Abdumurotova dilafruzning optika fanidan

Buger qonuni. Dopler effekti.

Muhit bilan bunday ta’sirlashgan yorug’lik intensivligi yutiladi va yutilish spektrlarini hosil qiladi. Quyidagi qonun asosida ruy beradi. Muhitga I₀ intensivlik tushayotgan bo’lsin. (10).
4-rasm
Bu ifoda Buger qonuni deyiladi. I - chiquvchi, I₀ - kiruvchi intensivlik  yutilish koeffitsenti, x-qalinlik (muhitniki). (Yutilish koeffitsiyenti  ) spektrlar  ga bog’liq. Chiziq - chiziq, spektral polasa, tutash spektr hosil qiladi.
Dopler effekti. Elektromagnit to’lqin (yorug’lik) chastotasi manba tezligiga bogliq. Bunga Dopler effekti deyiladi va quyidagicha ifodalanadi.
Bunda

 - chastota
 ₀ - tinchlikdagi chastota
 - manba tezligi
 -  yunalish bilan kuzatish yo’nalishi orasidagi burchak
Demak qabul qiluvchiga nisbatan manba  tezlik bilan harakat qilsa uni chastotasi ₀ dan  ga o’zgaradi. Bu hodisa ko’p tajribalarda tasdiqlangan va fan, tasdiqlagan.
Xulosa
Mamlakatimizda “Ta`lim to`g‘risidagi Qonun” asosida o‘tgan vaqt mobaynida umumiy o‘rta ta’lim maktablari uchun yangi davlat ta`lim standartlari ishlab chiqilib amalda joriy etildi. Hozirgi paytda davlat ta`lim standartlarni takomillashtirish davom etmoqda. Ushbu me`yoriy-huquqiy hujjatlar uzluksiz ta`lim tizimining barcha turlari uchun o`quv adabiyotlarining zamonaviy avlodini yaratishga asos bo`lib, o`quv jarayonini sifatli tashkil qilishga xizmat qiladi.
Ilm-fan jadal taraqqiy etayotgan, zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimlari vositalari keng joriy etilgan jamiyatda turli fan sohalarida bilimlarning tez yangilanib borishi, ta`lim oluvchilar oldiga ularni jadal egallash bilan bir qatorda, muntazam va mustaqil ravishda bilim izlash vazifasini qo‘ymoqda.
Men ushbu kurs ishini tayyorlash davomida “Optika” bo‘limining ham nazariy ham amaliy jihatlari haqidagi bilimlarimni kengaytirdim. Shuningdek eng samarali pedagogik metodlarni o‘rganib, ulardan dars jarayonlarida foydalanish bo‘yicha amaliy ko‘nikma va malakalarni egalladim. Chunki, hozirgi davrda har bir pedagog uzluksiz ravishda ijodiy izlanishda, ta’lim jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalarni qo‘llash malakalariga ega bo‘lishi lozim.
Adabiyotlar:

1. 
   David Halliday, Robert Resnick, Jear “Fundamentals of physics!”, USA, 2011.
   
2. 
   Douglas C. Giancoli “Physics Principles with applications”, USA, 2014.
   
3. 
   Физика в двух томах перевод с английского А.С. Доброславского и др. под редакцией Ю.Г.Рудого. Москва. «Мир» 1989.
   
4. 
   Remizov A.N. “Tibbiy va biologik fizika” T. Ibn Sino, 2005y
   
5. 
   Bozorova S. Fizika, optika, atom va yadro. Toshkent Aloqachi 2007.
   
6. 
   Sultonov E. “Fizika kursi” (darslik) Fan va ta’lim 2007.
   
7. 
   O.Qodirov.”Fizika kursi” (o„quv qo„llanma) Fan va ta’lim 2005.
   
8. 
   O. Ahmadjonov. Umumiy fizika kursi. 1 tom. Toshkеnt 1991.