va Armaniston
C) Turkiya, Mo`g`uliston va Xitoy
D) Eron, Ozarbayjon va Iroq

4. Xalqaro YUNESKO tashkilotining

tashabbusi bilan 1996-yilda O`zbekistonning qaysi shaharlarida va xorijiy mamlakatlarda Amir Temur tavalludining 660 yilligi keng miqyosda nishonlandi ?
A) Samarqand va Farg`ona B) Andijon va Toshkent
C) Toshkent va Samarqand D) Qarshi va Samarqand

5. Amir Temur Yevropaning qaysi yirik qirolliklari bilan bevosita savdo va diplomatik aloqalar

o‘rnatdi?
A) Fransiya, Angliya va Muqaddas Rim imperiyasi
B) Fransiya, Angliya va Kastiliya
C) Fransiya, Vizantyiya va Kastiliya
D) Vizantiya , Angliya , Kastiliya va Germaniya

6. Amir Temur qancha yil davomida mamlakatni boshqardi ?

A) 30 yil B) 32 yil C) 35 yil D) 40 yil

7. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Amir Temur Sohibqiron nomi
bilan bir qatorda “Sohibi jahon” hamda “Sohibi adl” – “Adolat sohibi” nomlari bilan ulug‘lanadi
B) 1996-yil O‘zbekistonda “Amir Temur yili” deb e’lon qilindi
C) 1402-yil Sohibqiron Boyazid I Yildirim ustidan g`alaba qozondi
D) Anqara yaqinidagi jangdan so`ng ispanlar Amir Temur haykalini oltindan quydirib, tagiga " Yevropa xaloskoriga " deb yozdirishdi

8. Yevropa olimlarining Amir Temur shaxsi va uning faoliyatiga qiziqishi qaysi asrdan boshlangan edi ?

A) XVI asr B) XV asr C) XIV asr D) XVI asr

9. Amir Temurning asosiy tarxiy xizmati haqida Islom Karimov qanday fikr bildirgan edi ?

A) Yevropa va Osiyo qit`alari ilk bor bir geosiyosiy maydonda yashayotganliklarini his qildilar
B) Kichik Osiyo va Yevropa qit`alaridagi tinchlikka hissa qo`shib , bu hududlarning munosabatlari rivojiga xissa qo`shdi
C) Buyuk Ipak yo`li faoliyatini rivojlantirib , yangi istiqbolli yo`llar ochildi
D) Mo`g`ullar istibdodidan Turkiston va Sharqiy Yevropa mamlakatlarini ozod qildi

10. Amir Temur haqida asar yozgan Perondino qayerlik edi ?

A) Italiyaning Flandriya shahridan
B) Fransiyaning Avinon okrugidan
C) Angliyaning Smitfild hududidan
D) Italiyaning Florensiya shahridan

11. Amir Temur va Temuriylar haqida Yevropada qanday ilmiy izlanishlar ( maqolalar, asarlar ) olib borilgan ?

A) 33 mamlakatda 500 dan ziyod
B) 22 mamlakatda 400 dan ziyod
C) 40 dan ortiq mamlakatda 1000 dan ziyod
D) 10 dan ortiq mamlakatda 5000 dan ziyod

12. Moslashtiring

1) Perondino 2) Pero Meksika
3) Klavixo 4) Xristofor Morlo
a) " Buyuk Temur " b) " Esdaliklar "
c) " Skifiyalik Tamerlanning ulug`vorligi "
d) " Buyuk Temur tarixi "
A) 1-d,2-c,3-b,4-a B) 1-c,2-b,3-d,4-a
C) 1-c,2-d,3-b,4-a D) 1-c,2-d,3-a,4-b

13. Qaysi yilda faylasuf olim I.M.Mo‘minovning “Amir Temurning O‘rta Osiyo tarixida tutgan o‘rni va roli” risolasini nashr etilishi jamoatchilikning bu mavzuga qiziqishini yanada avj oldirib yubordi ?

A) 1968-yil B) 1969-yil C) 1970-yil D) 1971-yil

14. Islom Karimov tashabbusi bilan qaysi shaharlarning markaziy maydonlarida Amir Temurga atab haykal o`rnatilgan ?

A) Toshkent , Xorazm va Qarshi
B) Toshkent , Samarqand va Shahrisabz
C) Andijon , Samarqand va Shahrisabz
D) Toshkent , Andijon v Qarshi

15. Qaysi yili Xalqaro Amir Temur jamg`armasi tashkil topdi ?

A) 1995-yil B) 1996-yil C) 1997-yil D) 2000-yil

Mustahkamlash uchun savollar

1.Amir Temur qaysi hududlargacha bo`lgan mamlakatlarni o`ziga bo`ysundirdi ?

_____________________________________________

2. Amir Temur turli mamlakatlardagi boshboshdoqliklarga barham berish orqali va karvon yo`llarini tiklash orqali qaysi hududlarning iqtisodiy va madaniy taraqqiyotiga hissa qo`shdi ?

_____________________________________________

3. Mo`g`ullar Movarounnahr hududida qancha muddat hukmronlik qilgan edilar ?

_____________________________________________

4. Qaysi yili O`zbekistonda Amir Temur yili deb e`lon qilingan edi ?

_____________________________________________

5. Pero Meksika qayerlik tarixchi edi ?

_____________________________________________

6. Qaysi yili va qayerda Klavixoning kitobi nashrdan chiqdi ?

_____________________________________________

7. " Buyuk Temur " sahna asari qaysi ingliz drammaturgiga tegishli ?

_____________________________________________

8. Sho`rolar tuzumi vaqtida Sohibqiron shaxsi va faoliyatiga qanday yondashilgan ?

_____________________________________________

9. " bunday shaxsning vujudga kelishi davrning, zamonning taqozosi ." -so`zlari mavjud parcha muallifi kim ?

_____________________________________________

10.Temuriylar davri muzeyi qaysi yili barpo etildi ?

_____________________________________________

11. " Amir Temur " ordeni qaysi yili ta`sis etildi ?

_____________________________________________

12. Temuriylar davri muzeyi qaysi xiyobonda joylashgan ?

_____________________________________________

13. " Kamolot " yoshlar ijtimoiy harakatining IV qurultoyi qaysi yili o`tkazildi ?

_____________________________________________

14. IV qurultoyda qaysi shaxs nutq so`zlaganligi to`g`risida ma`lumot keltirilgan ?

_____________________________________________

15. Qurultoyda yoshlarga harbiy ta`lim-tarbiya beradigan kursantlar maktabiga qanday nom berish taklifi ilgari surildi ?

_____________________________________________
35-mavzu : temuriylar davridagi siyosiy jarayonlar

1. Sohibqiron qachon va qayerda vafot etdi ?

A) 1405-yil 18-yanvar , Xo`jand
B) 1405-yil, 18-fevral, O`tror
C) 1404-yil 27-noyabr, Samarqand
D) 1405-yil 18-mart, O`tukan

2. Amir Temur vafot etgach, uning bir necha o‘n

yillar davomidagi sa’y-harakatlari natijasida barpo etilgan yirik saltanat parchalana boshlashining asosiy sababi…..?
1) hukmdor tomonidan o`g`illariga taqsimlab berganligi tufayli
2) Mo`g`ullar va turklar hujumlar natijasida
3) saltanat tasarrufiga olingan yurtlar shu qadar xilma-xil, uzoq masofalarga cho‘zilgan bo‘lib, ularni yagona bir markazdan turib boshqarish murakkab edi
4) ulardagi muxolafatchi kuchlar
ajralib chiqish uchun qulay payt kutardilar
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,3,4 D) 3,4

3. Amir Temur vafoti oldidan kimni taxt vorisi etib tayinlagan edi ?

A) Mironshoh B) Umarshayx
C) Shohrux D) Pirmuhammad

4. Xalil Sulton qonuniy valiahd yo`lini to`sib uning rejalarini buzib yuborish maqsadida hatto…..?

A) Movarounnahrni Shohrux bilan bo`lishib oldi
B) Amudaryoning o`ng sohilini egallab oldi
C) ukasini Afg`onistonga qo`shin bilan jo`natdi
D) barcha sarkardalarni o`z tarafiga og`dirib oldi

5. Mironshoh o`g`li Xalil Sulton qachon Movarounnahr

taxtini egallab oldi ?
A) 1405-yil 15-mart B) 1405-yil 18-mart
C) 1405-yil 18-iyun D) 1405-yil 20-iyul

6. Quyidagi qaysi shaxslar Xalil Sultonga qarshi isyon ko`tardilar ?

1) Pirmuhammad 2) Sulton Husayn
3) Xudoydot 4) Shayx Nuriddin
5) Ulug`bek
A) 1,2,3 B) 2,3,5 C) 3,4 D) 1,2,3,5

7. Pirmuhammad Amudaryodan kechib o‘tib, Xalil

Sultonga qarshi qaysi shahar tomonga askar tortadi ?
A) Xorazm B) Samarqand C) Buxoro D) Nasaf

8. Xalil Sultonga qashi dastlab isyon ko`targan shaxslar qaysi hudud hokimlarni edilar ?

1) Samarqand 2) Farg`ona 3) Xuroson
4) Shimoliy Hindiston va Afg`oniston
5) Turkiston
A) 1,3,4 B) 2,3,4 C) 1,3,5 D) 2,5

9. Mironshoh halok bo`lgach quyidagi qaysi hududlar Temuriylar qo`lidan ketadi ?

A) Ozarbayjon va Iroq B) Ozarbayjon va Armaniston
C) Iroq va Gurjiston D) Afg`oniston va Iroq

10. Movarounnahr taxti uchun kurash keskinlashgan vaqtda Amir Xudoydot tomonidan qaysi shaharlarga yurish qilindi ?

A) O`ratepa, Shohruxiya va Buxoro
B) Jizzax, Shohruxiya va Samarqand
C) O`ratepa, Shohruxiya va Samarqand
D) Jizzax, Xo`jand va Samarqand

11. Pirmuhammad qaysi boshliq fitnachilar qo`lida halok bo`ldi ?

A) Pir Ali Toz B) Qoracha Hojib
C) Qora Yusuf D) Sharofulmulk

12. Xalil Sulton qo`shinlari va Amir Xudoydot qo`shinlari qayerda to`qnashishgan edi ?

A) Zarafshon daryosi bo`yidagi Damashq qishlog`i yaqinida
B) Amudaryo yaqinidagi Xuttalon yaqinida
C) Sirdaryo yaqinidagi Bag`od qishlog`i
D) Zarafshon daryosi bo`yidagi Sheroz qishlog`i yaqinida

13. Shohrux qachon Amudaryodan o`tib Movarounnahrga yurish amalga oshirdi ?

A) 1409-yil 25-aprel B) 1407-yil 22-fevral
C) 1408-yil 22-fevral D) 1410-yil 22-mart

14. Qaysi temuriyzoda qoraqo`yunli turkmanlarning yetakchisi bilan jangda halok bo`lgan ?

A) Shohrux B) Pir Ali Toz
C) Pirmuhammad D) Mironshoh

15. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Shohruxning uzoq hukmronligi davrida Amir Temur saltanatining asosiy qismi uning qo‘li ostida saqlanib qolsa-da,ammo bu ulkan mamlakat ikki davlatga bo‘lingan edi
B) Amudaryodan janubda joylashgan Shohrux boshchiligidagi davlat - markazi Hirot shahri edi
C) Amudaryodan shimolda Movarounnahr va Turkiston hududida Ulug‘bek boshchiligidagi davlat markazi- Samarqand
D) Xalil Sultondan so`ng Movarounnahrdagi hokimyatni Sulton Husayn Mirzo egalladi

Mustahkamlash uchun savollar

1. Amudaryoning chap tomoni qaysi shaxs tomonidan Xalil Sulton davrida egallangan ?

_____________________________________________

2.1407-yil 22-fevral ..?

_____________________________________________

3. 1408-yil 22-aprel….?

_____________________________________________

4. 1408-yil 18-mart ?

_____________________________________________

5. Pirmuhammad qaysi hudud hukmdori hisoblangan ?

_____________________________________________

6. Sulton Husayn Mirzo qaysi shaxsning farzandi edi ?

_____________________________________________

7. Xalil Sulton qanday qilib Sohibqironning nufuzli kibor va a`yonlarini o`z tarafiga og`dirib oldi ?

_____________________________________________

8. Qaysi yili Movarounnahrda siyosiy vaziyat keskinlashdi ?

_____________________________________________

9. Qaysi yili Mironshoh jangda halok bo`ldi ?

_____________________________________________

10. Pir Ali Toz tarafidan o`ldirilgan shaxs ?

_____________________________________________

11. O`ratepa va Shohruxiya shaharlari qaysi hokim tomonidan osongina egallandi ?

_____________________________________________

12. Shohrux qaysi hududdagi hokimlar isyonini bostirgach Movarounnahrga e`tibor qaratdi ?

_____________________________________________

13. Shohrux kelgunga qadar Movarounnahrdagi qancha yillik taxt uchun kurashlardan xalq qattiq norozi edi ?

_____________________________________________

14.Zarafshon darosi bo`yidagi jangda kimlar to`qnash kelgan edilar ?

_____________________________________________

15. Quyidagi qarshi shaxs Nasaf tomon askar tortgan

edi ?
_____________________________________________
36-mavzu : Mirzo Ulug`bekning davrida Movarounnahr

1. Qaysi yili Shohrux Ulug`ekni Turkiston va Movarounnahrga hokim etib tayinladi ?

A) 1406-yil B) 1407-yil C) 1408-yil D) 1409-yil

2. Ulug‘bek garchi Movarounnahr bilan Turkistonning hokimi deb e’lon qilinsa-da, aslida uning hokimiyati

chegaralari dastavval qaysi viloyatlari bilangina
cheklanardi ?
1) Xorazm 2) Samarqand 3) Toshkent
4) Buxoro 5) Nasaf
A) 1,2,3 B) 2,3,5 C) 1,3,5 D) 2,4,5

3. Shohrux tomonidan qaysi shaxsga Hisori Shodmon berilgan edi ?

A) Ulug`bek B) Mirzo Abdullo
C) Amirak Ahmad D) Muhammad Jahongir

4. 1410-yil 20-aprel kuni .?

A) Shayx Nuriddin va Mirzo Ulug`bek o`rtasida Qizilravotda jang sodir bo`ldi
B) Shohrux va Mirzo Abdullo o`rtasida sulh tuzildi
C) Ulug`bekning Mo`g`ulistonga yurishi boshlandi
D) Amirak Ahmad va Muhammad Jahongir Shohruxga qarshi isyon ko`tardilar

5. Ulug`bek tomonidan 1414-yili qaysi hududlar egallandi ?

A) Turkiston va Xorazm B) Farg`ona va Koshg`ar
C) Samarqand va Xatirchi D) Nasaf va Buxoro

6. Qaysi voqea tufayli Ulug‘bek davlatining g‘arbiy va janubiy chegaralarining xavfsizligi barqarorlashgan ?

A) Mo`g`ulistonga qilingan yurish tufayli
B) Dashti Qipchoqdagi ahvol barqarorlashgach
C) Oq O`rda hududlarida ichki nizolar boshlangach
D) Xorazm Oltin O`rda tasarrufidan qaytarib olingach

7. Issiqko`l yaqinidagi to`qnashuv kimning ishtirokida va qayerda sodir bo`ldi ?

A) 1425-yil, Ulug`bek B) 1427-yil, Alouddavla
C) 1430-yil, Abdullatif D) 1415-yil, Abdulaziz

8. Abdullatif otasiga qarshi bosh ko`tarib , qaysi hududlarni osongina zabt etdi ?

A) Buxoro, Samarqand, Qarshi
B) Farg`ona, Qarshi, Buxoro
C) Termiz, Shahrisabz, Huzor
D) Samarqand, Xo`jand va Jizzax

9.Ulug`bek tomonidan qaysi hududda o`ziga xos

" zafarnoma " yozdirilgan edi ?
A) Jizzax yaqinidagi Ilono`tti darasi
B) Turkiston yaqinidagi Issiqko`l yaqini
C) Termiz yaqinidagi Biyo qishlog`i
D) Marv yaqnidagi Koza qishlog`i

10. Quyidagi qaysi biri nisbatan keyinroq sodir bo`lgan ?

A) Issiqko`l yaqinidagi jang
B) Ilono`tti darasidiga voqea
C) Tarnob yaqinidagi jang
D) Terek daryosi bo`yidagi jang

11. Shohrux kimning qo`zg`alonini bostirish vaqtida va qaysi yili vafot etdi ?

A) 1449-yil, Boysung`ur Mirzo
B) 1448-yil, Alouddavla
C) 1447-yil, Sulton Muhammad
D) 1445-yil, Sulton Ahmad

12. Temuriy hukmdor va uning farzandi to`g`ri berilmagan javobni aniqlang

A) Shohrux- Mirzo Ulug`bek
B) Mirzo Ulug`bek- Abdulaziz
C) Boysung`ur- Alouddavla
D) Shohrux- Sulton Muhammad

13. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) G‘alaba to‘g‘risida tevarak atrofga yuborilgan fathnomalarda Abdullatifning nomi inisi Abdulazizdan keyin tilga olingan
B) Ixtiyoriddin qal’asidagi xazina Ulug‘bek tomonidan olib qo‘yilgan
C) Abdullatif Hirotda faqat o‘n besh kun hokimlik qiladi
D) Abulqosim Bobur qo‘shinining shaharga yaqinlashib kelayotganidan xabar topgan Abdullatif poytaxtni 15 kun kunlik jangdan so`ng boy beradi

14. Hirotdan Samarqandga qaytish chog`ida Ulug`bek kimning hujumiga uchraydi ?

A) Abulxayrxon B) Sulton Muhammad
C) Abdulaziz D) Alouddavla

15. Abdullatif tomonidan otasi Ulug`bek o`ldirilishiga kim qarshilik ko`rsatgan ?

A) Mironshoh Qavchin B) Abulxayrxon
C) Shamsiddin Muhammad Miskin D) Alouddavla

Mustahkamlash uchun savollar

1. Ulug`bek Movarounnahrni qancha muddat boshqargan edi ?

_____________________________________________

2. Mironshoh Qavchin .. ?

_____________________________________________

3. Abullatif va Ulug`bek o`rtasida qaysi yili va qayerda jang bo`lgan ?

_____________________________________________

4. Abulxayrxon tomonidan qaysi hududlar talab vayron etilgan edi ?

_____________________________________________

5. Tarnob jangida Ulug`bek va Abdullatifning qancha qo`shini mavjud edi ?

_____________________________________________

6. Alouddavla tomonidan qaysi yili Abdullatif mag`lub etilib, asirga olingan edi ?

_____________________________________________

7. " Tamg`a " solig`i kim tomonidan va qayerda bekor qilingan ?

_____________________________________________

8. Shohrux tomonidan Farg`onadan to O`zgangacha kimga berilgan edi ?

_____________________________________________

9. Qizilravot yaqinidagi jang natijasida Ulug`bek qayrga chekinadi ? _____________________________________________

10. Qaysi yildan boshlab Movarounnahr va Turkistonni to`liq boshqarish 18 yashar Ulug`bek qo`liga o`tdi ?

_____________________________________________

11. 1425-yilgi jang natijasida Ulug`bek davlatining qaysi chegaralari mustahkamlanadi ?

_____________________________________________

12.Issiqko`l yaqinidagi jang natijasida o`ljalar orasida nima ham bor edi ?

_____________________________________________

13. Shohrux vafotidan so`ng Xuroson taxtini kim egallagan ?

_____________________________________________

14. Ulug`bek harbiy safarlar vaqtida ba`zan qaysi o`g`lini Samarqandda qoldirar edi ?

_____________________________________________

15. Ulug`bek Abdullatif bilan kurash davrida qaysi shaharlarga kiritilmagan ?

_____________________________________________
37-mavzu : Temuriylar davlatining inqirozga yuz tutishi

1. Mamlakat fuqarolari tomonidan “padarkush”

(“ota qotili”) deb la’natlangan shaxs kim edi ?
A) Abdulaziz B) Abdullatif
C) Abu Said D) Alouddavla

2. Muxolafatchi kuchlar Samarqandda Shohruxning nabirasi ….ni , Buxoroda Mironshohning nabirasi …..ni hukmdor qilib ko‘tarishadi ?

A) Mirzo Abdullo / Abu Said
B) Abu Said/ Mirzo Abdullo
C) Alouddavla / Boysung`ur
D) Abulqosim Bobur/ Abulxayrxon

3. Qaysi yili Movarounnahrda Abu Said hukmdorligi o`rnatildi ?

A) 1449-yil B) 1450-yil C) 1451-yil D) 1452-yil

4. Abulxayrxon qaysi hududlar orqali Samarqandga yurish qilgan edi ?

1) Xo`jand 2) Jizzax 3) O`ratepa 4) Farg`ona
5) Toshkent 6) Chinoz
A) 1,2,3,4 B) 2,4,5,6 C) 1,3,5,6 D) 2,5,6

5. Abu Said tomonidan qaysi yili saltanatning har ikki qismi birlashtiriladi ?

A) 1450-yil B) 1451-yil C) 1455-yil D) 1457-yil

6. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Shohruxning nabirasi Abulqosim Bobur Xurosonni boshqarar edi
B) Xuroson bu davrda o`n bir bo`lakka bo`linib ketgan edi
C) Abu Said Abulqosim Boburdan so`ng saltanatni har ikki qismini birlashtirdi
D) Abulqosim Boburdan so`ng Xorazmni Umarshayx egalladi

7. Abu Said turkmanlarga qarshi jangda qaysi yili halok bo‘ladi ?

A) 1457-yil B) 1459-yil C) 1465-yil D) 1469-yil

8.Movorunnahrni boshqargan hukmdorlarni to`g`ri ketma-ketlikda joylashtiring

A) Abu Said , Sulton Ahmad , Sulton Mahmud
B) Abu Said , Sulton Ahmad , Ulug`bek
C) Pirmuhammad, Sulton Ahmad , Sulton Mahmud
D) Abu Said , Shohrux , Sulton Mahmud

9. Temuriylarning so`nggi yirik hukmdori bu ?

A) Abu Said B) Sulton Ahmad
C) Husayn Boyqaro D) Ulug`bek

10. Fazlulloh Abullays Samarqandiy qaysi sohalarning o`tkir bilimdoni hisoblanar edi ?

1) falsafa 2) mantiq 3) huquq 4) falakiyot
5) arab tili 6) me`morchilik 7) adabiyot 8) she’riyat
A) 1,3,4,5 B) 2,5,6,7,8 C) 1,2,3,5,7,8 D) 4,5,6,7,8

11. Abulqosim Bobur vafotidan keyin Alisher Navoiy qaysi shaharlarda o`qigan edi ?

A) Samarqand va Buxoro B) Hirot va Mashhad
C) Buxoro va Termiz D) Chinoz va Jizzax

12. Husayn Boyqaro davlati qaysi hududlarni qo`l ostida birlashtirgan edi ?

A) Xuroson, Shimoliy va Sharqiy Eron,Movarounnahr
B) Xuroson, Sharqiy Turkiston, Xorazm
C) Xuroson, Movarounnahr va Mo`g`uliston
D) Xuroson, Shimoliy va Sharqiy Eron,Xorazm

13. Sulton Husayn Boyqaro qasi yili Xurosonda hokimiyatni egallaydi ?

A) 1457-yil B) 1469-yil
C) 1470-yil D) 1471-yil

14. Sulton Husayn davlati Alisher kutganicha taraqqiy

etmaydi. Buning sabablari to`g`ri berilgan javobni aniqlang
1) o‘z manfaatlarini ko‘zlagan ochko‘z saroy ma’murlari fitna va fasodni avj oldirib, uning botqog‘iga Sulton Husaynni ham botiradilar
2) Qishloq xo`jaligi mo`g`ullar davridagi tizimda qolib, deyarli rivojlanmadi
3) Suyurg‘ol tartibiga asoslangan bu davlatda, bir
tomondan, viloyat hukmdorlari, hatto toj-u taxt valiahdlari Badiuzzamon va Muzaffar Husayn Mirzo isyonlari yuz beradi
4) zulm oqibatida Hirot va uning viloyatlarida xalq qo‘zg‘olonlari ko‘tariladi
5) qo`shni hududlardan ko`chmanchilarning hujumlari kuzatilib , fuqarolarnng tinch-totuvligiga putur yetdi
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,3,4 D) 1,5

15. Qaysi sabab tufayli Temuriylar saltanati inqirozga yuz tutdi ?

A) XV asrning ikkinchi yarmidagi beqaror siyosiy vaziyat
B) o`zaro urushlar , qishloq xo`jaligining inqirozi
C) mamlakat xo`jaligining izdan chiqishi , markaziy hokimiyatning kuchsizligi
D) tashqi dushmanlar hujumlari

Mustahkamlash uchun savollar

1. Abdullatif taxtga o`tirgach qancha muddatdan so`ng unga qarshi fitna uyushtirilgan edi ?

____________________________________________

2. Bulung`ur anhori bo`yida kimlar o`rtasida jang bo`lgan edi?

____________________________________________

3.Sheroz qishlog`i yaqinida kimar o`rtasida to`qnashuvlar bo`lgan ?

____________________________________________

4. Abu Said jangda mag`lbiyatga uchragan turkmanlar qaysi hududlarni boshqarar edilar ?

____________________________________________

5. 1469-yil 24-martda .?

____________________________________________

6.Nuqtalar o`rni to`ldirilsin

1469-1494- ? ____________________________
1494-1495- ? ____________________________
1498-1500- ..? ______________________________

7. Abulqosim Bobur Samarqandga qaysi yili bostirib borgan edi ?

____________________________________________

8. Abulqosim Bobur va Abu Saidni qaysi din ulamosi yarashtirib qo`ygan edi ?

____________________________________________

9. Husayn Boyqaro qancha muddat davomida davlatni boshqargan ?

____________________________________________

10. Alisher Navoiy qaysi hukmdor bilan bir maktabda tahsil olgan ?

____________________________________________

11. Navoiy Abu Saidda adovat kayfiyatini sezib qayerga yo`l oladi ?

____________________________________________

12. Alisher Navoiy qanday davlat lavozimlarida faoliyat olib borgan ?

____________________________________________

13. 1454-yil ?

____________________________________________

14. Amir Temur vafotidan so`ng Movarounnahrda temuriylar sulolasidan kim eng ko`p muddat hukmdorlik qilgan ?

____________________________________________

15. Abulqosim vafotidan qancha o`tib Xurosonda Umarshayx avlodi hokimiyati o`rnatildi ?

____________________________________________

38-mavzu : Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot va bunyodorlik

1. O‘rta asr hunarmandchiligida . eng rivoj topgan sertarmoq sohaga aylanadi ?

A) qurolsozlik B) zargarlik
C) kulolsozlik D) kudungarlik

2. Bu davrda qaysi san’at kamolotga yetadi ?

A) kulolchilik va u bilan bog`liq san`at turlari
B) bunyodkorlik va kitobat san`ati
C) o`ymakorlik va naqqoshlik
D) tosh yo‘nish, unga sayqal berib, o‘ymakor naqshlar va xushxat yozuvlar bitish

3. Qur’onni qo‘yish uchun o‘rnatilgan ulkan tosh lavh qayerda joylashgan ?

A) Samarqandda Bibixonim jome masjidi
B) Buxoro Faqihlar madrasasi
C) Samarqanddagi Muhammad Sadr madrasasi
D) Samarqandda Go`ri Amir maqbarasi

4. Qaysi hudud qog‘ozi o‘rta asr

Sharq xattotligida g‘oyat mashhur bo‘lib, uning ma’lum bir qismi chet o‘lkalarga chiqarilgan ?
A) Buxoro B) Samarqand C) Farg`ona D) Hirot

5. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) mamlakatning yirik shaharlari, xususan, Samarqand va Hirotda qurilish ishlari keng avj oladi
B) binokorlarning roli oshib ketadi. G‘isht
terib imorat qaddini bino qiluvchilar “banno”
deb atalga
C) peshtoq-u ravoq hamda toqlarga parchin va girihlar qoplab imoratga pardoz beruvchilar “ustod” deb yuritilgan
D) mohir duradgorlar naqshinkor eshiklar, panjaralar, ustunlar, toq-ravoqlar, xontaxtalar, kursilar va boshqa xil ko‘pdan ko‘p jihozlar yasaganlar

6. Ulug`bek tomonidan qaysi yili muomaladagi fulusiy pullar islohoti o`tkazildi ?

A) 1425-yil B) 1426-yil C) 1427-yil D) 1428-yil

7. Qaysi me`moriy inshootlarning naqshinkor eshiklari XV asr xalq ustalarining yog‘och o‘ymakorligi

san’atidagi eng nodir namunalaridan hisoblanadi ?
1) Go`ri Amir 2) Bibixonim 3) Yassaviy maqbarasi
4) Shohizinda 5) Afrosiyob
A) 1,4 B) 1,3,4 C) 2,4,5 D) 2,3,4,5

8. Quyidagi qaysi hududlarda Ulug`bek tomonidan bir vaqtda fulusiy pullar zarb ettirilgan ?

A) Buxoro, Samarqand, Qarshi, Termiz, Toshkent,
Marv va O`zgan
B) Farg`ona,Koshg`ar, Qarshi, Termiz, Toshkent, Shohruxiya va Andijon
C) Buxoro, Samarqand, Qarshi, Termiz, Toshkent, Shohruxiya va Andijon
D) Buxoro, Samarqand,Balx, Qunduz, Toshkent, Shohruxiya va Andijon

9. Sug‘oriladigan yerlarning eng katta qismi ?

A) davlat mulki hisoblangan
B) imom, sayyid va ruhoniylarga tegishli edi
C) qishloq jamoalari qo`lida edi
D) arab va mo`g`ul zodagonlari tomonidan boshqarilgan

10. XV asr davomida Movarounnahr va Xurosonda yer va mulkchilikning asosan qanday shakllari mavjud edi ?

1) “mulki devoniy” 2) “mulk” 3) " mulki xolisa "
4) “mulki vaqf” 5) “jamoa yerlari”
A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3 D) 1,2,4,5

11. Temuriylar davrida davlat yerlarini qanday tarzda in’om qilish keng tarqaladi ?

A) suyurg‘ol B) vaqf C) iqto` D) mulk

12.Qanday mulkdorlar barcha soliq,to‘lov va

majburiyatlardan ozod qilingan ?
A) suyurg`ol mulki olgan B) arab va ajam
C) tarxonlik yorlig`i olgan
D) alohida xizmat ko`rsatgan

13. Lalmikor yerlardan hosilning qancha miqdorida soliq undirilgan ?

A) oltidan bir, ya’ni 16,5% dan to sakkizdan bir, ya’ni 12,5%
B) to`rtdan bir, ya’ni 25% dan to oltidan bir, ya’ni 16,5%
C) o`ndan bir, ya’ni 10% dan to sakkizdan bir, ya’ni 12,5%
D) uchdan bir, ya’ni 33% dan to to`rt bir, ya’ni 25%

14. Suyurg‘ol egalari tobeligini kuchaytirish maqsadida markaziy hokimiyat qanday yo`l tutardi ?

1) yer maydonlarini qisqartirar
2) haq-huquqlarini cheklar
3) bo`ysunmasa suyurg‘ol huquqidan mahrum etilar va boshqa shaxsga berilar edi
4) barcha mol-mulklari davlat ixtiyoriga o`tkazilar
5) davlatoldiddagi majburiyatlari sonini keskin oshirar
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 3,4,5 D) 1,3,5

15. Ulug`bek tomonidan qaysi soliq miqdori biroz oshirilganligi to`g`risida ma`lumot keltrilgan ?

A) tamg`a B) xiroj C) jizya D) qopchur

Mustahkamlash uchun savollar

1. Asosiy soliqlardan tashqari aholi yana qanday majburiyatda qatnashgan ?

_____________________________________________

2. Mulk yerlarining bir qismidan qanday soliq undirilgan?

_____________________________________________

3. Xiroj solig`ini qay tarzda to`lash mumkin edi ?

_____________________________________________

4. Qanday yerlar odatda zamonasining ilm-fani, ma’rifati va ma’naviy hayotida muhim nufuzga ega bo‘lgan ulamolar va mashoyixlar tasarrufida bo‘lgan ?

_____________________________________________

5. Chorva mollaridan qanday va qancha miqdorda soliq undirilgan ?

_____________________________________________

6. Langarxona bu ..?

_____________________________________________

7. Odatda amirlar, beklar, saroy amaldorlari, sayyidlar va boshqa yuqori tabaqa vakillariga berilgan yorliq ?

_____________________________________________

8. Davlat yerlariga avvalgidek kimlar egalik qilishgan ?

_____________________________________________

9. Qarovsiz yerlarni o`zlashtirgan sohibkorlarga qanday imtiyozlar berilgan edi ?

_____________________________________________

10. Qaysi temuriy hukmdorlar Xitoy bilan muntazam elchi almashib turishgan ?

_____________________________________________

11.XV asr temuriylar davrida qaysi hududlar bilan muntazam savdo-sotiq qilnar edi ?

_____________________________________________

12. Ulug`bek tomonidan oshirilgan soliq kimlardan olinar edi ?

_____________________________________________

13. Qaysi hukmdorlar davrida Tibet va Hindiston bilan ham yaxshi qo`shnichilik aloqalari o`rnatiladi ?

_____________________________________________

14. Fulus bu ..?

_____________________________________________

15. Ulug‘bek zamonida qaysi omil hunarmandchilik mahsulotlarining hajmini oshirib, kasb-hunar tarmoqlarining rivojlanishiga sabab bo`ldi ?

_____________________________________________
39-mavzu : Ta`lim tizimi

1. Qaysi yili Samarqandda Saroymulkxonim tomonidn madrasa quriladi ?

A) 1403-yil B) 1404-yil C) 1405-yil D) 1407-yil

2. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang

A) Temur va temuriylar davrida madrasa
oliy ma’lumot beradigan markaz vazifasini bajargan
B) Movarounnahr va Xurosonda asosan davlat va davlatmand
shaxslarning mablag‘lariga qurilgan ko‘plab madrasalar bor
edi
C) Madrasada faqatgina ilohiyot fanlardan dars o`tilgan
D) Madrasada eng yetuk mutaxassislar dars berishgan.Ularga alohida ish haqi to‘lanar edi

3. Hirot hududining o‘zidagina qancha madrasa bo‘lib, bu madrasalarda va shu hududda joylashgan xonaqohlarda ta’lim olish uchun turli mamlakatlardan talabalar kelar edilar ?

A) 32 B) 36 C) 40 D) 50

4. Madrasalarda o`tiladigan fanlarning nomlarini moslashtiring

1) qonunshunoslik 2) matematika 3) geometriya
4) she’riyat
5) arab tili va uning morfologiyasi
a) ilmi aruz b) qofiya c) fiqh d) handasa
e) riyozat

A) 1-c,2-e,3-d,4-a,5-b B) 1-e,2-c,3-d,4-a,5-b

C) 1-c,2-d,3-e,4-a,5-b D) 1-a,2-e,3-d,4-c,5-b

5. Hirot tevaragida joylashgan qaysi madrasa va xonaqoh ayniqsa shuhrat qozongan edi ?

A) Ixlosiya B) Xalosiya
C) Saroymulkxonim D) amir Feruzshoh

6. Injil anhori bo‘yida joylashgan me`moriy inshootlarni aniqlang

A) Ixlosiya madrasassi va Xalosiya xonaqohi
B) Amir Feruzshoh madrasasi va xonaqohi
C) Saroymulkxonim madrasasi
D) Farjak va Faqihlar madrasasi

7. Ulug‘bek farmoni bilan qayerlarda va qaysi yillarda madrasalar qad ko‘taradi ?

1) 1417-yil 2) 1420-yil 3) 1433-yil
a) G‘ijduvon b) Buxoro c) Samarqand
A) 1-a,2-b,3-c B) 1-b,2-a,3-c
C) 1-b,2-c,3-a D) 1-a,2-c,3-b

8. Qaysi yili qurilga madrasasining darvozasiga “Bilim olish har bir musulmon ayol va erkakning burchidir”, degan xitobnoma o‘yib yozib qo‘yilgan edi ?

A) 1415-yil B) 1417-yil C) 1420-yil D) 1433-yil

.