9-2btus/19 guruh talabasi Izomova Adibaning 13-amaliy mashgúlot uchun tayyorlagan taqdimoti

Mavzu : “Odamdan nima qoladi?” ertagi.
Maqsad: 1. O‘quvchilarga mavzu haqida tushuncha berish, ularning ezgulik haqida tasavvurlarini boyitish, o‘qish ko‘nikmalarini shakllantirish, insoniy fazilatlarni tarbiyalash.
2. Shoirning dono va bilimli kishilar to‘g‘risidagi fikri. Bilimsiz kishilarni hayvonga o‘xshatilishi haqida tushuntirish.
TK3 O‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

• yaxshilik va yomonlikni bir-biridan farqlay oladi va yaxshi fazilatlarni o‘zida aks ettirishga harakat qiladi.
• turli yo‘nalishdagi (ertak, sarguzasht, hikoya va san’atga doir) kitoblarni muntazam o‘qib-o‘rganib boradi va bilimini oshiradi;

FK2: o`qilgan asar mazmuniga doir savol va topshiriqlarga javob berib, qahramonlarni ajrata olish;
Jihozlar: rasmlar, tarqatma materiallar.
Darsning borishi: *4daqiqa*

• Tashkiliy qism:
• O‘quvchilar bilan salomlashish;
• Darsga o‘quvchilarni tayyorlash;
• Davomatni aniqlash;
• kuz tabiati haqida savol- javob.

• O‘tgan mavzuni so‘rash va mustahkamlash. *10daqiqa*

“Salomlashish odobi“ mavzusi yuzasidan savol –javob o‘tkazaman:

• Salom so‘zi qanday ma’noni bildiradi?
• Qaysi holatlarda salomlashish kerak?
• Qanday holatlarda salom berilmaydi?

O‘quvchilardan salomlashish haqida bilgan rivoyatlari, maqol va she’rlari so‘raladi

• Yangi mavzu bayoni: *10daqiqa*

Odamdan nima qoladi? Yusuf Xos Hojib
Qo‘ling el aro uzun bo‘lsa, sen o‘z fe'l-atvoringni ezgu tut. Yigitlik mangu emas, u juda tez kechadi. Tiriklik chirog‘i ham ko‘z ochib-yumguncha o‘chadi. Hayot tushdek bir gap. U yashindek tez kechadi.

Tiriklikda jami ezguliklarni yig‘moq kerak. Ular keyinchalik yegulik va kiygulik bo‘ladi. Kishilarning ezgusi bu haqda shunday deydi:
Bu nafas oluvchi, ya'ni tirik jon, oxir-oqibatda o‘ladi. Axir olamda tug‘ilgan odamzodning biri ozroq, boshqa biri ko‘proq yashaydi, so‘ng baribir vafot etadi. Lekin podshoning ham, oddiy odamning ham vafotidan keyin qoladigan narsasi — nomi bor.
Agar senga shu navbat joyi tekkan bo‘lsa, sen unga munosib tarzda yashagin.
Tirik oxir o‘lar qora yer quchib
Norn ezgu esa-chi, ketarmi o‘chib?!
Ikki xil nom qolar tilda begumon:
Biri yaxshilig-u, birisi yomon.
Dono maqtov olar, nodon-chi — so‘kish
O‘zing o‘yla, senga ma'qul qaysi ish?
Ezgularning nomi buyuk bo‘ladi, yomonlar nasibi esa qarg‘ish va so‘kishdan boshqa narsa bo‘lmaydi. Bunga tarixdan quyidagi hodisa juda yaxshi misoldir:
Nedan bo‘ldi Zahhok so‘kishga duchor, Faridunga nechun omad sazovor? Biri ezgu erdi — oldi u duo, Esiz bo‘lgani-chi, so‘kish beado.
Ana endi o‘zing aytgin-chi, sening tabiatingga ezgulik mosmi yoxud yomonlik? Sen o‘z sha’ningga maqtov istaysanmi, yoki so‘kish - qarg‘ishmi?
Tilaging qanaqa bo‘lsa, shundan kelib chiqib o‘zing birini tanlab ol. Keyin o‘kinib yurma.
Shunga o‘xshatibdi sinagan odam, Sinagan odamga ayondir olam. Yaxshi nom oladi, ko‘r, ezgu kishi, Yomonlar nasibi — el-yurt qarg‘ishi.
Tajribalarda juda ko‘p marta tasdiqlangan shunday hikmat bor: yomonlarning omadi hech qachon kelmaydi, ularning ishi har vaqt orqaga ketadi:
Yomonlik go‘yo o‘t, yondirar, yoqar, O‘tishga kechig yo‘q: u soy tez oqar.

• Yangi mavzuni mustahkamlash. *11daqiqa*

Mavzuni izohli o‘qish beriladi. O‘quvchilar navbat bilan qismlarga bo‘lib o‘qiydi va izoh beradi. So‘ngra mavzu yuzasidan savol-javob o‘tkaziladi

Odamdan nima qoladi
1. Insonni vafotidan keyin qanday esga oladilar?
2. Zakkok nima uchun so‘kishga duchor bo‘lgan?
3. Faridunni duo qilishlarining sababi nimada?
4. “Yaxshi nom oladi, ko‘r, ezgu kishi,
Yomonlar nasibi – el yurt qarg‘ishi” misralarining mazmunini aytib bering.
O‘quvchilar javobi tinglanadi va xulosa yasaladi.
O‘quvchilar mavzu asosida klaster tuzadilar:
yaxshi nom qilgan ezgu ishlari komil farzandlari
yozgan qo‘lyozmalari qurgan binolari ekkan daraxtlari