Agrotexnologiyalar instituti elektr energiyasi va nasos stansiyalaridan foydalanish kafedrasi

12.5 
- rasm. Mikro-GESlarning turlari va ulardan foydalanish 
 
12.4. Qashqadaryodagi mikro GES lar 
Quvvati 300 Vt va 5 kVt gacha sutkalik ishlab chiqarishga ega bо‘lgan mikro GES 
Qashqadaryo viloyati «Gissar» daxilsiz (zapovednik) joyda qurilgan. 
Qashqadaryo viloyati Shaxrisabzs tumanida Gilan qishloqda dengiz sathidan 2000 m 
balandlikda mikro GES joylashgan. Ushbu qishloqda aholi 5 ming kishi bо‘lgan 1400-ga 
yaqin oylalar yashaydi. Qishloqdagi yashovchilar har xil bо‘loq suvlarni osma ariqlar 
(lotoklar) yordamida metalli baklarda 
tо‘playdi va uylar bо‘yicha taksimlaydi. 
Gilan qishloqda yashovchilar turli xil balandliklardan osma ariqlar orqali oqadigan 
suvni elektr energiyani olish uchun moslashtirilgan. Ularga mikro GESlarni о‘rnatilgan va har 
biridan о‘rtacha 7 kVt elektr energiya olinadi, bu esa bitta xо‘jalik uchun bemalol yetadi. 
Hozirgi kunda Gilan qishloqda 50 ta shunday mikro GESlar qurilgan. Shu bilan birga, 
qishloqda bir nechta suv tegirmonlar mavjud, ulardan pastda kichik GESlar joylashgan. 
Shunday qilib, suvning energiyasi suv tegirmonlarning ishni ta’minlaydi va elektr energiyani 
ishlab chiqaradi. Bundan tashqari, qishloqda 30 kVt elektr energiyani beradigan mikro GES 
ishlayapti, buning quvvati 30 ta xо‘jaliklar uchun bemalol yetadi. 
12.6 - Rasm Mikro GESlar. 
Nazorat savollari: 
1. Kichik GESlar tasnifini tushuntiring? 
2. Kichik GESlаrdа suv оqimi enеrgiyasidаn fоydаlаnish sxеmаlаrini tushuntiring? 
3. Kichik GESlаr enеrgеtik ko‘rsаtkichlаri tahlil qiling? 
4. Qashqadaryodagi mikro GES lar holatini tahlil qiling? 

---

99 
2 
13-MА’RUZA: Bioenergetika. 
REJА: 
13.1. Biomassa va uning tarkibi 
13.2. Bioyoqilg‘ilarni yoqish, piroliz, gazlashtirish 
13.3. Spirtli va anaerobli fermentlash