Abyssal-abissal

ILOEDЫ — SILT EATYERS Iloedlar (loyxurlar). Suv ostidagi umo‘rtsasizlar (detritoedlar) trofik gurutslarining geologik qo‘llanmalarda ishlatiladigan soddalashtirilgan nomi.
ILMENIT — ILMENITE Ilmenit—m-l (Ilmen tog‘lari nomidan). Kimyoviy ifodasi — ReTYU3 yoki ReO • TYU2 aralaash asi bo‘lishi mumkin. Trigonal singoniyali. Rangi qora. Tabletkasimon kristallar hosil qiladi. YArimmetall bolida yaltiraydi. Qat. 5 — 6. S.og. 4,7.
Gabbrodiabaz, piroksenit va sienitli
pegmatitlarida ko‘p uchraydi.

IMPAKTIT — IMPACTITE Impaktit (urilish)— meteoritlar yorilishi
yoki urilishi natijasida z^osil bo‘lgan zich yoki g’ovaksimon va oqin izlariga ega shishasimon t. j . lari. Tarkibida urilishi ta’sirida vuj udga
kelgan metamorfnk m-l bulaklari uchraydi. I. tarkibida temir-nikeldan
tashkil topgan sharchalar, leshatelYerit, koesit, stishovit, olmos va b.
lar uchraydi.

INGRESSIYA — INGRESSION Ingressiya, dengizning _haryo vodiylari va b. larga kirib borishi. I. natijasida dengizning nisbatan tor va uzun kurfazlari vujudga keladi. I. paytida abraziya bo‘lib utmaydi. Etsizitslar gorizontal holda yotadi, jinslar tuplanishidagi tanaffuslar belgisi va burchak nomosligi sezilmaydi.

INVYERSIYA RELEFA — TYERRAIN INVYERSION Relef
invYersiyasi. Yer yuzasi bilan geologik qurilma o‘rtasidagi nomunosiblik.
Ba’zan surilmadagi qatlamlar relefga nisbatan teshari holatda yotishida ham uz ifodasini topadi. Bunda musbat geologik relef urnida
manfiy relef paydo bo‘ladi. Uni
Tuarkir (Turkmaniston jumx.uriyati)
dagi trias davri yotsizigini x,osil
kilgan teshari geol. va geomorfologii relefda yask,ol kurish mumkin.

INVYERSIYA TEKTONICHESKOGO REJIMA — TECTONIC REGIME INVYERSION Tektonik rejim invYersiyasi. Bukilma yoki uning qismlari
ko‘tarilishiga, ko‘tarilmalarni esa
bukilmalarga aylantirishga keltiruvchi tektonik harakatlar rejimining o‘zgarishi T. r. i. ga muhim ichki
o‘zgarishlar — magmatizmning kuchayishi, burmalanish, paleogeografik sharoitning o‘zgarishi va boshqalar birgalikda sabab bo‘ladi. T. r. i. geosinklinal sistemalarda ko‘tarilma va
kurutslik umumiy maydonining ko‘payishiga olib keladi. InvYersiya umumiy va juz’iy turlarga bo‘linadi.
Umumiy invYersiya geosinklinal sistem a rivojlanishining ilk bossichlarida ko‘proq ax.amiyatga ega bo‘lgan
cho’kish yoki tabatsalantirilgan harakatning kuchayib boruvchi ko‘tarilii:
bilan almashinishga olib keladi. Geosinklinal rivojlanishining tugashn
va boshlangich burmalanishning namoyon bo‘lishi umumiy T, r; i. ning eng
yuqori daraj adagi natijasi z^isoblanadi uz’iy T. r. i. geosinklinal
bukilmaning ko‘tarilma aylanishidir.
Platformalar T. r. i. avlokogen va
chet bukilmalarda ayniksa namoyon
bo‘ladi.

I NDEKS	DI F F YEREN S I A S I I
— DiffYerensiaqiyalanish	indeksы

(Tog‘gyop, TiSHe, 1956)— t. j, larining asosiylik va diffYerensiaqiyalanish _harajasini aniqlash uchun qo‘llaniladigai petrokimyoviy kursatknch.
D . i. t. j. larining normativ m-l
tarkibini hisoblash
yuli bilan aniqlanadi. D . i kvarsortoklaz - nefelin - leysit - kalsilit (og’irlik % hisobida) t. j. larining normativ tarkibida nefelin,
leysit yoki kalsilit bilan birgalikda kvars bo‘lmaydi. SHu sababli
har sanday t. j . ning D. i. ga bir
vaqtda uchdan ortits normativ m-l kira olmaydi. O datda D . i. da kvars
ortoklaz yoki ortoklaz + nefelin, ortoklaz - nefelin - leysit, ba’zi sollarda nefelin - leysit kalsilit
bo‘ladi. Ba’zi t. j. larining D . i.
lari bevosita o‘zaro tavdoslab kuriladi, ammo ko‘pincha grafik usulda —
petrokimyoviy diagrammalarda qo‘llaniladi. Bunda binar diagrammalariing bir uchi bo’ylab D. i., ikkinchi
uchi bo’ylab boshqa oksidlarning
miqdori (og’irlik % sisobida) kursatiladi. D. i. ko‘pincha ishqorlioqakli seriyalarni tasvirlab ko’rsatish, ularni. ishqorli seriyalardan
ajratish uchun qo‘llaniladi. Temirga
yoki ishqorli komponentlarga juda
xam boy bo‘lgan seriyalar uchun kam
ishlatiladi.