Agrar siyosat,oziq-ovqat taminoti va xavfsizligi

Yer aholisi barqaror o'sib bormoqda. Ammo tabiiy resurslar, afsuski, yo'q. Agar o‘tgan asrning boshida sayyoramiz bir yarim milliard odamni oziqlantirgan bo‘lsa, bugungi kunda bu ko‘rsatkich 7,5 milliardga yetdi.

Bunday tez demografik o'sish oziq-ovqat muammosining keskinlashuviga olib kelishi mumkin emas edi. Aslida, ular bu haqda birinchi marta yuz yil oldin gapira boshlashgan. Shunday qilib, braziliyalik olim Xose de Kastro XX asr boshlarida nashr etilgan “Ochlik geografiyasi” asarida dunyo aholisining deyarli uchdan ikki qismi doimiy ochlik holatida ekanligini yozgan.

Mazkur global hisobotga ko‘ra, har yili 900 million tonnadan ortiq oziq-ovqat tashlab yuboriladi. UNEP Oziq-ovqat chiqindilari indeksiga ko‘ra, do‘konlar, uylar va restoranlarda iste’molchilarga mo‘ljallangan oziq-ovqat mahsulotlarining 17 foizi to‘g‘ridan to‘g‘ri chiqindi qutisiga borib tushadi.

Oziq-ovqatning ma’lum miqdori peshtaxtagacha yetib bormaydi: u dalaning o‘zida chirib qoladi yoki tashish paytida yaroqsiz holga keladi. Aniqlanishicha, insoniyat barcha oziq-ovqatlarning uchdan bir qismini tashlab yuboradi.Hisobotda keltirilishicha, O‘zbekiston, shuningdek, Qirg‘iziston ham mintaqadagi eng isrofgar davlatlar hisoblanadi. Ularda har bir aholi yiliga 91 kilogramm oziq-ovqatni chiqitga tashlaydi. Qozog‘istonda esa har bir fuqaro yiliga 76 kilogramm mahsulotni tashlab yuboradi. UNEP tomonidan boshqa mintaqa tasnifiga kiritilgan Rossiyada bu ko‘rsatkich ancha past — kishi boshiga yiliga 33 kilogramm.Umuman olganda, tadqiqotga ko‘ra, sayyora aholisi sotib olinayotgan oziq-ovqat mahsulotlarining 11 foizini, restoranlar 5 foizini, savdo tarmoqlari esa 2 foizini tashlab yuboradi.Hisobot mualliflari muammoni har tomonlama tahlil qildi va oziq-ovqat isrofini hisoblash bilan bog‘liq tavsiyalar ishlab chiqdi. UNEP tashkilotga a’zo davlatlar uchun ma’lumot yig‘ish va qayta ishlash jarayonini takomillashtirish bo‘yicha bir qator seminarlar o‘tkazishni rejalashtirmoqda.“Agar biz haqiqatan ham iqlim o‘zgarishi bilan kurashishni, biologik xilma-xillikni saqlab qolishni va havoning ifloslanishini bartaraf etishni istasak, xususiy sektor, hukumatlar va oddiy fuqarolar oziq-ovqat isrofini kamaytirishda ishtirok etishi kerak”, — dedi UNEP ijrochi direktori Inger Andersen.Avvalgi tadqiqotlarda ko‘rsatilishicha, dunyo bo‘ylab oziq-ovqat mahsulotlarining narxi kishilarning daromadiga qaraganda tezroq o‘sib bormoqda.Eslatib o‘tamiz, Disasters Emergency Committee (DEC) 14 ta xayriya tashkiloti guruhi pandemiya sababli bir nechta mamlakatda ocharchilik xavfi haqida ogohlantirgan.