Амалий иш – 10 Дискрет модуляция ва Дельта модуляциялашган

Guruh 612-18

Topshirdi Yo’lchiyev Farhodjon


АМАЛИЙ ИШ – 10

Дискрет модуляция ва Дельта модуляциялашган сигналларини тахлил килиш

Ишдан мақсад: Амплитудаси частотаси ва фазаси дискрет сигнал билан модуляция (манипуляция) ланган АМп, ЧМп, ФМп ва ФНМп (фазаси нисбатан манипуляция) ланган сигналлар вақт ва спектр диаграммаларини тадқиқ этиш.

Назарий қисм:

Дискрет модуляция - дискрет хабарни электр сигналига айлантириш занжиридаги иккинчи операция.

Сигнални яратиш учун алоқа линиясида мавжуд бўлиши ва тарқалиши мумкин бўлган ташувчи талаб қилинади. Алоқа тизимларида бу тўғридан-тўғри ёки ўзгарувчан ток (аналог узатиш тизимлари), электромагнит майдон (радио тизимлар), юқори частотали импулсларнинг даврий кетма-кетлиги (коаксиял ва оптик толали кабеллар) ва бошқалар.

Дискрет модуляция деганда, хабарнинг белгисини ифодаловчи код комбинацияси элементларининг қийматларига мувофиқ ташувчининг бир ёки бир нечта квантланган параметрларининг вақт ўзгариши тушунилади.

Ушбу операция натижасида дискрет вақтнинг дискрет функцияси сифатида дискрет электр сигнал ҳосил бўлади. Бу шуни англатадики, код сўзи элементининг исталган қиймати маълум бир вақт давомида ўзгаришсиз қоладиган ва маълум вақт оралиғида ўзгариб турадиган сигнал параметрининг маълум қийматига мос келади.

Дискрет модуляция турлари

Тўғридан-тўғри ва ўзгарувчан токлардан ташувчи сифатида ва турли хил параметрларни ўзгартирувчи (модуляция қилувчи) дискрет модуляция турларини олиш мумкин. Бундай ҳолда модуляциянинг параметрли ва нисбий турлари фарқланади.

Агар бирон бир импулснинг муҳим позициялари ташувчи параметрининг олдиндан белгиланган қийматларига (амплитуда, частота, фаза ва бошқалар) мувофиқ танланса ва баҳоланса, у ҳолда ушбу модуляция турлари параметрик деб номланади.

Агар и-пулснинг муҳим позицияси танланган бўлса ва олдинги (и-л)-пулснинг муҳим ҳолатига нисбатан баҳоланса, у ҳолда ушбу модуляция турлари нисбий дейилади.

Доимий оқим билан модуляция қилинган параметрлар оқимнинг қиймати ва йўналиши бўлиши мумкин. Биринчи ҳолда, битта кутупли модуляция (ОПМ), иккинчисида - икки кутупли модуляция (ДПМ) мавжуд. Ўзгарувчан ток билан модуляция қилинган параметрлар амплитуда, частота ва бошланғич фазада бўлиши мумкин. Шунга кўра, амплитуда модуляция (АМ), частота модуляцияси (ФМ) ва фазавий модуляция (ПМ) ўртасида фарқ қилинади.

Шакл. 2.3 010110 комбинациясини узатишда модуляциянинг юқорида кўрсатилган параметрли турларига мос келадиган сигналларни кўрсатади.

2.3-расм

Шакл. 2.3, а ОПМ да сигнални кўрсатади. Расмда муҳим позициялар, модуляциянинг муҳим моментлари, бирлик интерваллари ва муҳим интерваллар кўрсатилган. Худди шу нарса шаклда ПДМ учун кўрсатилган. 2.1, б. Ушбу кўрсаткичларни таққослашдан кўриниб турибдики, ПДА ҳолатидаги муҳим позициялар ўртасидаги фарқ ААР ҳолатига қараганда 2 баравар кўп. Бу ДПМ сигналларининг юқори шовқин иммунитетини тушунтиради.

Жадвал ҳар хил дискрет модуляция турлари учун муҳим позицияга 1 ва муҳим позицияга 0 мос келадиган ташувчи параметрининг қийматлари келтирилган.

Шакл: 2.4

Ўзгарувчан токни модуляциянинг параметрли режимларида ташувчи сифатида ишлатганда, маълумот параметрининг маълум бир қиймати стандарт сифатида қабул қилинади ва муҳим позициялар параметрнинг ҳақиқий қийматини мос ёзувлар билан таққослаш орқали аниқланади. АМ билан, бу қабул қилувчининг кириш мосламасининг жавоб чегараси, ФМ билан, бу каналнинг ўртача частотаси, ФМ билан, бу элементар импулс ичидаги мос ёзувлар (мос ёзувлар) босқичи. Шакл. 2.3, к, д, э мос равишда АМ, ФМ ва ФМ сигналларини кўрсатади ва улар учун муҳим позицияларни шакллантириш қоидалари Жадвалда келтирилган.

Ўзгарувчан токни ташувчи сифатида ишлатадиган дискрет сигналлар физик занжирлар ва оҳанг частотаси каналлари орқали маълумот узатиш учун ишлатилади.

Модемларни техник татбиқ этиш нуқтаи назаридан АМ афзалликларга эга, аммо унинг шовқинга қарши иммунитети нисбатан паст. ФМ бу маънода энг яхшисидир, аммо уни амалга ошириш учун жуда барқарор мос ёзувлар осилаторига эга бўлиш керак, бу тизимни қимматроқ қилади. Шунинг учун терминал қурилмалари ФМ ёрдамида қурилади.