Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Berilgan chegaraviy masalani progonka usulida yeching
- Mustaqil ishlash bo’yicha savollar
- 11. Bir o’lchamli nostatsionar issiqlik o’tkazuvchanlik tenglamasini ChA usuli bilan yechish. Ishdan maqsad
- Masalaning berilishi.
- Uch qatlamli sxemalar.
MISOL. Progonka usulida x y y x y 4 2 2 (7.19) tenglamaning 718 , 3 1 1 , 0 0 0 e y y y (7.20) chegaraviy shartlarni qanoatlantiruvchi taqribiy yechimini toping. YeChISh: (7.19)-(7.20) tenglamalarni 1 , 0 h deb olib chekli ayirmali sitema bilan almashtiramiz: 8 ,..., 2 , 1 , 0 , 4 2 1 , 0 2 01 , 0 2 1 1 2 i x y y y x y y y i i i i i i i i 227 718 , 3 , 0 1 , 0 10 0 1 0 y y y y O’xshash hadlarni ixchamlab i i i i i i x y x y x y 4 01 , 0 2 , 0 98 , 0 2 , 0 2 1 2 formulani hosil qilamiz. Bundan i i i i i i x f x k x m 4 , 2 , 0 98 , 0 , 2 , 0 2 , 718 , 3 , 0 , 0 , 1 , 1 , 1 1 1 0 0 B A ekani kelib chiqadi. Hisoblashlarni yuqoridagi kabi jadvalga joylashtiramiz. i i x i m i k i f To’g’ri yo’l Teskari yo’l Aniq yechim i c i d i y i y 0 0,0 -2,00 0,98 0,0 -0,9016 0,0000 1,117 1,000 1 0,1 -2,02 1,00 -0,4 -0,8941 -0,0040 1,229 1,110 2 0,2 -2,04 1,02 -0,8 -0,8865 -0,0117 1,363 1,241 3 0,3 -2,06 1,04 -1,2 -0,8787 -0,0228 1,521 1,394 4 0,4 -2,08 1,06 -1,6 -0,8706 -0,0372 1,704 1,574 5 0,5 -2,10 1,08 -2,0 -0,8623 -0,0550 1,916 1,784 6 0,6 -2,12 1,10 -2,4 -0,8536 -0,0761 2,364 2,033 7 0,7 -2,14 1,12 -2,8 -0,8446 -0,1007 2,455 2,332 8 0,8 -2,16 1,14 -3,2 -0,8354 -0,1290 2,800 2,696 9 0,9 3,214 3,148 10 1,0 3,718 3,718 Berilgan chegaraviy masalani progonka usulida yeching. 1. 5 cos " 3 y x y 6 , 2 8 , 1 0 y 8 , 2 ; 8 , 1 x 2. 3 cos " 2 y x y 6 , 4 6 , 1 0 y 6 , 2 ; 6 , 1 x 3. 10 cos " y x y 8 , 0 6 , 0 0 y 6 , 1 ; 6 , 0 x 4. 2 cos " 4 y x y 4 , 1 8 , 0 0 y 8 , 1 ; 8 , 0 x 5. 11 cos " y x y 5 , 2 1 , 2 0 y 1 , 3 ; 1 , 2 x 6. 5 sin " 2 y x y 6 , 2 8 , 1 0 y 8 , 2 ; 8 , 1 x 7. 3 sin " 3 y x y 6 , 4 6 , 1 0 y 6 , 2 ; 6 , 1 x 8. 10 sin " 3 y x y 8 , 0 6 , 0 0 y 6 , 1 ; 6 , 0 x 228 9. 3 sin " y x y 4 , 1 8 , 0 0 y 8 , 1 ; 8 , 0 x 10. 11 sin " y x y 5 , 2 1 , 2 0 y 1 , 3 ; 1 , 2 x 11. 12 cos " 3 y x y 6 , 2 8 , 1 0 y 8 , 2 ; 8 , 1 x 12. 2 cos " 3 2 y x y 6 , 4 6 , 1 0 y 6 , 2 ; 6 , 1 x 13. 4 cos " 3 y x y 8 , 0 6 , 0 0 y 6 , 1 ; 6 , 0 x 14. 5 sin " 2 y x y 4 , 1 8 , 0 0 y 8 , 1 ; 8 , 0 x 15. 2 sin 1 " y x y 5 , 2 1 , 2 0 y 1 , 3 ; 1 , 2 x 16. 10 9 " 2 x y y x y 4 0 0 y 1 ; 0 x 17. 4 9 6 3 " 3 x x xy y 3 0 0 y 1 ; 0 x 18. 2 2 " 2 x y x y 6 1 0 y 2 ; 1 x 19. 10 3 " 2 x y y x y 7 1 0 y 2 ; 1 x 20. 2 3 " x y y x y 2 0 0 y 1 ; 0 x 21. 3 2 " 2 x x y y y 1 0 0 y 1 ; 0 x 22. 1 2 " 2 x x y y y 2 1 0 y 2 ; 1 x 23. 1 " 2 x y y x y 5 2 0 y 3 ; 2 x 24. 1 " 2 x x y y 4 1 0 y 2 ; 1 x 25. x x y y 2 2 2 " 2 1 0 0 y 1 ; 0 x 26. x y y 4 2 " 0 0 0 y 1 ; 0 x Mustaqil ishlash bo’yicha savollar 1. Ikkinchi tartibli differensial tenglamani taqribiy yechish masalasi qanday qo’yiladi ? 2. Birinchi va ikkinchi tartibli hosilani chekli ayirmalarda ifodalang. 3. Ikkinchi tartibli differensial tenglamalarni yechishning Progonka usulini tushintirib bering. 11. Bir o’lchamli nostatsionar issiqlik o’tkazuvchanlik tenglamasini ChA usuli bilan yechish. Ishdan maqsad: Bir o’lchamli nostatsionar issiqlik o’tkazuvchanlik tenglamasini approksimatsiya qilish va unga qo`yilgan masalani chekli ayirmalar usuli bilan yechish talabalarga o’rgatish Masalaning berilishi. Birinchi chegaraviy masala (I): T t , x D 0 1 0 da uzluksiz bo`lgan quyidagi masalaning ) , ( t x u yechimini topamiz 229 . T t ), t ( u ) t , ( u ), t ( u ) t , ( u , x ), x ( u ) , x ( u , T t , x ), t , x ( f x u t u 0 1 0 1 0 0 0 1 0 2 1 0 2 2 Quyidagi to`rni kiritamiz J ,..., , j , j t , I ,..., , i , ih x j i h 1 0 1 0 va D to`rni J ,..., , j , I ,..., , i , j , ih h h 1 0 1 0 ko`rinishda J T , I h 1 qadamlar bilan kiritamiz, bunda j i y h da aniqlangan bo`lib, y funktsiyaning j i t , x tugundagi qiymati. Bir parametrli ayirmali sxemalar oilasini qaraymiz J j , I i , y ) ( y y y j i j i j i j i j i 0 0 1 1 1 , bunda 2 1 1 2 h y y y y y j i j i j i x x j i , – haqiqiy parametr. Bu sxema ba`zan vaznli sxema deb ataladi. CHegaraviy va boshlang`ich shartlar quyidagicha aniq approksimatsiyalanadi: , , 2 1 0 j j I j j u y u y ). x ( u ) , x ( y y i i i 0 0 0 Ikki qatlamli sxemalar =0 da (x i ,t j+1 ), (x i ,t j ), (x i±1 ,t j ) shablonda aniqlanuvchi to`rt nuqtali j i j i j i j i y y y 1 sxemani hosil qilamiz yoki uni quyidagicha yoza olamiz . h , ) y y ( y ) ( y j i j i j i j i j i 2 1 1 1 2 1 Bu sxema oshkor sxema deb ataladi. Agar 0 bo`lsa, u holda sxema oshkormas ikki qatlamli sxema deb ataladi. 0 da 1 j i y larni aniqlash uchun quyidagi chegaraviy shartlarni qanoatlantiruvchi 1 2 1 1 1 0 j j I j i j u y , u y , algebraik tenglamalar sistemasini hosil qilamiz: , F y y j i j i j i 1 1 1 , 1 1 j i j i j i j i y y F i=1,…,I-1. 230 Bu ayirmali tenglama echimi progonka usuli bilan topiladi. 1 da sof oshkormas sxemaga ega bo`lamiz . y y y j i j i j i j i 1 1 5 0, da olti nuqtali simmetrik sxemani hosil qilamiz , y y y y j i j i j i j i j i 1 1 2 1 ba`zan bu sxema Krank-Nikol’son sxemasi deb ataladi. Uch qatlamli sxemalar. Bunday sxemalardan bittasi Richardson sxemasidir: j j j y y y 2 1 1 yoki j t y y 0 , bunda x x j j j t y y , y y , y y , y y € , y y € y 1 1 2 0 . Bu sxema va h bo`yicha ikkinchi tartibli approksimatsiga ega ) h ( O u Λu t 2 2 0 . Ammo u absalyut turg`unmas sxemadir. Oxirgi sxemani quyidagi ko`rinishda yozamiz 2 1 1 1 1 2 2 h y y y y y j i j i j i j i j i . (*) Agar (*) ning o`ng tarafidagi j i y 2 ni 1 1 j i j i y y ga almashtirsak, u holda uch qatlamli «romb» sxemaga (Dyuffort-Frenkel sxemaga) kelamiz: 2 1 1 1 1 1 1 2 h y y y y y y j i j i j i j i j i j i . Misol. 5 , 0 bo’lgan xol uchun, ) 025 . 0 0 ( , 0 ) ; 1 ( ) , 0 ( , 1 0 ( sin ) 0 , ( , 2 2 t t u t u x x x u x u t u masala yechilsin. Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling