Qoida. - Qoida.
- Qattiq kislota bilan qattiq asos o‘rtasidagi reaksiya qattiq kislota bilan yumshoq asos o‘rtasidagi reaksiyaga nisbatan tezroq ketadi yoki qulay muvozanat hosil bo‘lishiga olib keladi.
- Masalan, F3CI birikmasi (CF3+-qattiq kislota, I--yumshoq asos) CF4 birikmasi (CF3+- qattiq kislota, F--qattiq asos) nisbatan qarorsiz birikmadir.
- Yoki CH3F (CH3+- yumshoq kislota, F--yumshoq asos CH3I (CH3+- qattiq kislota, I-- юмшоқ asos) birikmasiga qaraganda beqarorroq moddadir.
- CH4, (CH3)4C kabi birikmalar ayniqsa qarorli birikmalardir.
- Agar anion (asos) erituvchi (suv, spirtlar, karbon kislotalar) protoni bilan vodorod bog‘ hosil qilsa, uning qattiqligi kamayadi.
- Shuning uchun xajmi kichik bo‘lgan anionlar F-, Cl- spirt eritmalarida dimetilsulfoksid eritmasidagiga nisbatan asosliligi kam bo‘ladi, chunki ular qattiq kislota H+ bilan ta’sirlashadi.
Agar anion (asos) erituvchi (suv, spirtlar, karbon kislotalar) protoni bilan vodorod bog‘ hosil qilsa, uning qattiqligi kamayadi. - Agar anion (asos) erituvchi (suv, spirtlar, karbon kislotalar) protoni bilan vodorod bog‘ hosil qilsa, uning qattiqligi kamayadi.
- Shuning uchun xajmi kichik bo‘lgan anionlar F-, Cl- spirt eritmalarida dimetilsulfoksid eritmasidagiga nisbatan asosliligi kam bo‘ladi, chunki ular qattiq kislota H+ bilan ta’sirlashadi.
- Yumshoq kislota va asoslar to‘g‘risidagi tasavvurlardan foydalanib ko‘pgina kimyoviy hodisalarni kamida sifat jihatdan tushuntirish mumkin.
- Masalan, fenolyat-metall bikimasini alkillashda (alkilgalogenidlar bilan) yumshoq-qattiq kislota-asos nazariyasidan foydalanish mumkin.
- Kislota (alkil kationi, qisman musbat zaryadlangan uglerod) qancha yumshoq bo‘lsa u yumshoq markaz (S-atomi) ga, qancha qattiq bo‘lsa qattiq anion (o-reaksion markaz) ga birikadi.
- Yenolyatlardan (masalan, atsetosirka efiri misolida) alkillash yo‘nalishini ham shunday tushuntirish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
