Agar sizning savolingiz yodda o'zlasa, ularni ma'lumotlarni saqlash uchun foydalanishning ko'proq muhim turlari hisoblanadi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Kompyuter injiniring" fakulteti

"Kompyuter tizimlari" kafedrasi
"Kompyuter tashkil etilishi” fanidan

MUSTAQIL ISH-№1

Mavzu: Flesh xotira. CD/DVD disklar

Bajardi: Saliyev A
Qabul qildi: Sattorov M
SAMARQAND – 2020
Mavzu: Flesh xotira. CD/DVD disklar
Reja :
1 Flesh xotiralarning CD/DVD diskdan qanday foydalanishga ta'siri
2 CD/DVD diskning kelajakdagi roli
3 Yozish va o'qish uchun eng yaxshi xotira"
4 Xotira xavfsizligi va uni saqlashni taminlash

Agar sizning savolingiz yodda o'zlasa, ularni ma'lumotlarni saqlash uchun foydalanishning ko'proq muhim turlari hisoblanadi.

Flesh xotiralar USB porti orqali kompyuterga ulanadi va qisqa vaqt ichida katta ma'lumotlar saqlanishi mumkin. Ularni qulaylik va o'zlashtirish uchun ko'p xil o'lchamlarda va turlarda topishingiz mumkin. Masalan, 4 GB, 8 GB, 16 GB va h.k.
CD/DVD disklar esa faqatgina ma'lumotlar saqlash uchun qulay emas, balki ularni o'qish uchun ham ishlatish mumkin. Ularning saqlash vaqti kuchli teruvchi to'rtta xususiyati bor: ularning qizilcham yo'qligi, noldan boshlash, xavfsizlikgacha uzayish va ma'lumotlarning yoqimli saqlash.
CD/DVD diskning kelajakdagi roli, internet va bulut xizmatlarining keng tarqalishi bilan ham, ko'p xil sohalarda davom etadi. Ma'lumotlar ajratilganligi uchun o'rtacha o'lchamlarda 700 MB va 4.7 GB o'zgaruvchilar bilan yaratilgan CD/DVD disk, ma'lumotlarni saqlash, ularga kirish va ulardan chiqish va ularga ulanishning oddiy va qulay yo'llarini taqdim etadi.
Kelajakda CD/DVD disk, ko'p sohalarda xavfsizligi va oddiylik sababli o'z vazifalarini o'zlashtirib, ma'lumotlarni saqlash uchun qo'llaniladigan xotiralar o'rniga internet va bulut xizmatlariga rivojlantiriladi. Bunday hollarda, ma'lumotlarni saqlash uchun yerli disk yoki kompyuter zarurat qolmaydi, chunki ularga internet orqali ochilgan havolalar yordamida o'zaro ulanish imkoniyati mavjud bo'ladi.
Bunaqa hollarda, kelajakda CD/DVD diskning roli, tajribali foydalanuvchilar va profesionallar uchun ham, qaysi holatlarda CD/DVD diskni ishlatish kerakligini tushuntirish va o'zlashtirishdir. Biroq, shuningdek, kompyuter ichidagi yozuvchi xotiralar va tashqi xotiralar kabi ma'lumotlarni saqlash uchun boshqa tanlovlar mavjud.

Agar siz kompyuterga malumot ko'chirib olish va saqlash uchun o'lchamlar hisobida boy va ko'p ma'lumotlarni saqlash kerak bo'lsa, yoki o'qish va yozishni bir vaqtda bajarishni xohlagan bo'lsangiz, flesh xotiralardan foydalanishni tavsiya qilaman. Ularning barcha malumotlarini saqlash uchun ko'proq o'rin bo'lishi mumkin, va ular bilan ishlash qulay va tezroq bo'ladi.

CD/DVD disk uchun qulay va o'zlashtirilgan yechimlar mavjud, ammo ularning yo'qligi va ochilishi shakli xavfsizligini taminlashi kerak. Shuningdek, ularning saqlash qobiqligi ham limitlangan. Shuning uchun, ko'plab malumotlarni olish yoki saqlash kerak bo'lsa, flesh xotiralarni ishlatish muhimdir.

Umuman olganda tashqi qattiq disklar ma’lumotni saqlovchi uncha ommabob qurilma emasdirlar, ammo ular ushbu maqsatda qo‘llanishi mumkin. USB, Fire Wire yo‘ki SCSI interfeyslarni qollaydigan 100 Gigabayt atrofida hajmli qattiq disklar mavjud. Ularni tarmoqdan chiqarish va bir kompyuterdan ikkinchi kompyuterga o‘tkazish onson. Agarda ma’lumotlarni saqlash uchun yuqori saviyadagi havfsizlik talab qilinsa, ish oxirida shunday qattiq diskni olib seyfga berkitib qo‘yish mumkin- bu esa bir necha soniyada amalgam oshadi.

Tashqi qattiq disklar ichida eng ommabopi USB interfeysli modelidir. Asosan USB 20 standarti tufayli u 480 Mbayt/s. tezligida, ya’ni original USB standartiga nisbatan 40 martta tezroq uzatishga qodirdir.
Jiddiy o‘zgarishlar asosan katta hisoblash uskunalarda yuqori tezlikli, rezervli qurilmalarni ishlatishi bo‘lgan. Jumladan, katta hajimdagi ma’lumotlarni qollab quvaytlaydigan, magnitooptik to‘plovchilar va qattiq disklardagir.
Ma’lumotlarni yozib oluvchi magnitooptik qurulmalar ko‘pincha CD-ROM to‘plo‘vchilarni eslatadi. Ularda, katta koersitiv kuchga ega, magnit moddasi surtilgan maxsus disklar ishlatiladi. Koertsitiv kuch- bu magnit maydonning kattaligi (kuchlanish kattaligi) bo‘lib, shunday disklarga ma’lumotni yozish uchun mo‘ljallangandir. Qanchalik ma’lumotlar diskda zich yo‘zilsa, shuncha koertsitiv kuchning ahamiyati yuqori bo‘ladi.
Ilk bor yechiladigan qattiq disklar ma’lumotlarni saqlash havfsizligini oshirish uchun turli xil tashkilotlarda, hamda davlat tashkilotlarida foydalanilgan. Ish so‘ngida bunday disk yechib olingan va seyflarda saqlangan edi. Bugungi kunda faqatgina ayrim, kattas hisoblash uskunalar mavgud bo‘lgan, ofislarda ularning og‘irligi jihatidan yengillashtirilgan talqinlardan, ma’lumotni uzatish vositasi sifatida foydalanilmoqda.
Misol uchun, tashqi qattiq diskning ommabob modelidan birini ko‘rob chiqamiz va Seagate ST3400801CB-RK (USB 2.0 и IEEE 1394a intefeysli va 400 Gbaytli tashqi to‘plovchi) rezerv nusxa oluvchini imkoniyatlari bilan tanishamiz. Tashqi disk uchun 400 Гбайт - xajmi xozircha hardoimgideymas, ikkta USB 2.0 va FireWire.interfeyslar mavjud.

Qisqa ta’rifi va tavsifi.
Seagate ST3400801CB-RK modeli hozirgi vaqtda eng kattasidir (qishda (2007) 500 Gigabayt va’da qilingan).
Komplektga vinchesterning vertikal joylashtirish uchun uskuna; olti tilda (ruschasi yo‘q) foydalanuvchi uchun yo‘riqnoma; dasturiy ta’minotli disk; USB 2.0 va Fire Wire 1394a uchun kabel; elektr ta’minlovchi adapteri kiradi. Tashqi disk germetik metalli paketga joylashtirilgan Yig‘ilishdan so‘ng qurilmani ko‘rishimiz mumkin. Ko‘rpusi kvadrat bo‘lib, uchlari dumaloqdir, kumush rang, plastik qora tortslari bilan CD-ROM g‘ilofiga o‘xshaydi.
Vertikal joylashishdan tashqari, gorizontal (korpusning quyi qismida dumaloq rezinali halqa), hamda shtabelli (uchtagacha) bo‘lishi mumkin. Uning uchun korpusning bir tomonida doirasimon paz mavjud, qarama-qarshi tomonida esa mos keluvchi hoshiya (bordyur).

Faol ventilyatsiya uchun korpusning tortslarida vertikal va gorizontal teshiklar mavjud.
Oldi to‘ptsda 3.5chi Pushbutton bekapni yuklash uchun tugmachani kuzatamiz. Bu yerda yana ikta havo rang chiroqcha indikatori mavjud- bu elektr ta’minoti va diskga murojat. Tortsning qarama-qarshi tomonida ikki 6-pinli Fire Wire 1394a ulanish joyi, USB ulanish joyi, elektr ta’minotni ochirgichi va elektr ta’minotni ulash joyi joylashgan.
PS/2 oxirgisi “ona” kabidir, blok pitaniyadan unga kiruvchi 4 pinovlidir. Ignalarni vaqti-vaqti bilan qayrilishni, shuningdek tashqi shakl-faktorlar tomonidan amalga oshadigan diskni tez-tez ulash/chiqarishini nazarda tutganda, yechimi g‘alatiroqdir. Amaliyotdan ma’lum bo‘lishicha, tez-tez kirib chiqish natijasida piesyarimtali ulanish joyilar tez ishdan chiqadi.
1 jadvalda qurilmani texnik xarakteristikasi va tizim talablari keltirilgan.
Jadval 1. Seagate ST3400801CB-RK tashqi
vinchesterning texnik tavsiflari va tizim talablari.

Texnik tavsiflari
Foydalanilayotgan vinchesterning form-faktori va interfeysi.	3,5” ATA
Hajmi	400 Gbayt
Spindelning aylanish tezligi	7200 ya./min.
Buferning kattaligi	8 Mbayt (16 Mbaytli optsiyalar ham mavjud)
Interfeys	USB2.0/1.1 va IEEE 1394a
Zarbaga bardoshliligi (ish faoliyati to?xtatilgan holda)	350 G gacha
Sho‘vqin darajasi	< 25 dB
Gorizontal ko‘rinishdagi o‘lchovi Vertikal (podstavkasi bilan) ko‘rinishdagi o‘lchovi	181 x 165 x 57 mm. 181 x 63 x 178 mm.
Og‘irligi	1,2 kg
Eleketr ta’minlash parametrlari	100-240 V, 47-63 Gts
Tizimli talablar
Platforma PC	Platforma MAC
Microsoft Windows XP, Me, 2000, 98SE	Mac OS X, Mac OS 9 X, Mac OS 8 (faqatgina Mac OS X rezerv nusxasini olish uchun dasturiy ta’minot)
USB 2.0/1.1 porti yoki Windows-sertifikatlangangan 1394a	USB 2.0/1.1 porti yoki Windows(!)-sertifikatlangangan 1394a

Birinchi marta Seagate tashqi to‘plagichni korpusini olish ancha murakkabdir. Avvalambor tashqi, (ya’ni rezinali obod podstavkasisiz) kumush rang plastic qopqoqni ochib, korpusning yon qismidagi fiksator-qopqoqlarni uch paza orqali bo‘shatib (ulanish joyili panelning usti qismida), so‘ngra esa ulanish joyi tomonga qopqoqni surish kerak. Bundan keyin besh tomonli atvyortka bilan pastki kumush qopqoqni echish kerak va so‘ng markaziy metaldan qilingan karkasni chiqarib olish kerak
U qora plastic oboymada 4ta amortizatorli pistonlarda qotirilgan bo‘ladi. Metaldan qilingan amortizatorli karkas ekran va disk bilan birga to‘plovchining asosiy qismi hisoblanadi. IDE interfeysli 400 Gbaytdan iborat Seagate Barracuda 7200.8 diski Ekran ostida asl nusxadagi konstruksiyali elektronikaning platasi joylashgan. Unga hamma ulanish joylar, IDE qo‘shilgan holda, mahkam ulangan (vinchesterning 4lik elektr simlaridan tashqari). To‘rtqavat platadagi barcha tarkibiy qismlar bir tomonlama kompakt holda joylashtirilgan (montajda bu bo‘lim diskning nazoratchi platasi tomoniga qarab turadi, ammo metaldan qilingan plastina – ekran bilan ajratilgan). USB porti uchun ommabop SU 7C6813 nazoratchisi javobgardir, Fire Wire uchun esa – Agere FW802B chipi javob beradi, IDE kanaliga esa OXFW911-TQ-A nazoratchisi xizmat qorsatadi. U Oxford Semiconductor tomonidan yaratilgan bo‘lib, IDE va Fire Wire shinalar orasida ko‘prik vazifasini o‘taydi. Platada, shuningdek, plataning (USB/FM portlari ham) o‘z komponentlari elektr bilan ta’minlanishi uchun quvvatni impulsli o‘zgaruvchisi mavjud, chunki vinchester, +12V (1.5A gacha) va +5V (1.5A gacha) stabillangan kuchlanish chiqaradigan, ulkan olchamdagi elektr ta’minot blokidan bevosita quvvatlanadi.Ikkala kuchlanish mustahkam bo‘lishi uchun ikki (har biri) kantaktli PS/2 ulanish joyiga chiqarilgan (umumiy sim vazifasini ulanish joyining oboymasi o‘taydi). Seagate tashqi to‘plovchining elektronik platasi, boshqa analogik qurilmalar (masalan, Maxtor qurilmalari) ga nisbatan bir necha kattadir. “Disk ostida” joylashishi bunday konstruktsiyani kompaktliroq qilib korsatadi. Shunday ekan, natijada, Seagate toplovchining korpusi stolda kam joy egallaydi va ancha yengilroqdir. Ammo Maxtorning metaldan qilingan korpusi hurmatga egadir, ammo uni portfelda ko‘tarib yurish (og‘irligi tufayli) uncha qulay emas. Undan tashqari Seagate korpusi butun perimetri bo‘ylab, ventilyatsiya uchun teshiklardan iboratdir, bu esa Maxtorda yo‘q, u tor tortsli teshiklar orqali faol sovushi kerak.