9-Mavzu: Xarakter, temperament va qobiliyatlarning bilishning ahamiyati

9-Mavzu: Xarakter, temperament va qobiliyatlarning bilishning ahamiyati

Reja:

.1. Xarakter haqida tushuncha.
2. Temperament va uning tiplari.
3. Qobiliyat va uning xuxusiyatlari.

Xarakter-(yunoncha belgi, nishon, xislat degan manoni bildiradi.) – xarakter; ijtimoiy muhit ta’sirida tarkib topib, shaxsning atrofidagi voqealikka va o‘z - o‘ziga bo‘lgan munosabatda ifodalanadigan, uning muayyan sharoitlardagi xatti - harakatlarni belgilab beradigan barqaror individual psixik xususiyatlar yig‘indisidir.

Xarakter strukturasi – odam xarakterining strukturasi turli xususiyatlarning tasodifiy yig‘indisidan iborat emas. xarakterning ayrim xususiyatlari bir – biriga bog‘liq, bir – biriga tobe yaxlit organizmni hosil qiladi. mana shunday yaxlit organizmi xarakter sistemasi deb ataladi.

Temperament- lotincha ,,temperanium’’ so‘zidan olingan bo‘lib ,,aralashma’’ degan ma`noni bildiradi. Temperament ta’limotiga qadimgi grek shifokori gippakrat asos solgan. Gippakrat fikricha inson organizimida 4 xil suyuqlik mavjud deb o‘ylagan.

.Temperament- insonning turli vaziyatlarda narsa hodisa holatlar va insonlarning hatti harakatlariga nisbatan reaksiyasini tushintirib beruvchi xususiyat .hozirgi kunda temperament oliy nerv tizimi va uning xillari bilan bog‘liqligi asos qilinib 4 tipi borligi qabul qilingan.

Flegmatik-organizmda shlimshiq moda flegma ,miqdori ko‘pligi bilan aniqlanadi.bu tipdagi odam tasurotni ma’lumotni sekin qabul qiladi shoshilmay kirishadi lekin ishni puhta bajaradi oxiriga yetkazib bajarishga harakat qiladi.

Qobiliyat-insonning individual salohiyati imkoniyatlari hisoblanadi qobiliyat bilimdan keskin farqlanadi qobiliyat shaxsning psixologik va fiziologik tuzilishining xususiyati sanaladi qobiliyatning yetakchi xususiyatlaridan biri narsa va hodisalar mohiyatini ijodiy tassavur qilishdir qobiliyat tabiiy manba zehnga asoslanadi . Qobiliyat-insonning individual salohiyati imkoniyatlari hisoblanadi qobiliyat bilimdan keskin farqlanadi qobiliyat shaxsning psixologik va fiziologik tuzilishining xususiyati sanaladi. Qobiliyatning yetakchi xususiyatlaridan biri narsa va hodisalar mohiyatini ijodiy tassavur qilishdir qobiliyat tabiiy manba zehnga asoslanadi .

SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. Xarakter haqida gapirib bering.

2. Temperament va uning turlarini sanab bering.
3. Qobilyatga ta`rif bering.
ADABIYOTLAR
1. O‘zbekiston Respublikasining "Ta’lim to‘g‘risida"gi qonuni / Barkamol avlod- O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: "Sharq" nashriyot-matbaa konserni, 1998.
2. O‘zbekiston Respublikasining "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida"gi qonuni / Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: "Sharq" nashriyot-matbaa konserni, 1998
3. Pedagogika. Toxtaxodjayeva M.X. va boshqalar. – Toshkent, O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati, 2010.
4. Pedagogika nazariyasi va tarixi. R.Mavlonova va boshqalar. –Toshkent, fan va texnologiya. 2010
5. Pedagogika. X.Ibragimov, Sh.Abdullayeva. –Toshkent, 2007.
6. Karimov I.A. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. – Toshkent, Sharq nashriyot-matbaa konserni, 1997.