Achchiq bodom turkumi

ISSN: 2181-3868 SJIF-2023: 3.812 | ISI: 0.539 | VOLUME 1, ISSUE 6, 2023 
 
142 
MARCH, 2023
Ключевые слова: диабет (манганец), горький миндаль (Amygdalusbucharica), 
наштариш или яйцевидный, в Средней Азии, на Кавказе и в Крыму, отшельник. 
Bodom- bu olxõri turiga mansub bõlgan dupuplarning foydali mevasi-oddiy bodom yoki 
uning boshqa navlari. Biz buni yonğoq deb õylashga odatlanganmiz, ammo bu unday emas. 
Aksincha bu shaftolidan olinadigan uruğlarga õxshaydi.Achchiq bodom bu kõpincha 
pishmagan shirin bodom yoki uning õziga xos xilma-xilligi, õziga xos bõlmagan ta'mi bilan 
ajralib turadi.Uning tarkibida kuchli zaharlanishiga olib kelishi mumkin bõlgan hidosiyon 
kislotasi mavjud.Shuning uchun pishirishda achchiq bodom cheklangan holda ishlatiladi. 
Kõpincha ular parfyumeriya chiqarishda bundan foyda kõrishadi. Bodomning 40 ga yaqin 
soğlom navlari mavjud va ularning deyarli barchasi shirin. Bazilarida achchiqlanish mavjud, 
bu amigdalin siyanogenik glikozidning katta konsentratsiyasi borligi bilan boğliq. Toksik 
moddalarning mavjudligi shirin bodom navlarida bõlmagan kuchli bodom hidini beradi. Shirin 
va achchiq bodomlarning farqlari, ulqrning tashqi kõrinishida ham kõrinadi. Achchiq 
bodomning kõp qismida bezlarsiz bargli sõqmoqlar bor, gullar odatda yotqinroq, suyaklar 
yoğoch yoki mõrt. U Markaziy Osiyo, Kavkaz va Qrimdagi tog’li toshli yon bag’irlarida zohid 
sifatida 
õsadi.
Glikozidlar glukozaning boshqa molekula bilan kimyoviy birikmalaridir. Ular tashqi 
dushmanlardan himoyalangan holda õsimlikka foyda keltiradi. Shuning uchun glikozidlar 
qoida tariqasida har xil darajada zaharli xususiyatlarga ega. Ular õsimlikning õziga zarar 
yetkazmaydi, kõp miqdorda tõplanishi mumkin. Biror kishi achchiq bodomni chaynashni 
boshlashi bilan, amigdalinning gidroliz jarayoni boshlanadi. Natijada har qanday tirik jonzotta 
qattiq zaharlanishni keltirib chiqaradigan zaharli birikma bõlgan gidrosiyon kislotasi hosil 
bõladi. Amigdalinning muvaffaqiyatli parchalanishi uchun zarur bõlgan glukozada fermenti 
uruğining 
õzida 
ham 
bõladi 
va 
õz 
oshqozonida 
hosil 
bõladi. 
Hidrokian kislotasi nima ehtimol hamma narsani eshitgan va bilgan. Yuz yil oldin uning 
foydasi kichik kemiruvchilar va harakatlarni taqib qilishda edi. Bu kõpincha nafaqat 
zararkunandalar, balki odamlar uchun ham õlimga olib keladi. Siyanidlar azaldan don 
zahiralarining dushmanlarini zaharlash vositasi bõlgan. Gidrosiyan kislotasini inson tanasi 
uchun foydali moddalar deb atash qiyin. Ichkariga kirib u bir qator fermantlarni ishlab 
chiqarishni bloklaydi, bu esa tõqimalarda kislarod yetishmasligiga olib keladi. Voyaga yetgan 
odam uchun gidrosiyan kislotasining õldiradigan dozasi 0,3 gramni tashkil qilad, bu 100 g 
bodom tarkibida bõlishi mumkin. Bolaga õlik miqdorda zaharli birikmani olish uchun 10 ga 
yaqin 
meva 
yetarli.
Agar dukonda sotib olingan bodom achchiq bõlsa ulardan foydalanishdan voz kechish 
osonroqdir, chunki bu nafaqat foyda keltirmaydi, balki tanga tuzatib bõlmaydigan zarar 
yetkazishi ham mumkin. Siz shirin navlarni sotib olishga harakat qilishingiz kerak, ular xavfsiz 
va bir xil foydali xusuiyatlarga ega. Ammo allaqachon mevalar ushalgan bõlsa, siz isitishingiz 
mumkin, shunda foydali va havfsiz bõladi. Yuqori harorat ta'sirida toksik moddalarni 
chiqarishda 
olib 
keladigan 
fermentlar 
yõq 
qilinadi. 
Achchiq foydali xususiyatlar bu uni uzoq muddatli jigar yonğoği deb atashga imkon beradi. 
Uning tarkibida inson salomatligi uchun muhim bõlgan organizmga terapevtik ta'sir 

---