Aloqalarini va o‘zaro bog‘liq1igini ilmiy o‘rganishdir

Tahlilning maqsadi — rezervlami axtarib topish, ulardan to‘g‘ri foydalanish yo‘11arini aniqlash va ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligini oshirish maqsadida ishlab chiqaruvchi kuchlar faoliyatini, xalq xo‘jaligida ixtiyoriy qonunlarni o‘rganish tahlilning asosiy maqsadini tashkil etadi. Kichik biznes korxonalardagi ayrim tarmoqlarning faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish orqali ayrim masalalarni o‘rganishni aniqlashtiradi. Biznes tarmoqlarini o‘z xususiyatiga qarab, aniqlashni hamda ratsional boshqarishni amalga oshiradi. Biznes korxonasining xo‘jalik faoliyatining tahlili ichki hisobini mustahkamlashga, mehnat, mahsulot va xizmat ko‘rsatish samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Iqtisodiy tahlil biznes faoliyatidagi xato va kamchiliklarni ochib tashlashga, rejalashtirishni takomillashtirishga, hisob-kitobni mustahkamlashga imkoniyatlarni qidirib topishga yordam beradi. Kichik biznes korxonasining faoliyatini tahlil qilishning asosiy vazifasiga: 1) Kichik biznesning har tomonlama faoliyatini uning iqtisodiy rivojlanish istiqbollarini o‘rganish; 2) Korxona va uning ishlab chiqarish bo‘1inmalari faoliyatining natij2lariga obyekt baho berish; 3) Ishlab chiqarish rejalarining bajarilishiga salbiy ta’sir etuvchi omillarini o‘rganish; 4) Ichki imkoniyatlarni qidirib topish, mehnat resurslaridan, iqtisodiy qonunlardan to‘la foydalanish yo‘11arini belgilab berish kiradi.

5. Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini operatic, strategik va iqtisodiy samaradorligini tahlil

qilish yo‘llari

Kichik biznes va tadbirkorlik subeklari tomonidan bajarilgan har qanday faoliyaning natijasi tahlil bilan yakunlanadi. Tadbirkorlik faoliyati natijalari tizimli va kompleks tahlil qilinadi. Tizimli tahlilda doimo o‘zgarib turuvchi bozor muhitini tahlil qilishdan hamda tadbirkor foyda olish va raqobat qilish imkoniyatlarini aniqlash uchun tahlil qilinadi. Kompleks tahlilda

tadbirkorlik korxonasining mahsulot ishlab chiqarishga aloqador bo‘lgan barcha iqtisodiy ko‘rsatkich1ar tahlil qilinadi.
Barcha tadbirkorlik korxonalari o‘zining katta-kichikligiga faoliyat yo‘nalisliiga foyda yoki zarar ko‘rushidan qat’iy nazar bozor muhiti bilan o‘zaro harakat qiluvchi murakkab tizimdir. Tadbirkor o‘z faoliyatini birgina ko‘rsatkich ya’ni foyda bilan ifodalamasdan — sotilgan mahsulot hajmi yoki kursatilgan xizmat, moddiy va pu1 xarajatlari, mehnat haqi, ishlovchilar soni va boshqa ko‘rsatkichlar bilan baholash kerak. Tadbirkor faoliyatini baholashni eng oddiy usuli haqiqiy ko‘rsatkich1arni reja (me’yoriy) ko‘rsatkichlariga solishtirish yo‘li bo‘1ib hisoblanadi.
Tadbirkor faoliyati samaradorligini baholashning murakkab uslubi yakuniy faoliyat natijalariga bevosita aloqador bo‘lgan ko‘rsatkichlarni hamda xarajatlar bilan resurslami, shunirigd turli omillar ta’sirini baholashdan iborat.
Bozor iqtisodiyotiga o‘tish munosabati bilan tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘iillanayotgan korxonalarning ishlab chiqarish sifatini oshirish, mavjud imkoniyatlardan oqilona foydalanish asosiy va aylanma fondlardan foydalanish, korxona samardorlik darajasini va mehnat unumdorligini oshirib’ ' istiqbolda respublika aholisini oziq-ovqatga va boshqa tovarlarga bo‘1gan talabni qondirish maqsadida iqtisodiy samaradorlikni oshirishga harakat qilish kerak. Bu vazifalarni bajarish uchun avvalo har bir tadbirkorlikni xo‘ja1ik faoliyatini atroflicha chuc’ir tahlil qilish asosida ichki xojalik imkoniyatlaridan tcjamli foydalanishga, kam xarajat qilib yuqori natijalarga erishishga alohida e’tibor berish zarur.
Tadbirkorlik faoliyati natijalarini ikki xil tahlil bilan baholash mumkin. I . Strategik tahlil. 2. Operativ tahlil.