Abdulla qahhor ijodida psixologizmlar "sarob" romani misolida
“PEDAGOGS” international research journal ISSN
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
178-180
“PEDAGOGS”
international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz Volume-25, Issue-1, January - 2023 179 Yozuvchi har bir yozgan asarigao’zining qalb kechinmalari , iztiroblari ,iqtidori , orzu armonlari , qolaversa, millat va xalq dardini muommolarini chuqur taxlil qilib badiiylik ruhi bilan uyg’unlashtirib obraz va qahramonlar timsolida tasvirlaydi. Asarning umrboqiyligi ham asar g’oyasini ochib beruvchi obraz va harakterlarni psixologik jihatdan qaytarzda yoritib borganligi bilan ajralib turadi . Sarob va Munisxonning iliq, shaffof orzularga to’la muhabbat ufurib turgan baxtli kelajagini ko’radi . Ular hayotida ….. ( badiiy asardagi) uchraydigan barcha to’siqlarni mardona yengib o’tadilar … axir yaxshi insonlar hayotda ham badiiy asarlarda ham ezgu maqsadlariga yetadiku deydi, - ammo asar voqealari rivojida bu fikri sarrobga aylanadi xuddi Saidiy va Munisxonning baxti singari. Saidiy – tarbiyali , ilmli, iqtidorli vazmin yigit kuchli hissiyotga ega qalb sohibi dunyoni toza teran nigohlarida ko’raoladi. Ammo hech kimga yuragini ochib gapirmaydi,ko’p o’ylaydi – shunchalik kam gapiradi.G’oya ichida yana boshqa bir Saidiy bordek . Uni Ehson , Shafrin kabi hurfikr , hammaslak do’stlari bor.Ular Saidiy uchunhar qanday sharoitda yordamga tayyor. Biroq Saidiyni hammadan hatto ko’ngil qo’ygan doimo yonida yurguvhi sevganqizi Munisxondan ham ajratib turuvchi bir devor bore di. Buni yozuvchi asar rivojida Saidiyning ruhiyatida bo’ladigan o’zgarishlar asnosida tasvirlaydi.Munisxonni ilk bor ko’rganida shunday o’ylaydi ,, …. Shu qizni boshiga bir tashvish tushsayu yagona xaloskori faqat Saidiy bo’lsa…. ,, Venalik olim Zigmurd Freydning psxologik talqinidagi shaxsga nisbatan dinamika tushunchasini qo’llaydi, ya’ni uning xulqidagi hayotidagi hech narsa tasodif bo’lmay , sababiy bog’langan bo’ladi deb yozadi . Buning isbotini bevosita Saidiyni taqdirida ko’rishimiz mumkin. Saidiy qanchalik halol, to’g’ri, istedodli yigit bo’lmasin u umr yo’lida adashdi , millatchilar safiga kirib qolib so’ngsiz istedodini o’z umrini qo’g’irchoqqa aylantirdi. Na ijtimoiy hayotda na shaxsiy hayotda u Saodatga erisha oldi.Akasining qistovi bilan Munisxon o’zi istamagan Muxtorxonga turmishga chiqadi. Saidiy esa o’ziga mutloqo nomunosib domlaning yagona qizi Soraxonga uylanadi. Ular o’zlarin bu taqdirga ko’nikishga majburlashadi.Ma’lumki yengib bo’lmas hohish natijasida vujudga kelgan oilada muhabbat harorati sezilib turadi. Majburiyat yuzasidan vujudga kelgan oilada oila bo’lib qolish majburiyati soxta tuyg’ularni tug’diradi. A.Qahhor Saidiy va Munisxon taqdiridapsixologizmning dinamik analetik va tipologik prinsipi asosida tasvirlangan. Agar ijtimoiy tuzim tuzimdagi ayrim nopok insonlarning soxta g’oyalariga aldangan. Saidiy asar so’ngida vofot etadi . Munisxon o’z joniga qasd qiladi. Inson taqdiri u yashagan zamon va davrdan muhit tasiridan betasir qolmaydi. Bu borada Zigmend Freyd talqinidagi shaxs hech qachon to’xtamaydigan o’zaroziddiyatda bo’ladigan jarayonlarning o’sib boruvchi murakkab qurulmasidan iborat degan tasavvurda psixodinamik yondashuvning mohiyati ifodalangan shaxsga |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling