5. Бўлажак биринчи синф ўқувчиларининг оғзаки- мантиқий фикрлашини текшириб
кўришни қуйидаги топшириқлар ёрдамида ўтказиш мумкин:
Бунинг учун:
Қандай сўз тўғри келади?
-қиш ойи…(сентябр, октябр, февраль, ноябр, март);
- бир йилда …(24 ой, 3, 12, 4, 7);
-ота ўз ўғлидан…(катта, кичик, тенг);
-йўловчилар транспорти…(комбайн, юк машинаси,автобус, тепловоз).
Ортиқча сўзни айтинг:
-атиргул, лола, шаҳар, бойчечак, райхон;
-дарё, кўл, кўприк, ҳовўз;
-қўғирчоқ, сакрагич, қум, копток, лего;
-стол, гилам, кресло, кроват, стул;
-терак, қайин, арғувон дарахти, атиргул тоғ тераги;
-товуқ, хўроз, бургут, курка;
-айлана, учбурчак, тўртбурчак, кўрсаткич, квадрат;
-Санжар, Искандар, Ҳусан, Мавлуда, Бурхонов;
-сон, бўлинма, қўшилма, айириш, кўпайтириш;
-қувноқ, тез, ғамгин, ширин, эҳтиёткор.
Тўғри айт (оғзаки-мантиқий фикрлаш даражаси бир-бирига ўхшаш нарсаларни чиқара
билиш).
Масалан, «чиннигул» сўзига худди «бодиринг»га «сабзовот» қандай тўи келганидек
мос сўз топишини танлаб олиш керак.
1. Бодринг (сабзавот) - Чиннигул (бегона ўт, шудринг, бо)
2. Полиз (сабзи) – Боғ (девор, қўзиқорин, олма, қудўк, ўтиргич).
3. Соат (вақт) – Градусник (ойна, катта, кроват, ҳарорат, шифокор).
4. Машина (мотор) – Қайиқ (денгиз, маёқ, елканли кема, тўлқин, қуруқлик)
5. Стол (котиба) – Пол (дарё, гилам, чанг, тахталар, мих).
Уларни умумлаштириб қандай сўз билан айтиш мумкин?
-ола буғи, товон балиқ…;
-бодринг, помидор…;
-шкаф, диван…;
-июн, июл…;
35
-фил, чумоли…;
6. Кўрсат, расмда қаерда айлана квадрат остида, квадрат айлана устида, айлана квадрат
устида, квадрат айлана остида, айлана квадрат устида ва айлана квадратнинг чап
томонида, айлана ва квадрат ичида ва бошқа.
7. Мантиқий фикрлаш:
Бола олдига уч қатор, ҳар бирида тўрттадан карточкалар қўйилади-нуқталар, қорчалар
ва таёқчалар. Биринчи қаторда нуқтачалар, иккинчисида қорчалар, учинчисида
таёқчалар чизилган.
Биринчи ва иккинчи қатордаги карточкаларни кўздан кечира туриб катталар болалар
билан уларнинг 1 дан 4 гача ошиб бориш тартибида қўйилганлигига ишонч ҳосил
қилади.
Топшириқ: Таёқчалар чизилган учинчи қатордаги карточкаларни ҳам 1- ва 2- қатордаги
каби жойлаштириб чиқинг.
Do'stlaringiz bilan baham: |