A- aminokislotalarning stereoizomeriyasi

Mavzu: α-Aminokislotalar. Olinishi, tasnifi, kimyoviy xossalari

a- Aminokislotalar odam organizmi faoliyatida muhim ahamiyatga ega.Ular oqsillarning tarkibiy qismi va mustaqil metabolitlar sifatida metabolizmda ishtirok etadi. Aminokislotalar bir molekulaning o’zida ham amino va ham karboksil gurux saqlovchi geterofunksional birikmalardir. Shuning uchun ular har bir funksional guruhi, va funksional guruhlarning o’zaro ta'siri tufayli vujudga keladigan kimyoviy xossalar namoyon qiladi.

a- Aminokislotalar odam organizmi faoliyatida muhim ahamiyatga ega.Ular oqsillarning tarkibiy qismi va mustaqil metabolitlar sifatida metabolizmda ishtirok etadi. Aminokislotalar bir molekulaning o’zida ham amino va ham karboksil gurux saqlovchi geterofunksional birikmalardir. Shuning uchun ular har bir funksional guruhi, va funksional guruhlarning o’zaro ta'siri tufayli vujudga keladigan kimyoviy xossalar namoyon qiladi.

a- Aminokislotalarning stereoizomeriyasi.

• a- Aminokislotalar mollekulasi tarkibida (glitsindan tashqari) assimetrik uglerod saqlagani uchun xirallikka ega bo’lib optik izomerlar xosil qila oladi, va shulardan faqat L- izomerigina oqsil tarkibiga kiradi.

Uchta aminokislota: izoleysin, treonin va 4 gidroksiprolin ikkita xirallik markaziga ega bo’lib, to'rtta stereoizomer xosil qiladi. Faqat L- izomerigina oqsillar tuzilishida qatnashishi, ularning fazoviy tuzilishi ҳosil bo'lishida katta aҳamiyatga egadir. Fermentlarning strereospetsifik ta'siri ҳam fazoviy tuzilish bilan bog'liq. Fermentlar a- aminokislotalardan tashkil topganligi uchun, ular ҳam xirallikka ega bo'lib, fazoda ma'lum konfiguratsiyaga ega bo'lgan substratlargagina ta'sir eta oladi.

• Uchta aminokislota: izoleysin, treonin va 4 gidroksiprolin ikkita xirallik markaziga ega bo’lib, to'rtta stereoizomer xosil qiladi. Faqat L- izomerigina oqsillar tuzilishida qatnashishi, ularning fazoviy tuzilishi ҳosil bo'lishida katta aҳamiyatga egadir. Fermentlarning strereospetsifik ta'siri ҳam fazoviy tuzilish bilan bog'liq. Fermentlar a- aminokislotalardan tashkil topganligi uchun, ular ҳam xirallikka ega bo'lib, fazoda ma'lum konfiguratsiyaga ega bo'lgan substratlargagina ta'sir eta oladi.