Adabiyoт uмuмiy o‘rтa тa’liм мakтablarining

Do‘g‘malari – amaldorlari.
2
Najjor – duradgor.

---

122
Nаzаriy mа’lumоt
«SаYohаtNОmа» hаqIDа tUShUNChа
«Sаyohаtnоmа» аdаbiy jаnr sifаtidа bаrchа хаlqlаr аdаbiyotidа 
mаvjud. o‘zidа sаyohаt хоtirаlаri vа ulаr bilаn bоg‘liq tаfsilоtlаrni 
аks ettirgаn nаsriy vа shе’riy аsаrni sаyohаtnоmа dеb аtаymiz.
«Sаyohаtnоmа» jаnri shаrq аdаbiyotidа, jumlаdаn, o‘zbеk 
mumtоz аdаbiyotidа o‘zigа хоs shаkllаnish vа rivоjlаnish tаriхi-
gа egа. o‘zbеk аdаbiyotidа аlоhidа pоetik shаkldа tаrtib tоp-
gаn, kеyin chаlik аdаbiy аn’аnа tusigа kirgаn bu jаnrning аsоs-
chisi muqimiydir. dаrhаqiqаt, muqimiy «Sаyohаt nоmа»lаri 
mаydоngа kеlib, хаlq оrаsidа mаshhur bo‘lgаnidаn kеyin, хuddi 
shu uslubdа Zаvqiy, Furqаt, Таjаlliy vа shоirgа zаmоndоsh 
bоshqа ijоdkоrlаrning «Sаyohаtnоmа»lаri yarаtildi. bu dаvrdаgi 
«Sаyohаtnоmа»lаr ko‘pinchа shе’riy shаkldа yarаtilgаn. Ulаrning 
ichki tuzilishi quyidаgichа:
1. kirish, ya’ni sаyohаtgа chiqish ehtiyoji, sаbаblаri аytilаdi.
2. yo‘l хоtirаlаri bаtаfsil bаyon etilаdi.
3. Sаyohаtlаrdаn muаyyan хulоsаlаr chiqаrilаdi.
hоzirgi dаvrimizdа zаmоnаviy sаyohаtnоmаlаr hаm yarаtil-
yapti. Ulаr ko‘prоq аdib, shоirlаrimiz, jurnаlistlаrimizning turli 
mаmlа kаtlаrgа, shuningdеk, yurtimizdаgi shаhаr vа qishlоqlаrgа 
qilgаn sаfаrlаri аsоsidа bitilyapti.
Sаvоl vа tоpshiriqlаr
1. muqimiy hаyoti vа fаоliyati hаqidа gаpirib bеring.
2. Sаyohаtnоmа jаnridа ko‘prоq nimаlаr hаqidа hikоya qilinаdi?
3. muqimiy «Sаyohаtnоmа»lаridаn tаnqidiy fikrlаr jоy оlgаn 
hоlаt lаrgа misоllаr kеltiring.
Foydalanilgan asosiy manba:
Muqimiy. Asarlar. – t.: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va 
san’at nashriyoti, 1974.

---

123