Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti
Download 5.05 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Insert jadvali qoidasi . Darsning mazmuni
- Tayanch iboralar: buralish, kuch, moment, vint, val, shkiv, zo’riqish, epyura, buralish burchagi. Belgilar: Ms
- Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari
3-ilova Insert texnikasi bo’yicha mavzuni o’qib chiqing va jadvalni to’ldiring. № Asosiy tushunchalar Belgi 1. Qiya yuzachalar bo’yicha kuchlanislar qanday topiladi? 2. Nisbiy deformatsiya qanday topiladi? 3. Kuchlanishlarning juftlik qonunini ayting? 4. Kesim buyicha normal va urinma kuchlanishlar qanday yunaladi? 5. Kuch Kuchanish Deformatsiya Juft kuch 6. 1-qonun 7. 2-qonun 8. 3-qonun Insert jadvali qoidasi . Darsning mazmuni Namuna Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari 1.Zo’riqish nima? 2.Necha xil kuchlanganlik holati mavjud? 3.Tekis kuchlanganlik holatida uchinchi o’q yunalishida ham kuchlanishlar bo’ladimi? 4.Kuchlanishlarning juftlik qonunini ayting? 5.Umumlashgan Guk qonunini yozing 6. Mustahkamlik nazariyalari V- avval olgan bilimiga to’g’ri keladi. + - yangi ma’lumot ? – tushunarsiz (aniqlanishi zarur bo’lgan ma’lumotlar) 96 Po‘lat qurol stvolidan kesib yasalgan elementar kubik yoqlariga kuchlanishlar: 550 MPa, 420 MPa va –350 MPa ta’sir qiladi. Eng katta urinma kuchlanishni aniqlang. III va IV mustahkamlik nazariyalari bo‘yicha kuchlanishlarni toping. Yechish. Asosiy kuchlanishlar tegishlicha quyidagilarga teng: MPa MPa MPa 350 420 , 550 3 2 1 . Eng katta urinma kuchlanishlar quyidagi formuladan topiladi: MPa 450 2 350 550 2 3 1 max III mustahkamlik nazariyasi bo‘yicha hisobiy kuchlanish quyidagiga teng: . 900 350 550 3 1 MPa III IV mustahkamlik nazariyasi bo‘yicha hisobiy kuchlanish quyidagiga teng: . 840 ) ( ) ( ) ( 2 2 2 3 1 2 3 2 2 2 1 MPa IV TOPSHIRIQLAR 1. Ko‘rsatilgan asosiy kuchlanishlarda ) 3 , 0 ( I va II mustahkamlik nazariyalari bo‘yicha hisobiy kuchlanishlarni toping. Variant Berilgan asosiy kuchlanishlar, MPa 1 2 3 1 120 100 -20 2 120 100 80 3 120 -100 80 4 120 -100 -80 5 100 -80 20 6 100 80 -120 7 90 70 40 8 90 60 30 9 80 50 30 10 80 -100 -120 11 70 100 -40 12 60 -40 100 13 60 -50 20 14 50 20 30 15 -40 -100 20 16 40 60 200 17 -70 -90 -60 18 -60 -30 -40 19 -85 -140 -75 20 -30 -150 -120 2. Asosiy kuchlanishlar berilganda III va IV mustahkamlik nazariyalari bo‘yicha hisobiy kuchlanishlarni toping. Variant Berilgan asosiy kuchlanishlar, MPa 1 2 3 1 120 100 -20 2 120 100 80 3 120 -100 80 4 120 -100 -80 97 5 100 -80 20 6 100 80 -120 7 90 70 40 8 90 60 30 9 80 50 30 10 80 -100 -120 11 70 100 -40 12 60 -40 100 13 60 -50 20 14 50 20 30 15 -40 -100 20 16 40 60 200 17 -70 -90 -60 18 -60 -30 -40 19 -85 -140 -75 20 -30 -150 -120 5- AMALIYOT DARSI Buralish Buralish mavzusining texnologik modeli O’quv soati – 2 soat Talabalar soni: ta O’quv mashg’ulot shakli Amaliyot darsi Amaliyot rejasi Buralishga oid masalalar yechish O’quv mashg’ulotining maqsadi: Buralish haqida ma’lumot beradi. Burovchi moment epyuralarini qo’rishni urgatish. Buralishda eng katta normal va urinma kuchlanishlar aniqlanadi Pedagogik vazifalar: O’quv faoliyati natijalari: Buralish haqida tushunchalar beradi Chiziqli kuchlanganlik holati uchun asosiy formulalarni eslaydi Buralish uchun Guk qonunini keltiradi Burovchi momet epyuralarini qurishni urgatadi. Buralish burchagi formulasini keltiradi Namunaviy masalalar yechadi Buralish mavzusiga doir asosiy formulalarni yod oladi, eslb qoladi. O’qitish vositalari O’UM, ma’ruza matni, rasmlar, plakatlar, doska O’qitish usullari Axborotli ma’ruza, blis-so’rov, texnika-insert O’qitish shakllari Frontal, kollektiv ish O’qitish sharoiti Texnik vositalar bilan ta’minlangan, guruxlarda ishlash usulini qo’llash mumkin bo’lgan auditoriya. Monitoring va baholash og’zaki savollar, blis-so’rov 98 Buralish darsiga oid namunaviy masalalar yechish mavzusining texnologik xaritasi Ish bosqich- lari O’qituvchi faoliyatining mazmuni Tinglovchi faoliyatining mazmuni 1-bosqich. Mavzuga kirish (20 min) 1.1.O’quv mashg’uloti mavzusi, rejasi, pedagogning vazifasi va talabaning o’quv faoliyati natijalarini aytadi. 1.3 Baxolash mezonlari (1 – ilova). 1.5. Mavzuni jonlashtirish uchun «Blis- so’rov» savollarini beradi. Blis-so’rov usulida natijasiga ko’ra tinglovchilarning nimalarda adashishlari, xato qilishlari mumkinligining tashxizini amalga oshiradi (2-ilova). 1.6. Texnika-insert usulida mavzu bo’yicha ma’lum bo’lgan tushunchalarni faollashtiradi. (3-ilova ). Tinglaydilar. Yozib oladilar. Tinglaydilar. Yozib oladilar. Aniqlashtiradilar, savollar beradilar. 2 -bosqich. Asosiy bo’lim (50 min) 2.1. Savol yuzasidan ma’ruza qiladi. 2.2.Ma’ruza rejasining hamma savollar bo’yicha tushuncha beradi. (4 - ilova). 2.2. Ma’ruzada berilgan savollar yuzasidan umumlashtiruvchi xulosa beradi. (5 - ilova). 2.4.Tayanch iboralarga qaytiladi. 2.5. Talabalar ishtirokida ular yana bir bor takrorlanadi. Tinglaydilar. Javob beradilar Yozadilar. UMKga qaraydilar Har bir tayanch tushuncha va iboralarni muhokama qiladilar. 3-bosqich. Yakunlovch i (10 min) 3.1 Mashg’ulot bo’yicha yakunlovchi xulosalar qiladi. Mavzu bo’yicha olingan bilimlarni qayerda ishlatish mumkinligi ma’lum qiladi. 3.2. Mavzu bo’yicha bilimlarni chuqurlashtirish uchun adabiyotlar ro’yxatini beradi. 3.3. Keyingi mazvu bo’yicha tayyorlanib kelish uchun savollar beradi. Savollar beradilar. UMKga qaraydilar. UMKga qaraydilar. Uy vazifalarini yozib oladilar 99 Amaliyot darsi. Buralish Reja: 1. Burovchi moment epyuralarini qurish Adabiyotlar: 1, 2, 3, 4, 5. Tayanch iboralar: buralish, kuch, moment, vint, val, shkiv, zo’riqish, epyura, buralish burchagi. Belgilar: Ms - Muammoli savol Mt - Muammoli topshiriq Mv - Muammoli vaziyat Mm - Muammoli masala 1-ilova Baholash mezoni: Har bir savol javobiga - 2 ball Har bir qo’shimcha fikrga - 2 ball Har bir javoni to’ldirishiga - 1 ball 2-ilova . 3-ilova Insert texnikasi bo’yicha mavzuni o’qib chiqing va jadvalni to’ldiring. № Asosiy tushunchalar Belgi 1. Burovchi momentga ta’rif bering ? 2. Nisbiy deformatsiya qanday topiladi? 3. Kuchlanishlarning juftlik qonunini ayting? 4. Buralishda brusning bikrligi qanday topiladi? 5. Burovchi moment epyurasi nimani ifodalaydi ? Kuchanish Deformatsiya Juft kuch 6. 1-qonun 7. 2-qonun Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari 1.Val nima? 2. Shkiv nima? 3. Burovchi kuchga misol keltiring? 4. Kuchlanishlarning juftlik qonunini ayting? 5. Umumlashgan Guk qonunini yozing? 6. Nisbiy buralish burchagi deb nimaga aytiladi? 7. Vint nima? 8. Buralish burchagi nima? 100 8. 3-qonun Insert jadvali qoidasi . Darsning mazmuni 1-Namuna Burovchi moment M=16 kNm ni uzatadigan dumaloq kesimli yaxlit po‘lat valning diametrini aniqlang. Siljishga ruxsat etiladigan kuchlanish , 80 MPa val uzunligining 1 m ga to‘g‘ri keladigan ruxsat etiladigan buralish burchagi . 6 , 0 Yechish. Valning mustahkamlik shartiga ko‘ra , max W M b bundan: , 2 3 r W ushbuni topamiz: . 0 , 5 8000 1600000 2 2 3 3 sm M r b Valning bikrlik shartiga ko‘ra: , p b GJ l M bundan , 10 8 , 2 4 4 MPa G r J p hisoblab topamiz: . 180 6 , 0 sm G l M r b 9 , 5 86 , 9 10 8 300 100 1600000 2 300 2 4 6 4 2 2-Namuna Tashqi diametri mm d 75 1 va ichki diametri mm d 50 2 bo‘lgan 1 m uzunlikdagi ichi bo‘sh po‘lat val 3500 Nm momentli juft kuch ta’sirida 1 ga buriladi. Valdagi eng katta urinma kuchlanishlar nimaga teng? Siljishdagi elastiklik moduli qiymatini aniqlang. Yechish. Eng katta urinma kuchlanish . / 5270 75 , 3 249 350000 ; 249 32 , 2 max 2 4 2 4 1 1 max sm N sm d d J J r M p p b Siljish uchun elastiklik modulini buralish burchagi formulasidan topamiz. . / 10 05 , 8 249 180 100 350000 2 6 sm N J l M G p b V- avval olgan bilimiga to’g’ri keladi. + - yangi ma’lumot ? – tushunarsiz (aniqlanishi zarur bo’lgan ma’lumotlar) 101 3-Namuna Berilgan: M, a, d (rasmga qarang). b M Epyurasi qurilsin hamda II I , max ni hisoblang. Yechish. I uchastkadagi eguvchi moment . M M I b ga teng. II uchastkadagi ixtiyoriy kesimda burovchi momentni aniqlaymiz: ; 3 2 ) 2 ( 2 ) 2 ( 2 2 2 2 a x M x a a M M x a m M M M II k 0 2 x bulsa ; 3 ) 0 2 ( M M x II b a x 2 2 bulsa ; ) 2 2 ( M M a x II b I va II uchastkalardagi eng katta urinma kuchlanishlarni p b W M max formuladan foydalanib hisoblaymiz, bunda, 3 3 3 2 , 0 16 2 d d r r J W p p - Doiraviy kesim qarshiligining qutb momenti; 4 4 4 1 , 0 32 2 d d r J p Doiraviy kesim qarshiligining inersiya momenti. Kvadrat kesim uchun . 208 , 0 3 c W b Bu yerda , 2 d c u holda . 073 , 0 2 2 208 , 0 3 3 d d W b Eng katta urinma kuchlanishlarni topamiz: . 6 , 15 16 3 3 ; 6 , 13 0736 , 0 3 3 max 3 3 max d M d M W M d M d M W M p b b II I Epyura M b M 2M a M m 2 2a a x 1 x 2 M M 3M c c d 102 TOPSHIRIQLAR Po‘lat valga burovchi juft kuchlar qo‘yilgan: , 120 1 kNm M . 550 , 100 3 2 kNm M kNm M . Val uchastkalarining uzunliklari (sm) rasmda ko‘rsatilgan. Valning chetki uchastkalari diametri 40 mm, o‘rta uchastkasi diametri 60 mm. Burovchi moment epyuralarini yasang. (1-3 rasm). Burovchi moment epyuralarini yasang (4-12 rasmlar). Variant 4 5 6 7 8 9 10 11 12 M, kNm 2 3 4 3 6 2 0 0 0 m, kNm 0 0 0 2 4 2 10 12 6 a, m 4 2 3 4 5 4 6 3 4 Burovchi moment epyuralarini yasang, buralish burchagi va eng katta urinma kuchlanishlar max aniqlansin (13-21 rasmlar). Variant 13 14 15 16 17 18 19 20 21 M, kNm 6 4 2 8 2 5 4 3 4 b, sm 4 5 6 0 0 0 0 0 0 a, m 4 6 2 4 3 5 4 6 6 d, sm 0 0 0 8 7 6 6 8 10 D, sm 0 0 0 12 13 14 0 0 0 G, N/sm 2 10 5 10 6 10 5 10 5 10 6 10 6 10 6 10 6 10 6 M 1 100 100 150 M 2 M 3 M 4 M 1 M 2 M 3 M 4 M 1 M 1,5M 2M a a 2a M 5M 3M a a 2a 2M M 6M 4) 5) 6) 6) a a 2a 3M m 4M a a 2a M m 5M a a 2a 6M 5m 2M 7) 8) 9) 2m 3m a 2a 2m m 4a 4m 3a 3a 10) 11) 12) a 2a M 2M a a M 6M 4a a 2M 4M 2b b 13) 14) 15) 16) d a 2a M 2M a a M 6M 4a a 2M 4M D 17) 18) 19) 8M a a 2a M 2M 3M a a a M 2M 3M a a 2a 3M 5M dxd d d d dxd 20) 21) 103 1- LABORATORIYA « CHO‘ZILISH VA SIQILISH » «Po’lat namunalarini cho’zilishga sinash» mavzusining texnologik modeli O’quv soati – 2 soat Talabalar soni: ta O’quv mashg’ulot shakli Laboratoriya mashg’uloti Ma’ruza rejasi 11. Po’lat namunalarini cho’zilishga sinash O’quv mashg’ulotining maqsadi: Po’latning cho’zilishdagi asosiy mexanik tavsiflarini aniqlash. Namuna materiali markasini aniqlash. Pedagogik vazifalar: O’quv faoliyati natijalari: Kirish. Fanning ahamiyati va mohiyatini tushunadi Texnika xavsizligi Po’lat na’muna tayyorlanadi (ulchovlari olinadi) Po’lat na’muna P-50 sinov mashinasiga o’rnatiladi Indekator o’rnatiladi Tajriba boshlanadi Laboratoriya ishida olgan asosiy tushunchalarini eslab qoladi, tasavvurga ega bo’ladi. Laboratoriya ishiga oid o’z variantlari uchun zaruriy natijalarni oladi O’qitish vositalari O’UM, ma’ruza matni, rasmlar, plakatlar, doska O’qitish usullari Axborotli ma’ruza, blis-so’rov, texnika-insert O’qitish shakllari Frontal, kollektiv ish O’qitish sharoiti Texnik vositalar bilan ta’minlangan, guruxlarda ishlash usulini qo’llash mumkin bo’lgan auditoriya. Monitoring va baholash og’zaki savollar, blis-so’rov |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling