Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat unversiteti jismoniy madaniyat faku

Professional  –tijorat  sporti   musobaqalarida sovrinli  o’rinni egallashga 

qaratilgan bo’ladi.    Birinchi o’ringa musobaqaviy, tomoshabop, iqtisodiy va 

nufuzli funksiya chaqiriladi. U o’z xarajatlarini qoplash va daromad, reklama va 

boshqa daromadlar  hisobiga mavjud. Bu insonlar mablag’ ishlab topadigan  o’ziga 

–xos ijtimoiy faoliyatdir. Kapitalistik jamiyatda professional sport tomosha bo’lib, 

o’z ommabopligi jihatdan tengsizdir. Tijorat konflikt tomoshasi, real haqiqatan 

farqli o’laroq  nisbiylik elementi minimumga yaqinlashtirib, hayotni aks ettiradi. 

Sportning mazkur turida, sportchilar uchun sport faoliyati  kasbdir. Ularning 

faoliyati qonuniy belgilab berilgan, ular o’z kasaba uyushmalariga, mehnat 

huquqlariga va kontaklar ko’rinishdagi kafolatlarga ega.  [16, 40]. 

 

Ommaviy sport.   Ummumjamoaviy ommaviy sportda, asosiy rag’bat inson 

harakatchanligini oshirishga qaratilgan. Musobaqalarda qatnashishning o’zi 

muhim. Sport natijasi esa, qatnashchining o’zi uchun, jismoniy tayyorgarligi 

ko’rsatkichi sifatida ahamiyatga ega. Yetakchi    funksiyalar  –tarbiyaviy, jismoniy 

aktivlikni oshirish, sog’lomlashtirish, rekreasion –madani va ishlab chiqarish. 

---

                                                                    

15 

O’ziga xosligi –voyaga etgan aholining keng ommasiga ma’lum. Bu yerda maxsus 

saralash yo’q, mashg’ulotlar yashash, ishlash, o’qish joylarida o’tkazilishi 

mumkun.  ommaviy sportni muhim jihati –musobaqalarga doimiy ravishda 

tayyorlanish, musobaqalarning o’zida-qatnashish, raqiblarni engish, o’zini –o’zi 

engish, shaxsiy rekordni yaxshilash. Mazkur maqsadda sport ishlari turlari 

yaxshilandi, moddiy –texnik baza xamda kadrlarni tayyorlash  tizimi yaxshilandi. 

Yugurush, chang’ sporti, suzish buyicha ommaviy musobaqalar o’tkaziladi.  

 

Ommaviy sport effektivligini baholash omillari sarasiga sport bilan keng 

omma sho’g’illanishi, mashg’ulotlar doimiyligi va musobaqalarda qatnashish, 

jismoniy tayyorgarlik darajasi, shaxsiy sport natijalari, oila a’zolarining sport 

mashg’ulotlariga jalb etilganligi, musobaqalarda oilaviy qatnashish.