8-simenar o‘zbekiston respublikasida ta’lim sohasida amalga oshirilgan islohotlar

Mqsadda 2006-yili 26-
fevralda mamlakatimiz Prezidentining «M.V. Lomonosov nomidagi 
Moskva davlat universitetining Toshkent shahridagi filiali faoliyatini tashkil etish 
to‘g`nsida»gi Farmoni qabul qilindi. 
Tibbiy xizmat sohasida zamon talablariga javob beradigan malakali kadrlar tayyorlash maqsadida 
2005-yili poytaxtimizdagi ikkita rneditsina oliy o‘quv yurti negizida Toshkent Tibbiyot Akademiyasi 
tashkil etildi. 
Ma'lumki, rivojlangan fani bo‘lmagan davlat rivojlangan va kuchli davlat bo‘la olmaydi. Ayni ana shu 
nuqtayi nazar hozirgi mu-rakkab o‘tish davrida olimlar zimmasiga ulkan mas'uliyat yukla-moqda. 
Davlatning ilmiy salohiyatini saqlabgina qolmay, balki uni iloji boricha o‘stirish, mavjud yirik 
muammolarni yechishga qayta moslashtirish, shuningdek, yangi samarador texnikalarni yaratish va amalda 
tatbiq etish masalasi g‘oyat dolzarblik kasb eta boshla-di. Mustaqillik olimlarga ham, fanga ham yangi 
imtiyozlar yaratib berdi. Jumladan, akademik fan o‘z tizimi va shaklini o‘zi belgilay boshladi. O‘zbekiston 
Fanlar akademiyasining 50 yillik tarixida bi-rinchi bor akademiyaning haqiqiy a'zosi, yurtboshimiz I. 
Karimov tashabbusi bilan fundamental ilmiy-tadqiqotlarni qo‘llab-quvvatlash akademiya jamg‘armasi 
tuzildi. 
1997-yil 1-yanvardagi ma'lumotlar bo‘yicha Fanlar akademiya-sida 8 ta bo‘lim bo‘lib, 135 akademik, 
156 O‘zbekiston Fanlar akademiyasi muxbir a'zolari faoliyat ko‘rsata boshladi. 
2006-yili Ko‘hna Urganchda Ibn Sino, Al-Xorazmiy, Beru-niy kabi buyuk allomalar tashkil etgan 
Xorazm Ma'mun akademiyasining 1000 yilligi keng nishonlandi. Bu o‘z-o‘zidan milliy fanimiz o‘tmishi 
bilan istiqbolini bog‘laydigan mo‘tabar voqelikka aylandi. 
2006-yilda FA tomonidan 180 fundamental, 281 amaliy va 12 innovatsion loyihalar hamda 
fundamental tadqiqotlarni qo‘llab-quvvatlash fondi tomonidan 185 ta grant, shuningdek, xalqaro fond-
larning 106 granti bajarildi. 

---

Shu bilan bir qatorda, FA olimlari tomonidan 2006-yilda 3596 ilmiy ish, shu jumladan, 3439 ilmiy 
maqola va tezislar, 157 ta mo-nografiya, darslik, o‘quv qo‘llanmalar va risolalar chop etildi, 30 ta patent va 
10 ta dasturiy mahsulotlarga guvohnoma olindi, 2 ta litsen-ziya sotildi. 
Fanlar akademiyasi ilmiy-tadqiqot muassasalari tomonidan xo-rijiy iste'molchilarga 2147,4 ming 
AQSH dollari miqdorida ilmiy mahsulotlar sotildi, bu esa 2005-yilga nisbatan 43 foizga ortiqdir. 
Ana shu maqsadlardan kelib chiqqan holda, 1997-yili 2009-yilgacha bo‘lgan davrga mo‘ljallangan 
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi qabul qilingan edi. O‘zining mazmun-mohiyatiga ko‘ra noyob bo‘lgan 
ushbu dastur 12 yillik ta'limga o‘tishni, uzluksiz ta'limning yaxlit tizimini yaratishni ko‘zda tutadi. Dastur 
umumta'lim maktablaridagi to‘qqiz yillik o‘rta ta'limni, akademik litsey va kollejlardagi uch yillik maxsus 
kasbga tayyorlash tizimini o‘z ichiga oladi. 
Mamlakatimiz oliy o‘quv yurtlari huzurida tashkil etilgan akademik litseylar yoshlarga o‘zi tanlagan 
mutaxassislik bo‘yicha oliy ma'lumot olish uchun yanada chuqur bilim egallash, kollejlar esa maxsus 
fanlarni o‘zlashtirish bilan bir qatorda, mustaqil hayotga qa-dam qo‘yayotgan har bir bitiruvchi yigit-qizga 
o‘z qobiliyatini yuza-ga chiqarish va jamiyatda munosib o‘rin topish uchun 2-3 mutaxassislik bo‘yicha 
o‘rta malakali kasb egallash imkonini beradi. 
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi doirasida 2009-yilgacha bo‘lgan davrga mo‘ljallangan Maktab 
ta'limini rivojlantirish davlat umummilliy dasturi ham amalga oshirilmoqda. 
Ta'lim sohasida milliy dasturlarni hayotga tatbiq etish boshlan-ganidan buyon 1 ming 140 taga yaqin 
akademik litsey va kasb-hunar kolleji, 4 ming 680 tadan ziyod umumta'lim maktabi yangitdan qu-nldi va 
kapital ta'mirlandi, zamonaviy mebel, o‘quv-laboratoriya uskunalari bilan jihozlandi, ularda kompyuter 
sinflari va lingafon xonalari tashkil etildi. 
Oliy ta'lim sohasida ham tub islohotlar amalga oshirildi, baka-lavr va magistrlar tayyorlashning 
Yevropa tizimiga o‘tildi. Bugungi kunda mamlakatimizning 65 ta oliy o‘quv yurtida 850 yo‘nalish va 
mutaxassislik bo‘yicha 300 mingga yaqin talaba bilim olmoqda. 
O‘tgan yillar mobaynida zamonaviy, har tomonlama jihozlangan o‘quv yurtlarini barpo etish uchun 5 
milliard dollardan ortiq budjet-dan tashqari mablag‘lar yo‘naltirildi. 
Hozirgi kunda yurtimizda ta'lim sohasiga yo‘naltirilayotgan xa-rajatlar hajmi mamlakatimiz yalpi ichki 
mahsuloti tarkibida 12 foizdan ortadi. Holbuki, jahon tajribasida bu ko‘rsatkich 3-5 foizdan oshmaydi. 
Hech shubhasiz, bugun ta'lim-tarbiya va ilm-fan sohasiga sarf-lanayotgan mablag‘lar mamlakatimiz 
kelajagining egasi bo‘lgan yosh avlodni, yuksak intellektual salohiyatli jamiyatoi shakllantirish yo‘lida 
mustahkam poydevor bo‘lib xizmat qiladi.