Suvdan foydalanishning bioxilma-xillikka ta’siri - Sug‘orish dehqonchiligi tarmog‘ining rivojlanishi mintaqada sug‘oriladigan yerlarning 1955 yil 25850 kv.km. dan 1990 yil 42218 kv.km. gacha kengayishga va suvdan foydalanishning oshishiga olib keldi, shu tufayli Orol dengiziga kelib tushadigan suv oqimi taxminan 1960 y. 68 kub.km. dan 1983 y. 6 kub.km. gacha kamydi.
- Garchi sug‘oriladigan yerlar barcha hududning faqat 10% ini tashkil etsada, О‘zbekiston va unga chegaradosh respublikalarning atrof-muhit holatiga katta ta’sir kо‘rsatib, ba’zi bir ekotizimlarning tо‘liq buzulishida va boshqalarining maydonlari keskin qisqarishiga olib keladi. Barcha ekotizimlarning tо‘liq buzulishida va boshqalarining maydonlarini keskin qisqarishi ro’y beradi. Barcha ekotizmilar amalda katta о‘zgarishlarga duch keldilar.
- Sug‘orma dehqonchilikning rivojlanishi davlatimizing anchagina hududini tashkil qilgan chо‘lli, yarim chо‘lli va tog‘ ekotizimlariga kichik bо‘lsada bevosita о‘z ta’sirini kо‘rsatdi, negaki ular о‘zgarishlarga о‘ta sezuvchandir.
Orol dengizi tubining ochilishi va tabiiy о‘simliklar qoplami maydonlarining keskin kamayishi, mahalliy iqlimining muhim о‘zgarishlariga olib keldi, shu tufayli u о‘ta quruq va kontinetal iqlimga aylanadi. Shamol tezligi ortdi, chо‘llanish jarayoni shiddati kuchaydi. Shamol tarqatadigan ifloslantiruvchi moddalar ham salbiy ta’sir kо‘rsatadi. Chorvachilik, sug‘orish dehqonchiligiga qaraganda, о‘zgarishlarga ta’sirchanroq, chunki u kam markazlashgan va suv hо‘jaligi sohalariga ehtiyoji kamroqdir. Xususiy mol egalari iqtisodiy foydani olish maqsadida, mol sonini tezda kо‘paytirishga qodirlar, shuning bilan birga nozik va о‘ta quruq ekotizimlarga ziyon etkazadilar. Agar tartibga keltirish choralari qabul qilinmasa, unda ushbu omil chо‘lli, dashtli va kam darajada tog‘lar ekotizimlari uchun xavfning asosiy turi bо‘lib qoladi. - Orol dengizi tubining ochilishi va tabiiy о‘simliklar qoplami maydonlarining keskin kamayishi, mahalliy iqlimining muhim о‘zgarishlariga olib keldi, shu tufayli u о‘ta quruq va kontinetal iqlimga aylanadi. Shamol tezligi ortdi, chо‘llanish jarayoni shiddati kuchaydi. Shamol tarqatadigan ifloslantiruvchi moddalar ham salbiy ta’sir kо‘rsatadi. Chorvachilik, sug‘orish dehqonchiligiga qaraganda, о‘zgarishlarga ta’sirchanroq, chunki u kam markazlashgan va suv hо‘jaligi sohalariga ehtiyoji kamroqdir. Xususiy mol egalari iqtisodiy foydani olish maqsadida, mol sonini tezda kо‘paytirishga qodirlar, shuning bilan birga nozik va о‘ta quruq ekotizimlarga ziyon etkazadilar. Agar tartibga keltirish choralari qabul qilinmasa, unda ushbu omil chо‘lli, dashtli va kam darajada tog‘lar ekotizimlari uchun xavfning asosiy turi bо‘lib qoladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
