9 sinf biologiya olimpiada savollari 1 variant

9 sinf biologiya olimpiada savollari 1 variant
1. Iqlimi issiq mamlakatlarda yashovchi mahalliy aholining asosiy oziq ovqati hisoblanadigan o`simliklarni aniqlang.

a) kokos; b) banan; c) qovun daraxti; d) non daraxti; e) yersovun; f) chepishka

A) a, b, e, f B) a, c, d, f C) a, b, c, d D) b, c, d, e

2. Qaysi o`simlikning urug`ida urug`pallasi qat-qat bo`lib joylashgan?

A) loviya B) g`o`za C) mosh D) bug`doy

3. Avtoxor o`simliklarni belgilang.

A) cherkez, shumtol B) qoqio`t, qo`g`a C) bodring, qovun D) yorongul, burchoq

4. Qo`sh urug`lanishdan keyin tuxum hujayradan (1), markaziy hujayradan (2), urug`kurtakchadan (3), urug`kurtakchaning po`stidan (4) nima rivojlanadi? a) murtak; b) endosperm; c) urug`; d) urug`ni o`rab turadigan po`st; e) mevani o`rab turadigan po`st; f) meva. A) 1 a, 2 b, 3 c, 4 d B) 1 a, 2 b, 3 c, 4 c C) 1 a, 2 c, 3 b, 4 c D) 1 b, 2 f, 3 a, 4 e

5. Qaysi o`simliklarnig mevasi rezavor emas?

A) qoraqat, ituzum B) pomidor, uzum C) zirako`t, gilos D) ituzum, maymunjon

6. Qaysi turkumga oid o`simliklar kuzda tuya va qorako`l qo`ylar uchun oziqa bo`ladi?

A) ebalak, baliqko`z, sho`rak B) teresken, sag`an, izen C) quyonjun, donasho`r D) barcha javoblar to`g`ri

7. Qovoqdoshlar oilasiga mansub o`simliklarning urug`chi gulining formulasini aniqlang.

A) Gk(5)Gt(5)Ch(0)U(3) B) Gk(5)Gt(5)Ch(2)+(2)+1U(0) C) Gk5Gt5Ch5U1 D) Gk4Gt4Ch0U(4)

8. Jo`xori turkumiga oid o`simlikni aniqlang.

A) xarduma B) chayir C) qo`ng`irbosh D) g`umay

9. Qaysi yili O`zbekiston Respublikasining "Qizil kitobi" ta’sis etilgan?

A) 1983 B) 1998 C) 1979 D) 1984

10. Meksika g`o`zasining sistematik birliklari to`g`ri berilgan javobni aniqlang.

bo`lim (tip) (1), sinf (2), oila (3), turkum (4) a) ochiq urug`lilar; b) gulli o`simliklar; c) bir urug`pallalilar; d) ikki urug`pallalilar; e) gulxayridoshlar; f) g`o`zadoshlar; g) g`o`za; h) gulxayri

A) 1 b, 2 d, 3 e, 4 g B) 1 a, 2 d, 3 f, 4 h C) 1 a, 2 c, 3 e, 4 h D) 1 b, 2 d, 3 e, 4 h

11. Nerv hujayralari tanada tarqoq joylashgan organizmlar to`g`ri keltirilgan qatorni ko`rsating.

A) aureliya, qizil korall polipi, aktiniya B) aktiniya, oq planariya, meduza

C) gidra, aureliya, nozema D) qizil korall polipi, oq planariya, jigar qurti

12. Tuzalmaydigan yara hosil qiluvchi parazitni aniqlang.

A) tripanosoma B) leyshmaniya C) ichburug` amyobasi D) nozema

13. Evglenani qorong`i joyda uzoq saqlansa ...

a) xlorofili yemiriladi; b) rangsizlanadi; c) tayyor organik moddalar bilan oziqlanadi; d) organik moddalar og`iz teshigi orqali kiradi;

e) organik moddalarni tana yuzasi orqali shimib oladi; f) xlorofill donachalari sintezi kuchayadi

A) a, b, c, e B) a, b, c, d C) c, d, f D) a, b, c, d, e, f

14. Gidra tanasidagi hujayralarni bajaradigan vazifalari bilan juftlab bering.

1. teri-muskul; 2. oraliq; 3. bezli; 4. nerv; 5. otuvchi a) harakatlanish; b) regeneratsiya; c) hazm qilish; d) ta’sirlanish; e) oziqni (o`ljani) falajlash A) 1a; 2d; 3c; 4b; 5e B) 1d; 2e; 3c; 4a; 5b C) 1a; 2b; 3c; 4d; 5e D) 1a; 2c; 3b; 4d; 5e

15. Qisqichbaqaning og`iz teshigi nechta jag` bilan o`ralgan? A) uchta B) ikkita C) to`rtta D) oltita

16. O`rgimchakda nechta o`rgimchak so`gallari mavjud? A) uchta B) ikkita C) to`rtta D) oltita

17. Kavsh qaytaruvchilar qatoriga kiruvchi hayvonlarni aniqlang.

A) ohu, suv ayg`iri B) jayron, qulon C) zubr, zebra D) xongul, g`izol

18. Kavsh qaytarmaydigan juft tuyoqlilarga xos bo`lmagan belgilarni aniqlang.

A) kurak tishi kuchli rivojlangan B) qoziq tishlari kuchli rivojlangan

C) oshqozoni bo`limlarga bo`linmagan D) bo`yin, oyoqlari va dumi kalta

19. Trauler nima?

20. Qaysi hayvonlar hidni yaxshi sezmaydi, lekin juda yaxshi eshitadi?

21 Tuzilishga ko`ra suyaklar ...

22. yoqning erkin suyaklarini ko`rsating.

23. Qaysi oqsil odamlarga xos hamma qon guruhlarining eritrotsitlari tarkibida uchraydi?

24. Hujayraning 98 foizini qaysi elementlar tashkil qiladi?

25. Hujayrani kimyoviy tarkibini va ularda sodir bo`ladigan kimyoviy jarayonlarni o`rganishga katta hissa qo`shgan o`zbek olimlarini ko`rsating.

9 sinf biologiya olimpiada savollari 2 variant
1. Har bir eukariot hujayrani asosiy tarkibiy qismini aniqlang.

1) yadro; 2) kiritma; 3) organoidlar; 4) membrana; 5) sitoplazma A) 1, 4, 5 B) 1, 2, 3 C) 1, 3, 4 D) 1, 3, 5

2. Tirik organizm tarkibiga kiruvchi makroelementlar (I) va mikroelementlar (II) ni aniqlang.

1) Zn; 2) Ca; 3) Fe; 4) J; 5) Co; 6) Mo; 7) Cu; 8) Mg; 9) Cl

A) I - 2, 3, 8, 9; II - 1, 4, 5, 6, 7 B) I - 1, 4, 5, 6, 7; II - 2, 3, 8, 9 C) I - 2, 3, 7, 8, 9; II - 1, 4, 5, 6 D) I - 2, 3, 9; II - 1, 4, 5, 6, 7, 8

3. Hujayra nazariyasiga asos solishda qaysi ilmiy tadqiqot usulidan foydalanilgan?

A) tarixiy B) kuzatish C) eksperimental D) taqqoslash

4. Bir necha turdagi to`qimalarning tuzilish va funksional yig`indisi nima?

A) organ B) hujayra C) populyatsiya D) organizm

5. Oliy nerv markazlarida qolgan ta’sir iziga nima deyiladi? A) xotira B) hissiyot C) uyqu D) fikrlash

6. Ovqat hazm qilish sistemasining qaysi qismida fermentlar ishlab chiqilmaydi?

A) og`iz bo`shlig`ida B) qizilo`ngachda C) oshqozonda D) ingichka ichakda

7. Jismoniy mashq bajarish vaqtida 2000 ml ter ajralgan bo`lsa, uning tarkibidagi azot qoldig`i (a) va osh tuzi (b) ning miqdorini aniqlang. A) a - 1 g; b - 2 g B) a - 4 g; b - 8 g C) a - 8 g; b - 4 g D) a - 3 g; b - 6 g

8. Tovush boylamlari qayerda joylashgan?

A) hiqildoqning ustki qavatida B) kekirdakning ichki yuzasida C) hiqildoqning ichki qavatining o`rtasida

D) hiqildoq bilan bronxlar orasida

9. Ikkala o`pkada alveolalarning soni ... va ularning umumiy sathi ...

A) 750 ming, 100 sm^2 B) 750 mln, 100 sm^2 C) 750 mln, 100 m^2 D) 750 mln, 100 mm^2

10. Qon ivishining kamayishiga sabab .... 1) trombotsitlar sonining kamayishi; 2) trombotsitlar sonining ko`payishi;

3) Ca ionlarining ko`payishi; 4) Ca ionlarining kamayishi; 5) K vitaminning kamayishi; b 6) K vitaminning ko`payishi;

7) antigemofil omilning ko`payishi; 8) antigemofil omilning kamayishi

A) 1, 4, 5, 8 B) 2, 3, 6, 7 C) 1, 3, 6, 8 D) 2, 4, 6, 7576

11. Odam va barcha issiqqonli hayvonlar uchun qaysi eritma fiziologik hisoblanadi?

A) osh tuzining 0,9 % li B) organik moddalarning 0,9 % li C) osh tuzining 0,9 % dan yuqori bo`lgan

D) osh tuzining 0,9 % dan past bo`lgan

12. Aylanasimon muskullar qayerda uchraydi?

1) og`iz atrofida; 2) burun sohasida; 3) ko`z atrofida; 4) yonoqda; 5) gavhar atrofida; 6) qorachiq atrofida

A) 1, 3 B) 1, 3, 6 C) 2, 3, 4 D) 1, 3, 5

13. Quyidagi vazifalarning qaysi biri skelet funksiyasiga kirmaydi?

A) himoya, tayanch B) tayanch, mineral tuzlar deposi C) qonning shaklli elementlarini hosil qilish D) gumoral boshqaruvda ishtirok etish

14. Aksonni qoplab turgan pardani aniqlang. A) fassiya B) miyelin C) neyron D) periost

15. Qaysi baliq ko`payish davrida dengizdan chuchuk suvga borib tuxum qo`ymaydi?

A) gorbusha B) keta C) losos D) ugor

16. Tuxumini qornidagi xaltachasida olib yuruvchi hayvonni ko`rsating. A) kenguru B) yexidna C) koala D) o`rdakburun

17. To`rt kamerali yurakka ega bo`lgan hayvonlarni ko`rsating. 1) itbaliq; 2) triton; 3) alligator; 4) gavial; 5) kojan; 6) kaputsin; 7) gekkon A) 1, 2, 6, 7 B) 1, 4, 5, 7 C) 2, 7 D) 3, 4, 5, 6

18. Kemiruvchi (1), kemiruvchi-so`ruvchi (2) va sanchib-so`ruvchi (3) og`iz apparat qaysi bo`g`imoyoqlilarga xos?

a) beshiktervatar; b) chigirtka; c) ishchi asalari; d) uy pashshasi; e) kana

A) 1 - a, b; 2 - c; 3 - e B) 1 - a, b; 2 - d; 3 - e C) 1 - e; 2 - a, b; 3 - c D) 1 - a, b; 2 - d; 3 - e, c

19. Zamburug` mevatanasida nima yetiladi?

20. Gk(3)+(5)Gt5Ch(∞)U(∞) gul formulasi qaysi o`simlik oilasiga mansub?

21. Anabazin modda qaysi o`simlikdan olinadi, va u qaysi oilaga mansub?

22. Bakteriofaglar yordamida qanday kasalliklarni davolash mumkin?

23. Uch qavat membranaga ega organoidlarni ko’rsating

24. Qushlarning qaysi muskul(lar)i barcha muskullar massasiga teng keladi?

25. Yalpizdoshlar oilasiga oid nechta o`simlik turi "Qizil kitob" ga kiritilgan?

9-sinf biologiya olimpiada uchun test. III variant

1.Chala butalarga qaysi o’simliklar kiradi?

A)sho’ra ,qoraqat B)shuvoq, sho’ra C)zirk, do’lana D)qoraqat, siren

2.Hasharotxo’r o’simliklar berilgan qatorni aniqlang:

A)velvichiya mirabilis,utrikulyariya vulgaris B)aldravanda vezikulaza, velvichiya mirabilis C) aldravanda vezikulaza, suv qaroqchisi D)A,B

3.O’simliklarda oqpalak kasalligini nimalar keltirib chiqaradi?

A)bakteriya B)zamburug’ C)parazit chuvalchang D)o’rgimchakkana

4.Tadiatda lishayniklarning qanday xillari uchraydi?

1) toshsimon 2)quyqa 3)suvo’tsimon 4)bargli 5)yopishqoq 6)shoxli

A)1,2,3 B)3,5,6 C)2,4,6 D)4,5,1

5. Agar-agar qaysi suv o’tidan olinadi?

A)yashil B)ko’k-yashil C)qizil D)diatom

6.Ochiq urug’lilarga kiradigan o’simliklar o’ simliklar guruhini aniqlang:

1.archa 2.chinor 3.tilog’och 4.terak 5.sarv 6.paporotnik 7.tol

A)1,3,7 B)2,4,6 C)1,6,7 D)1,3,5

7.Amyoba qaysi qismi yordamida oziqlanadi?

A)butun tana sathi yordamida B)og’iz bo’shlig’I yordamida C)membrananing mayda teshikchalari yordamida

D)yolg’onoyoqlar yordamida

8.Qaysi hayvonlarning tanasi nursimon simmetriyali bo’ladi?

1.oq planariya 2.gidra 3.amyoba 4.askarida 5.ostritsa 6.meduza

A)1,2 B)2,3 C)3,4 D)2,6

9.Qoramol tasmasimon chuvalchangining oraliq xo’jayini qaysi qatorda berilgan?

A)qoramol B)odam C)cho’chqa D)suv shillig’i

10.Miyacha qaysi hayvonlarda yaxshi rivojlangan?

1.baqa 2.baliq 3.triton 4.qush

A)1,2 B)2,3 C)3,4 D)2,4

11.Quyida berilgan a’zolardan qaysi biri mineral tuzlar deposi bo’lib xizmat qiladi?

A)suyaklar B)taloq C)buyrak D)jigar

12.Bir yadroli yirik leykotsit bu…..

A)bazofil B)monotsit C)limfotsit D)eozinofil

13.Nafas olish markazi bosh miyaning qaysi qismida joylashgan?

A)miyacha B)uzunchoq miya C)o’rta miya D)oraliq miya

14……tiriklikning tuzilish darajalarini tashkil qilmaydi?

1)molekul 2)atom 3)hujayra 4)turkum 5)to’qima 6)sinf 7)biosfera 8)biogeosenoz 9)avlod

A)2,4,6,9 B)1,3,5,7,8 C)1,2,3,4 D)5,6,7,9

15. Bakteriyali filtrdan o’ta olish xususiyatiga ega bo’lgan tuzilmani aniqlang.

A)virus B) kokklar C)achitqi zamburug’lar D)sianobakteriyalar

16. O’z-o’zidan ko’paya oladigan organoidni aniqlang .

A)lizasoma B)ribosoma C)sentriola D)golji majmuasi

17.Hujayra massasining 98%ini qaysi elementlar tashkil etadi?

A) vodorod,kislorod,uglerod, azot B) azot, rux, magniy, vodorod C)kislorod, fosfor, bor, uglerod D) temir,natriy, mis,rux

18.Tanasida 200l suv saqlaydigan o’simlik qaysi?

19.Achish…….

20.Qisqichbaqaning sezgi a’zolariga nimalar kiradi?

21.Odamning 1kg tana massasiga o’rtacha qancha ml qon to’g’ri keladi?

22.Ayrisimon bezda qaysi garmon ishlab chiqariladi?

23.Bakteriyalar shakl jihatdan necha xil bo’ladi?

24.Lizosoma so’zining ma’nosi?

25. Yadro qanday qismlardan iborat?

1-variant

1.O’simliklarning hayotiy shakllari haqida ma’lumot bering.

2.Yassi chuvalchanglar tipi haqida ma’lumot bering.

3.Ovqat hazm qilish a’zolarining tuzilishi va funksiyalari qanday?

4.Hayotning hujayrasiz shakllari haqida ma’lumot bering.

2-variant

1.Gulning tuzulishi va xillari qanday?

2.O’rgimchaksimonlarning xilma-xilligi haqida ma’lumot bering.

3.Yurak qanday tuzulgan?

4.Hujayrani o’rganish tarixi.

3-variant

1.Ildizning tuzilishi va xillari haqida ma’lumot bering.

2.Baliqlarning tashqi va ichki tuzilishi qanday tuzilgan?

3.Nafas olish a’zolarining tuzilishi va funksiyalari qanday?

4.O’simlik va hayvon hujayralarining o’xshashlik va farqlari qanday?

Laboratoriya
1-variant

1.Mikroskopning tuzilishi va u bilan ishlash qoidalari

2-variant

1.Pichan tayoqcha bakteriyasi va ko’k yashil suv o’tini mikroskopda ko’rish.

3-variant

1.O’simlik hujayrasida plazmoliz va deplazmolizni kuzatish.