Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti sirtqi taʼlim boʻlimi Milliy gʻoya

---

Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika 
instituti sirtqi taʼlim boʻlimi Milliy gʻoya 
maʼnaviyat asoslari va huquq taʼlimi yoʻnalishi 
1-B kurs talabasi Sabirova Munisaning Milliy 
gʻoya maʼnaviyatning pedagogik asoslari 
fanidan yozgan essesi 

---

Mavzu: Gʻoya, mafkura, milliy gʻoya, milliy 
mafkura, maʼnaviyat tushunchalarining 
mazmun va mohiyati. 
Milliy mafkura — muayyan millatning 
etnoijtimoiy birlik sifatida mavjud boʻlishi va 
rivojlanishini asoslab beruvchi gʻoyalar va 
qarashlar tizimi. Koʻp hollarda Milliy 
mafkurani bitta millat yoki xalqning mafkurasi 
deb tushunilmaydi, u muayyan davlat yoki 
jamiyatning umumiy mafkurasi maʼ-nosini 
ham anglatadi. Chunki “milliy” sifati “millat” 
soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, faqat muayyan 
etnik birlikni emas, balki muayyan “jamiyat” 
yoki “davlat” maʼnosini ham ifodalashi 
mumkin. Milliy mafkura tushunchasi ham 
Oʻzbekistonda yashab, faoliyat koʻrsatayotgan 
barcha millat vakillariga tegishlidir. Milliy 
mafkuraning oʻzagini Oʻzbekistondagi turli 
millat va elat, din va eʼtiqod vakillarini 
mamlakatimizda ozod va obod vatan barpo 
etish uchun birlashtirish, xalqlarni oʻzaro 

---

hurmat va hamkorlikka chorlash, olijanob 
maqsadlarni koʻzlash kabi umuminsoniy 
tamoyillarga aylangan gʻoyalar tashkil etadi. 
Maʼnaviyat — inson ruhiy va aqliy olamini 
ifodalovchi tushuncha. U kishilarning falsafiy, 
huquqiy, ilmiy, badiiy, axloqiy, diniy 
tasavvurlarini oʻz ichiga oladi. Maʼnaviyat 
atamasining asosida „maʼno“ soʻzi yotadi. 
Maʼlumki, insonning tashqi va ichki olami 
mavjud. Tashqi olamiga uning boʻybasti, 
koʻrinishi, kiyinishi, xatti-harakati va boshqa 
kiradi. Ichki olami esa uning yashashdan 
maqsadi, fikr yuritishi, orzu-istaklari, 
intilishlari, his-tuygʻularini oʻz ichiga oladi. 
Insonning ana shu ichki olami maʼnaviyatdir. 
Milliy gʻoya — muayyan millat hayotiga 
mazmun baxsh etadigan, uni ezgu maqsad 
sari yetaklaydigan fikrlar majmui. U millatning 
oʻtmishi, buguni va istiqbolini oʻzida 
mujassamlashtiradi, uning tub manfaatlarini, 
maqsadlarini ifodalaydi. M.gʻ. oʻz mo-hiyatiga 
koʻra, xalq, millat takdiriga daxldor boʻlgan, 

---

qisqa yoki uzoq muddatda hal etilishi kerak 
boʻlgan vazifalar va moʻljallarni ham aks 
ettiradi. 
Mafkura (arab. — fikrlar majmui) — muayyan 
ijtimoiy guruh, qatlam, millat, jamiyat, 
davlatning manfaatlari, orzulari, maqsadlari 
ifodalangan qarashlar va ularni amalga 
oshirish tizimi. Unda manfaatlari 
ifodalanayotgan guruh va qatlamlarning 
oʻtmishi, bugungi kuni va istiqboli oʻz ifodasini 
topadi.
Gʻoya — inson tafakkurida vujudga keladigan, 
jamiyat va olamlarni maqsad sari 
yetaklayligan fikr. Unda olamni bilish va 
amaliy oʻzgartirish maqsadlari. U.targa 
erishish yoʻllari va vositalari mujassam boʻlali.