( v 0 v a tb0 m os ravishda
m inim al chastota v a doiraviy chastota)
1-m a sa la . S eziyning sirti t o ’lqin uzunligi 400nm b o ’lgan binafsha yoru g’lik
bilan nurlantirilganda fotoelektronlam ing maksim al tezligi 0,65 M m /s b o ’lsa, seziy
uzun fotoeffektning q izil chegarasi aniqlansin.
E chish:
T o ’lqin uzunligi Xo fotoeffektning q izil chegarasiga m os kelgan yoru g’lik bilan
nurlantirilganda fotoelektronlam ing
tezligi va demak , kinetic energiyasi ham
nolga teng b o ’ladi. Shu tufayli fotoeffekt uchun Eynshteyn formulasi
87
□ = А + Т
Q izil chegara holida quyidagi korinishda yoziladi:
□
= A
yoki
he /
= A
Bundan
X« = h c / A
(1)
S eziy uchun chiqish ishini E ynshteyn form ulasi yordam ida hisoblaym iz:
A = □ - T = h e / Xo - m V 2
(2)
K attaliklam ing son qiym atlarini SI tizim id a ifodalab yozam iz: h= 6 ,6 2 *10 34 j* s ,
с = 3 * 1 0 8 m /s, X = 4 00 n m , m = 9 ,1 * 1 0 31, V = 6,5 * 105 m /s.
K attaliklam ing bu qiym atlarini (2 ) form ulaga q o ’yib , hisoblashlam i bajarsak
A = □ - T = he / Xo - m V 2 = 3 ,0 5 * 10 19 J.
F otoeffektning q izil chegarasini aniqlash uchun A , h va с lam ing qiymatlarini
(1 ) form ulaga q o ’yib hisoblasak:
X<,=hc/A=651nm.
M U S T A Q I L E C H IS H U C H U N M A S A L A L A R
1. Agar rentgen nurlanishi spektridagi m inim al to ’lqin uzunlik 60 nm g a te n g b o ’lsa,
rentgen trubkasn qanday kuchlannsh ostida ishlayotgan b o ’ladi?
2. K aliy v a platina uchun fotoeffek tn in g q izil chegarasini aniqlang.
3. Agar m is 4 00 N m to ’lqin uzunlikli y o ru g ’lik bilan nurlantirilsa, fotoeffekt yuz
Do'stlaringiz bilan baham: |