About (haqida, taxminan, deyarli, atrofida) To be about

In the sun quyoshda

In the shade soyada

In the dark qorong’uda

In bad weather yomon havoda 

In block letters bosh harf bilan

In the affirmative (the negative) 

ta’kilvochki (inkor etuvchi)

In bulk   uyib, tepa qilib

In any case  har qanday holatda ham

In the circumstances  ayni vaziyatda.

In order (disorder) tartibda ( tartibsiz) 

In part  bo’laklab, qisman.

In conclusion  xulosa qilib.

In the country  qishloqda, shaxar 

tashqarisida.

In the direction (of)  -ga tomon

In demand talabda

In due course o’z vaqtida

In the east  ( west, south, north) sharq 

(g’arb, janub, shimol)da

in full  to’laligicha

in full swing  eng qizg’in pallada

in general umuman.

In somebody’s interest(s)  kimningdir 

qiziqish doirasida

In the long run  oxir oqibat

88

In a loud (calm) voice  baland 

(xotirjam) ovozda

In the market  bozorda

In the meantime  ayni paytda

In the morning (afternoon, evening) 

tong (kunduz, kechqurun)da

In the open air  ochiq havoda

In one’s opinion = to one’s mind 

kimningdir fikricha 

In (at) one’s option kimningdir 

tanloviga ko’ra

In pencil (ink, biro)  qalam (siyoh, 

sharikli ruchka)da

In question  aytilayotgan 

(Here is the book in question- 

Aytilayotgan kitob mana bu.)

In Russian (English, Uzbek)  Rus 

(ingliz, o’zbek) tilida

        In a picture rasmda

In a mirror oynada

In return  evaziga

In sight  ko’z ostida

In so far as  qanchalik

In (the) spring (summer, autumn, 

winter)  bahor (yoz, kuz, qish)da

In stock  omborxonada

In the street  ko’chada

In time  vaqtida (kechikmasdan) 

In words so’z bilan

In figures raqam bilan

In cash naqd pul bilan

in excitement hayajonda

in the beginning (end) boshida 

(oxirida)

in a queue navbatda

in a row bir qatorda

In vain  bekorga

Hand in hand  qo’l ushlashib

All in all   oxir oqibat

In the front (back) row  oldin (orqa) 

qatorda

To have money in hand  pul qo’lda 

bo’lmoq.

To specialize in   mutaxassis bo’lmoq

In short   qisqasi

In a proper way yaxshilab

In va at 

Vaqt ma’nosida:

In ma’lum vaqt oralig’ini ifodalaydi: in May, in 2007, in the 19

th

 century, in winter.

At ayni bir vaqtni ifodalaydi: at ten o’clock, at midnight, at noon.

O’rin ma’nosida:

In davlatlar va yirik shaxarlardan oldin: in Moscow, in the United States.

At kichik shaxar nomlari oldidan: at Pushkino, at Klin; ma’lum joyni bir nuqta deb 

qaraganimizda, aniq manzilni ko’rsatishda (lekin ko’cha nomi oldidan in/on ishlatiladi: I 

opened an office at 28 Lees Road/ The Church is in/on Park Road)

Last, next, this, every

 

    soz’lar bilan kelgan birikmalardan oldin 

 

 at, on, in

 

  ishlatilmaydi.

 

 

We’re going to have a party next month.

Keyingi haftada biz ziyofat uyushtirayapmiz.

Last year I bought a car.

O’tgan yil men mashina sotib oldim.

Inside

 (ichida, ichiga)

89

Antonym – outside

They went inside the house to talk.

Ular gaplashish uchun uy ichiga 

kirishdi.

The children are inside the house.

Bolalar uy ichida.

Ravish bo’lib ham keladi:

Open the door and put the key inside.

Qutini och va kalitni ichiga qo’y.

I looked into the box, but there was 

Men quti ichiga qaradim lekin ichida 

nothing inside.

hech narsa yo’q edi.

Into 

 (-ga, ichiga)

I am going into the room.

Men xonaga (ichiga) boryapman.

He put the book into his bag.

U kitobni o’z sumkasiga (ichiga) 

qo’ydi.

Iboralar:

To change (to turn) into  aylanmoq, 

bo’lib qolmoq.

To divide into (in) –ga bo’lmoq.

To look into  ko’rib chiqmoq

To inquire into  kuzatmoq.

To convert into  aylantirmoq.

To translate into  -ga tarjima qilmoq.

To come into (in) force  kuchga 

kirmoq.

To get into the habit  odat tusiga 

kirmoq.

To take into account (consideration) 

e’tiborga olmoq.

To go (enter) into partnership with  

sherikchilik qilmoq

Of

Mustaqil leksik ma’no anglatmaydi. Turli xil ma’nolarda kelishi mumkin.

1. –ning:

Tashkent is the capital of Uzbekistan.

Toshkent  - O’zbekistonning poytaxti.

2. –dan:

Some of my friends came to see me off.

Do’stlarimdan bir nechtasi meni 

kuzatishga kelishdi.

3. –dan:

The watch is made of gold.

Soat oltindan tayyorlanga.

The house is built of brick.

Uy g’ishtdan qurilgan.

Izoh: agar narsa qayta ishlash davomida boshqa narsaga aylantirilib yasalsa from ishlatiladi:

Cheese is made from milk.

Pishloq sutdan tayyorlanadi.

4. –lik:

He signed a cheque to the amount of 1000 roubles.

U 1000 lik chek yozib berdi.

We have ordered an engine of 5000 H.P.

Biz 5000 ot kuchilik motorga buyurma

berdik.

90

Of ni talab qiladigan ot va sifatlar hamda 

iboralar:

To accuse of  -da ayblanmoq.

To consist of  -dan iborat bo’lmoq.

To deprive of  -dan mahrum etmoq.

To hear of  haqida eshitmoq.

To inform of  haqida xabar bermoq.

To remind of (about)  haqida eslatmoq.

To remind of somebody, something  

kimdir, nimadir haqida eslatmoq.

To speak (talk) of  haqida gaplashmoq.

To think of   haqida o’ylamoq.

To be afraid of –dan qo’rqmoq.

To be ashamed of –dan uyalmoq.

To be fond of  -ni yoqtirmoq.

To be full of  bilan to’la bo’lmoq.

To be independent of  -dan ozod bo’lmoq.

To be proud of  -dan faxrlanmoq.

To be sure (certain) of  -ga amin bo’lmoq.

To be worthy of  -ga loyiq bo’lmoq.

To be in need of  -ga muhtoj bo’lmoq.

To be of importance  ahamiyatga ega 

bo’lmoq.

To be of interest qiziqarli bo’lmoq.

To be of value  qadrli bo’lmoq.

To come in sight of  ko’rmoq.

To get rid of  -dan xalos bo’lmoq.

To make use of  -dan foydalanmoq.

To take advantage of –dan foydalanmoq.

To take care of  -ga g’amxo’rlik qilmoq.

Plenty of, a great (good) of, a lot of  ko’p.

A number of  qator.

Unheard of  eshitilmagan.

To the south (north, east, west) of  

janub(shimol, sharq, g’arb) ga.

Of course albatta.

Of late  so’nggi paytlarda

It is clever (kind, stupid) of  bu … 

tomonidan aqllilik(oliyjanoblilik, axmoqlik)

The town of Smolensk  Smolensk 

shaxarchasi. 

To convict smb of hukm qilmoq     

To suspect smb of smth    gumon qilmoq

To hear of smth    nimadir haqida eshitmoq

To help to smth   dan yemoq ( help yourself

to salad – salatdan oling)

Off

Antonym – on.

1. –dan:

He took all the things off the table.

U stol ustadan hamma narsani oldi.

The rain ran off the roof.

Tomdan yorg’ir o’tdi.

The knife fell off the table.

Pichoq stol ustadan tushib ketdi.

2. –dan, bir bo’lagini olib tashlash ma’nosida:

Cut a bit off the rope, it’s too long.

Ipning bir qismini kesib tashlang. U 

judayam uzun.

He bit a small piece off a biscuit.

U pichenidan bir bo’lagini tishlab oldi.

He broke a large branch off the tree.

U daraxtdan bir shox sindirib oldi.

Ko’pincha ravish bo’lib keladi:

Please, cut it off.

Buni kesib tashlang, iltimos.

He bit off a small piece.

U kichkina bir bo’lakni tishlab oldi.

Off   bilan keladigan fe’llar:

To be off  ketmoq.

To get off  tushmoq (tramvay, poyesd va 

boshqalardan)

To put off  keyinga qoldirmoq.

To take off  yechmoq; uchmoq 

91

On (Upon)

1. –da, joy ma’nosida:

The picture is hanging on the wall.

Rasm devorda osilgan turibdi.

Put the magazine on the table.

Jurnalni stol ustiga qo’ying.

2. –da, vaqt ma’nosida:

The meeting took place on Monday.

Yig’ilish Dushanba kunida bo’lib 

o’tdi.

They arrived on the first of June.

Ular 1-iyunda kelishgandi.

Izoh; kun paytlarini ifodalovchi so’zlar oldida odatda in ishlatiladi; in the morning, in the 

afternoon, in the evening. Agar ular aniqlovchi bilan kelsa, unda on ishlatiladi:  on a fine 

summer morning, on a cold evening,  on the morning of the first of June.

3. –ganda, -boq, odatda gerundiy bilan ishlatiladi:

On receiving your letter I telephoned to your brother. 

Xatingizni oliboq, men akangizga 

qo’ng’iroq qildim.

On coming home I began to work.

Uyga keliboq men ishlay boshladim.

4. Haqida, bo’yicha:

He spoke on the international situation.

U xalqaro ahvol haqida gapirdi.

What is your opinion on this subject?

Bu masala bo’yicha fikringiz qanaqa?

Ravish bo’lib ham keladi:

(ma’lum bir harakatning darom etayotganini ifodalaydi)

They walked on and on until they reached a village. Ular toki qishloq yetgunlaricha yuraverdilar,

yuraverdilar.

Though it was quite dark, they drove on.

Ancha qorong’i tushganiga qaramasdan, 

ular yo’l yurishda davom etdilar.

yong’in

92

* - bu yerda On ravish bo’lib kelgan.

Iboralar:

On the advice (suggestion) of maslahatiga 

(taklifiga) ko’ra

On an (the) average o’rtacha

On behalf of  kimningdir nomidan

On business ish yuzasidan

On board a (the) ship  Kema bortida

On condition that shu shart bilan

On the contrary  aksincha

On credit  kreditga

On demand   talabiga ko’ra.

On foot  piyoda.

On the initiative of  kimningdir initsiyativiga 

asosan

On land yerda, quruqlikda.

On the part of  kimdir tomonidan

On purpose  ataylab.

On the right (left) hand side  o’ng (chap) 

tomonda

On sale  sotuvda

On a large scale  keng miqyosda

On sea  dengizda

On the sea  dengizda ( kemada)

On the way  yo’lda, yo’l yo’lakay.

On the ground that  -ga asoslanib

On the one (other) hand  bir (boshqa) 

tomondan.

On the whole  to’laligicha.

And so on  va boshqalar.

Later on  keyinroq.

On time  kelishilgan vaqtda

On earth yer yuzida

On the list ro’yxatda

On one’s way  kimningdir yo’lida

Opposite

Teskari, qarama-qarshi degan ma’nosi anglatadi.

I always buy my newspaper from the shop opposite                     Men har doim gazetani 

kvartiramizning qarama-qar

our flat. 

               shisidagi do’kondan olaman.

Out of

Antonym – into.

(-dan, ichidan chiqish ma’nosida)

He walked out of the house.

U uydan chiqdi.

He took the letter out of his pocket.

U xatni cho’ntagidan chiqardi.

He ran out of the room,

U xonadan yugurib chiqdi.

Out ravish hisoblanib, xuddi out of kabi ichidan chiqish ma’nosida keladi:

To run out yugurib chiqmoq, to fly out  uchib chiqmoq, to jump out  sakrab chiqmoq, to take out 

ichidan chiqarib olish, to pull out  sug’urib olish va boshqalar.

He went out without saying a word.

U bir so’z aytmay chiqib ketdi.

Lekin: He went out of the room.

U xonadan chiqib ketdi.

Out bir qator fe’llar bilan keladi:

93

To be out  uyda (ishda) bo’lmaslik.

To find out  aniqlamoq, 

To make out  tushunmoq.

To point out  Ko’rsatma  (tushuncha) 

bermoq.

To set out   yo’lga tushmoq.

To work out  o’ylab chiqmoq.

Iboralar:

Out of danger xavfsizlikda

Out of date  muddati o’tgan

Out of doors  ko’chada.

Out of necessity  kerak bo’lganda

Out of pity (envy, curiosity) rahmi 

(hasadi, qiziqqanidan) kelganidan

Out of order  ishlatilmaydigan.

Out of work  ishlamaydigan.

Outside

Antonym – inside.

-dan tashqarida:

He was standing outside the door.

U eshik tashqarisida turgandi.

He went outside the house to meet his friend.

U do’stini qarshilash uchun uydan 

tashqariga chiqdi.

Ravish bo’lib kelganda:

Put these flowers outside.

Bu gullarni tashqariga qo’ying.

He is waiting for us outside.

U bizni tashqarida kutib o’tiribdi.

Over

1. ustida, antonym- under:

An aeroplane flew over the town.

Samalyot shaxarcha tepasidan uchib o’tdi.

A lamp was hanging over the table.

Stol ustida lampa osilib turardi.

2. –dan oshiq:

There were over a hundred people at the meeting.

Yig’ilishda 100 tadan oshiqroq odamlar bor 

edi.

The engine weighs over a ton.

Uskunaning og’riligi 1 tonnadan ortiqroq.

3. orqali:

The boy climbed over the wall of the garden.

Bolakay bog’ devoridan oshib o’tdi.

Ravish bo’lib ham keladi:

To climb over  oshib o’tmoq,  to jump over –dan sakrab o’tmoq,  to fly over  ustidan uchib 

o’tmoq. To go over  kesib o’tmoq. To throw over  ustidan tashlamoq.

to go over o’tmoq (kimningdir tomoniga)

to run over  kimdandir avtomobilda o’tib 

ketmoq

to talk over muhokama qilmoq.

To think over  o’ylab ko’rmoq.

To have an adventage over  ustunlikka ega bo’lmoq.

94

Iboralar:

All over the world (country, town) butun dunyo(davlat, shaxar)da(gi)

Over and over (again)  ko’p marotaba

The meeting (concert, lesson, game) is over  yig’ilish (konsert, dars, o’yin) tugadi.

Past

Synonym – by.

Yonidan:

He walked past the house.

U uy yonidan o’tib ketdi.

Round, around

Round ko’proq ishlatiladi, agar ma’lum bir hudud ichida aylansa faqat round ishlatiladi.

Buylab:

He traveled round the world.

U dunyo bo’ylab sayohat qilgan.

The earth moves round the sun.

Yer quyosh atrofidan aylanadi.

There are many flowers round (around)                Uy atrofida gullar ko’p.

the house.

Ravish bo’lib ham keladi, aylanib ma’nosida:

The door is locked, you will have to go round.

Uy qulf ekan, sen aylanib borishga 

majbursan.

He looked round (around).

U aylanib qaradi.

Iboralar:

Round the corner uchga uch.

All around  har yerda

All the year round  butun yil bo’yi

to travel around the country  mamlakat bo’ylab 

sayohat qilmoq.

Since

-dan beri, o’tgan zamonda boshlanib to hozirgacha davom etib kelayotgan ish-harakatga nisbatan

ishlatiladi, present perfect continuous va present perfect zamonlarning signali hisoblanadi:

He has been living in Moskow since last year.

U o’tgan yildan beri Moskvada yashayapti.

I have not seen him since last Monday. 

Men uni o’tgan dushanbadan beri 

ko’rganim yo’q.

Ravish bo’lib ham keladi, o’shandan beri:

He left Tashkent last year and I have not seen

U Toshkentdan o’tgan yil ketgandi, men uni 

him since.

o’shandan beri ko’rganim yo’q.

Through

95

1. orqali:

He was walking through the forest.

U O’rmon orqali ketayotgan edi.

She looked through the window.

U derazadan qaradi.

2. sababli, oqibatida:

You’ve made this mistake through your

Siz bu xatoni ehtiyotsizligingiz 

sababli qildingiz. 

carelessness.

It was through you that we missed the train.

Sizni deb biz poezgan kechikdik.

To run through

ko’rib chiqmoq

Till, until

-gacha:

I’ll stay here till (until) Monday.

Men bu yerda dushanbagacha qolaman.

We shall wait for your answer till (until) five 

o’clock.

Dan … gacha iborasida masofa ma’nosida kelganda, from… till o’rniga from … to ishlatiladi:

I run from home to our school every morning.Men har ertalab uyimizdan maktabimizgacha 

yuguraman.

Vaqt ma’nosida kelganda- before, Masofa ma’nosida – as far as synonym bo’lib keladi.

To

1. –ga (jo’nalish kelishigi):

Antonym – from.

They went to the Crimea.

Ular Qirimga borishdi.

He came to the meeting at 5 o’clock.

Yig’ilishga u soat 5 da keldi.

I wrote a letter to my father yesterday.

Kecha men otamga xat yozdim.

To ni talab qiladigan fe’llar:

To agree to  -ga rozi bo’lmoq.

To amount to   -ni tashkil etmoq.

To apologize to  -dan kechirim so’ramoq.  

To attach to  -ga taklif qilmoq.

To belong to  -ga tegishli bo’lmoq.

To happen to  bilan sodir bo’lmoq.

To listen to  -ni eshitmoq.

To object to  -ga e’tiroz bildirmoq.

To pay attention to  -ga e’tibor bermoq.

To call (draw) somebody’s attention to  

kimningdir e’tiborini –ga qaratmoq.

To prefer to  -ni ma’qul ko’rmoq.

To reply to  -ga javob bermoq.

To refer to   nazarda tutmoq

To seem (appear ) to –ga tuyulmoq.

To speak (talk) to, bilan gaplashmoq.

To subscribe to –ga obuna bo’lmoq.

To telegraph/wire/cable to  bilan 

ulanmoq.

According to  -ga muvofiq

Exception to smth  -da istisno

To have money to burn  puli ko’p 

bo’lmoq

Apt to do smth  deyarli

To telephone to  -ga 

qo’ng’iroq qilmoq.

96

To

    ni talab qiladigan sifatlar

 

 

Acceptable  ma’qul.

Attentive e’tiborli.

Clear  aniq, tushunarli.

Devoted  sodiq.

Equal teng

Familiar yaxshi tanish.

Grateful rozi

Important  muhim

Kind mehribon

Known taniqli.

Unknown  notanish.

Liable yotadigan.

Necessary muhim.

Opposite qarshi.

Polite muloyim.

Similar  o’xshash.

Strange g’alati.

Superior sifatliroq

Inferior sifatsizroq.

Unpleasant  yoqimsiz.

Useful  foydali

Useless foydasiz.

Iboralar:

To the amount (of) summaga

To the end  oxirigacha

To my disappointment (sorrow, joy) mening xafaligim (g’amimga, xursandlik)ga

To the north/south/west/east (of) shimol/janub/g’arb/sharqqa

To the right/left  o’ngga/chapga

In reply (answer) to javoban

Towards

1. -ga tomon:

The ship sailed towards the south.

Kema janubga tomon suzdi.

He was walking towards the sea.

U dengizga tomon ketayotgan edi.

2. –ga (nisbatan):

He is friendly towards me.

U menga nisbattan juda do’stona 

munosabatda.

3. –ga qarab, (-ga yaqin):

The rain stopped towards morning.

Yomg’ir tongga qarab to’xtadi.

We expect to receive the goods towards

Biz tovarlarni mayning oxirlariga qarab 

olishni umid  

the end of May.

qilyapmiz.