8-mavzu: oqimli ishlov berishning apparat vositalari

---

8-MAVZU: OQIMLI ISHLOV BERISHNING APPARAT VOSITALARI
 
 
Reja: 
1. Grafik protsessorlar haqida asosiy tushunchalar. 
2. Kopmyuterdagi normal GPU harorati. 
3. PCI Express shinasi va uning klassifikatsiyalari. 
4. Tranzaksiya nima? 
Kalit so'zlar. Videokarta, dastur, buyruq, oqim, ma’lumot, operatsion 
tizim, chastota, registr xotirasi, razryad, protsessor bloki, shoxcha, konveyer, 
xotira modullari, ajratilgan xotira, konver, multikompyuter, taqsimlgan xotira, 
protsessor, massiv parallel, kesh, supkonver, kontroller, tarmoq interfeysi, 
sovutish tizimi, graf, utilitalar, operatsiya, matritsa,shina, lokal kesh, 
arxitektura. 
 
1. Grafik protsessorlar haqida asosiy tushunchalar 
 
Grafik ishlov berish birligi (GPU) grafik ishlov berish vazifalari uchun 
ishlab chiqilgan texnologiyaning yuqori mahsuldorlik bilan hisoblashning bog'liq 
bo'lmagan sohasiga tarqalishining yorqin namunasidir. 
Zamonaviy grafik protsessorlar dunyodagi eng murakkab mashinasozlik va 
ma'lumotlarni tahlil qilish loyihalarining asosiy qismidir. 
Zamonaviy grafik protsessorlar kompyuter grafikalarini qayta ishlash va 
namoyish qilishda juda samarali, ularning ixtisoslashtirilgan konveyrli 
arxitekturasi tufayli ular grafik ma'lumotlarni oddiy markaziy protsessorga 
qaraganda ancha samarali ishlaydi. 
NVIDIA skalyar birlashtirilgan arxitekturasi printsiplariga asoslanib G80 
kodli yangi GPU-ni ishlab chiqdi. Aytish mumkinki, uning 128 ta oqim skalyar 

---

konveyr liniyalarining har biri soat sikli uchun faqat bitta operatsiyani (buyruqni) 
qayta ishlashi mumkin. Bir necha yil oldin 20 ta konveyer yetarli tuyulganiga 
qaramay, bunday songa ehtiyoj hali ham paydo bo'ldi. Skalyar konveyr o'ziga xos 
xususiyati shundaki, ular bir vaqtning o'zida faqat bitta operand bo'yicha hisob-
kitoblarni amalga oshirishlari mumkin, an'anaviy konveyr esa 4 operandni bir 
vaqtning o'zida parallel (vektorli) qayta ishlashga mo'ljallangan.