- Agar hisoblash jarayoni biror bir berilgan shartning bajarilishiga qarab turli tarmoqlar bo’yicha davom ettirilsa va hisoblash jarayonida har bir tarmoq faqat bir marta bajarilsa, bunday hisoblash jarayonlariga tarmoqlanuvchi algoritmlar deyiladi. Tarmoqlanuvchi strukturasi berilgan shartning bajarilishiga qarab ko’rsatilgan tarmoqdan faqat bittasining bajarilishini ta’minlaydi.
Takrorlanuvchi algoritm - Agar biror masalani echish uchun tuzilgan zarur bo’lgan amallar ketma-ketligining ma’lum bir qismi biror parametrga bog’lik ko’p marta qayta bajarilsa, bunday algoritm takrorlanuvchi algoritm yoki tsiklik algoritmlar deyiladi. Takrorlanuvchi algoritmlarga tipik misol sifatida odatda qatorlarning yig’indisi yoki ko’patmasini hisoblash jarayonlarini qarash mumkin.
Algoritmni tasvirlash usullari - Algoritmning formulalar yordamida ifodalanishi Bu usul matematika, fizika, kimyo va biologiya kabi fanlarda ko'plab qo'llanilaniladi. Formuladagi
- «+»
- «-»
- «х»
- « : »
kabi arifmetik amallarning tartibiga rioya qilgan holda bajarilishi ham algoritmga misol bo'ladi. - Algoritmning jadval yordamida ifodalanishi algoritmning bu ko'rinishda berilishi ham sizga tanish. Masalan, matematikada qo'llanib kelinayotgan Bradis jadvali deb nomlangan to'rt honali matematik jadval, Mendeleyev kimyoviy elementlar jadvali. Bunday jadvallardan foydalanish ma'lum bir algoritm qo'llashni talab etadi.
- Biror funksiyaning grafigini chizish uchun ham funksiyaning argument qiymatlariga mos qiymatlar jadvalini hosil qilamiz. Bu ham algoritmning jadval ko'rinishiga misol bo'ladi.
- Algoritmning grafik shaklda ifodalanishi algoritmning bu ko'rinishda ifodalanishi matematikada chizilgan grafik, kerakli uyni oson topish uchun dahalarda o'rnatilgan uylarning joylashish sxemasi, avtobuslarning yo'nalish sxemasi orqali sizga tanish.
- Algoritmlash asoslarini o'rganishning yana bir qulay grafik shakli — blok-sxema usulidir. Blok-sxemalar bir yoki bir nechta buyruq yoki ko'rsatmani aks ettiruvchi maxsus geometrik shakllar — bloklardan tashkil topadi. Bloklar yo'nalish chiziqlari orqali tutash tiriladi
Foydalanilgan adabiyotlar
- Informatika va informatsion texnologiyalar, M.Aripov va boshqalar. Oliy o‘quv yurti talabalari uchun darslik. Toshkent-2019 y.
- Axborot texnologiyalari, M.Aripov va boshqalar. Oliy o‘quv yurti talabalari uchun o‘quv qo‘llanma. Toshkent-2019 y.
- Delphi tilida dasturlash asoslari, Sh.Nazirov. Toshkent-2018 y.
Do'stlaringiz bilan baham: |
