9-mavzu: Termoelementni darajalash

Ishni bajarish tartibi

1. 
   3 - rasmdagidek qilib AS yelkaga noma’lum qarshilik ulab sxema tuziladi. Magazinda qarshilikni bir necha o’n Om ga to’g’irlanadi.
   
2. 
   Reoxord surgichi markazga suriladi va zanjir qisqa vaqtga yoopiladi. Bunda galvanometr milini 0 holatdan chetga og’adi.
   
3. 
   Reostat orqali zanjirdagi tokning kuchini o’zgartirish mumkin. Magazindagi qarshilikni asta-sekin o’zgartirib surgichni surmasdan galvanometr milini 0 dan eng kichik qiymatga og’ishiga erishamiz. So’ngra magazin orqali to’g’irlab bo’lmaydigan 0,1 – 0,2 Om ga yaqin qarshilik qolganda reoxorddagi D surgich orqali ko’prikni muvozanatga keltiramiz.
   
4. 
   Aniqlanga R, l₁ va l₂ larni jadvalga kiritamiz (l₁ va l₂ lar 1mm aniqlikda o’lchanadi).
   
5. 
   So’ngra magazindagi qarshilikni 100% gacha o’zgartirib o’lchov qaytadan olinadi. Hamma o’lchovlardan olingan o’rtacha miqdor haqiqiy qarshilik qiymati bo’ladi.
   
6. 
   O’lchov xatoliklari aniqlanadi.
   
7. 
   Xuddi shu yo’l bilan boshqa o’tkazgich qarshiligi hamda bu g’altaklarni ketma-ket va parallel ulangan holdagi umumiy qarshiliklar hisoblab topiladi. Natijalarni qarshiliklarni ketma-ket ulash formulalari:
   

X₃=X₁+X₂ (16)

X₄= (17)

orqali topilgan qiymatlar bilan solishtiriladi. Topilgan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi.
1 – jadval

№