A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov neft va gaz qazib olish texnologiyalari

Quvurning tushirilish chuqurligiga egri chiziqlarning holatini bog‘liqligi q(V)

Modomiki, bizning mulohazalarimizda ɛ kattaligiga hech qanday chegara quyilmagan edi, har qanday ɛ , 0< ɛ <1 oralida yotuvchi o‗zgarsa, egri chiziqning kurinishi mos holatda bir xil bo‗ladi. ɛ ni kattalashtirilgan vaqtida yangi egri chiziqlar q(V) oldingi egri chiziqlarni quvib o‗tadi, qaysiki h ni kutarilishi bilan suyuqlik oqimini olishimiz uchun kam gaz sarfi kerak bo‗ladi. Shu sababli q_max ko‘tariladi, suyuqlik uzatilishinig o‗zilishi egri chiziqda mos ravishda o‗ng tomonga joylashadi. ɛ ni kamaytirish bilan hammasi teskarisiga sodir bo‗ladi. Yangi egri chiziqlar q(V) oldingi egri chiziqlarning ichki qismiga joylashadi va ɛ=0 egri chiziq nuqtaga aylanib qoladi. Boshqa chegaraviy holatlarda - ɛ=1 (h=L; 100% suyuqlikka chukish chuqurligi). Bu holatda uzluksiz ravishda kam miqdorda gaz sarflaganda tezda suyuqlik kela boshlaydi. Haydashning boshlanishi koordinata boshi bilan mos tushadi. Egri chiziq q(V) ɛ=1 uchun koordinata boshidan boshlanib barcha turdagi egri chiziqlarni oshib o‗tadi. Bu holatda har bir gaz suyuqlik ko‗targichlari o‗zining egri chizig‘i bilan tavsiflanadi, har qaysiki ɛ parametriga ega bo‗ladi.

Quvur diametriga egri chiziqni q(V) joylashish holatining bog‘liqligi.

Bizning mulohazalarimizda kutaruvchi quvurlar diametriga va uning o‗uzunligiga hech qanday chegara qo‗yilmagan. Shuning uchun har qanday uzunlik va har qanday diametrdag kutargichlar uchun mos keluvchi egri chiziqlar oilasi mavjud bo‗ldi. Ammo savol paydo bo‗ldi, quvur diametri d₂ >d₁ egri chiziqlar yangi oilasining oldingi egri chiziqlarga nisbatan joylashtirish kerak. Diametrnig ortib borishi bilan ko‗p miqdorda gaz sarfi kerak bo‗ladi, shunday qilib suyuqlik hajmi, qaysiki gazsizlantirish natijasida kerakli ρs kattalikga erishish va boshqa unga teng
(h=sonst, L=sonst) sharoitlarda d2 propotsional ravishda ortadi.Quvurning suyuqlik, gaz va gaz suyuqlik aralashmalarini (GSA) o‗tkazish qobilyati ham ortadi. Shuning uchun kattalashtirilgan dimetrlar uchun egr chiziqlar q(V) oilasi majud, hamma nuqtalar o‗ng tomonga qarab hajmni ortib borishiga siljiy boshlaydi, faqat bir nuqtadan tashqari, koordinatadagi egri chizig‗ q(V) boshlanishi ɛ=1 bilan mos tushadi (8.4 - rasm). Har bir ushbu egri chiziqlar oilasi va har qanday boshqa, ɛ ning qiymatlarida egri chiziq q(V), nolga va birga yaqin bo‘lishi mumkin va aniq bir qiymatga ega emas, chunki u yoki mavjud bo‗lmaydi (ɛ=0), yoki aqlga sig‗maydigan darajada katta bo‘ladi (ɛ=1), va umumiy holatda quvurda GSA harkatlanishida sodir bo‘ladigan fizikaviy jarayonlarni tushinishimiz uchun mulohaza yuritishimiz mumkin.
8.4 – rasm. Turli diametrli ikki gazsuyuqlik ko‘targich uchun q(V) egri chizig‘i.