9-Amaliy mashg’ulot Nitrat kislota ishlab chiqarish moddiy balansini tuzish

9-Amaliy mashg’ulot
Nitrat kislota ishlab chiqarish moddiy balansini tuzish
Konsentrlanmagan azot kislotasi ishlab chiqarish texnologik xisobi.
Dastlab malumot asosida NNO₃ ishlab chiqarishda sintetik ammiak va atmosfera havosi sarflari va hosil bo’layotgan nitraza gazlari tarkibini aniqlaymiz.
1. NNO₃ bo’yicha sexning yillik quvvati
N=170000 t/y
2. Ishlab chiqarilayotgan NNO₃ ning konsentratsiyasi:
CHNO₃=58.82% NNO₃
3. Ammiak NO ga oksidlanish darajasi
ἠ=96.8%
4.NO₂ning suvda absorbtsiyalanish koeffisienti
K=92%
5. Ammiak- havo aralashmasidagi ammiakning hajmiy miqdori:
SNH₃=11.5% (x)
6. Havo temperaturasi: t_havo=30⁰S
7. Atmosfera havosi tarkibida RO₂=21%, PN₂=79%
Masalani yechimi:
1) Tsex quvvatini 100%li azot kisotasiga nisbatan aniqlaymiz:
m₁=(N*CHNO₃)/100%=(170000-58.82)100=99994 t NNO₃/y
2) Konsentrlanmagan , ya’ni kuchsz azot kislotasini sintetik ammiakdan ishlab chiqarish asosan quyidagi reaksiyalarga asoslangan
A)4NN₃+5O₂=4NO_(r)+6H₂O+Q
B)4NO+O₂=2NO_2(r)+Q
C) 3NO_2(r)+ H₂O= 2NNO₃+ NO+Q
3) Yiliga m₁tNH₃ 100%li azot kislotasi ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan aammiakni sarfini hisoblaymiz:
m₂=(m*M_NH3)/(M_HNO3)=(99994t/y*17)/63=269882t NN₃/yil
4)Keyingi hisoblarni 1t azot kislotasi uchun yozamiz:
m₃=(m₂t/yil*100)m₁t/yil=(26982*1000)/(99994)=270kg
Buning uchun azot kislotasi ishlab chiqarishdagi ammiak boyicha sarflanish koiffisntini aniqlaymiz
5)Bu topilgan ammiak hajmini aniqlaymiz :
V₂=( 22.4)/M_Mkg=(270*22.4)/17=356m³/t
6) Shuncha ammiakni ksidlash uchun kerak bo’lgan atmosfera havosini hajmini aniqlaymiz