Amaliy ish №15 Mavzu: Multisim dasturi ishchi oynasini o’rganish, sodda sxemalrni qurish. Ishdan maqsad

Amaliy ish № 15
Mavzu: Multisim dasturi ishchi oynasini o’rganish, sodda sxemalrni qurish.
Ishdan maqsad:Multisim dasturida ishlash ko’nikmasini o’rgatish, dastur xususiyatlari bilan tanishtirish,ishchi oyna bilan tanishtirish va kuchaytirgich sxemalar qurish va ma’lumot berish.
Dars jihozi:INTEL I3 tipidagi kompyuterlar.
Nazariy qism
Multisim (MS) – bu minimal vaqt mobaynida eng yaxshi mahsulotlarni yarata oladigan dunyoda yagona imulyator sxemasi hisoblanadi. Uning tarkibiga Multicap versiyasi kiradi, u dasturni bayonini universal vositasi va keyingi sxemalarni darhol testlay oladi. NI Multisim o’quv ishlab chiqarish maqsadida virtual asboblarni texnologiyasi asosida elektron qurilmalarni ishlab chiqish va testlash jarayonlarini birlashtirish imkonini beradi National Instruments kompaniyasini Electronics Workbench Group bo’linmasi Multisim va Ultiboard mahsulotlarini anonslab oldi, ularni SPICE – modellash va elektr zanjirlarini tahlilini interfaol dasturiy ta’minotini eng oxirgi versiyalaridan sxematexnikada pechat platalarni loyihalashda va kompleks testlashda foydalanadilar. Bu platforma testlash va loyihalash jarayonini o’zaro bog’laydi va elektron uskunalarni ishlab chiquvchilarga virtual asboblarni texnologiya imkoniyatlaridan qulay foydalanish imkonini beradi. LabVIEW o’lchov tizimlarini ishlab chiqish muhiti bilan National Instruments kompaniyasini Multisim elektr zanjirlarini modellash uchun dasturiy ta’minotdan birgalikda foydalanish oddiy pechat platalarni sxemasini yaratish jarayonida real nazariy ma’lumotlarni solishtirish imkonini beradi, u loyihalar interatsiyasi sonini kamaytiradi, prototiplarida xatolar sonini kamaytiradi va mahsulotni bozorga chiqishini tezlashtiradi.Komponentlarning ma’lumotlar bazasi tarkibiga 1200 SPICE – model elementlari ilg’or firmalardan Analog Devices, Linear Technology va Texas Instruments, shuningdek impulsli ta’minot manbalarining 100 dan ortiq yangi modellari kiradi. Ulardan tashqari dasturiy ta’minotni yangi versiyasiga yordamchi Convergence Assistant paydo bo’ldi, u SPICE parametrlarini avtomatik ravishda modellash xatoliklarini to’g’rilab korrektrlaydi,. BSIM4 standartini MOYa – tranzistorlar modelini qo’llash qo’shilgan, shuningdek aks ettirish va ma’lumotlarni tahlil qilish imkoniyatlari kengaygan, ular tarkibiga tok qiymatini yangi sinovchisi va differensial o’lchashlar uchun yangilangan statik sinovchisi ham kiradi.
Multisim belgisi bosilgandan keyin dasturning bosh oynasi namoyish bo‘ladi. Uning yuqori qismida buyruqlar menyusi oynasi mavjud(1-rasm).
Menyudan File tugmasi bosilsa, dastur ichidagi fayllar papkalari ko‘rinadi. Ishni tipik radioelektronik sxemalardan boshlash mumkin. Masalan, fayllar .msi shaklda bo‘lib, turli xil qurilmalar sxemalarini ko‘rsatadi.Sxemalar ishchi oynasi dastur oynasining markaziy asosiy qismini tashkiletadi. Shu oynada radioelementlar va ulanish simlari yordamida turli elektr sxemalari yaratiladi va tahrirlanadi.Sxemalarga turli xil o‘lchov asboblarini ulash imkoni bor. Buning uchun menyuning oynasi o‘ng tarafida Instrumentsikonkasi tarkibida kerakli o‘lchov asbobini tanlab oli sh mumkin. Ikonkalar turli xil aktiv va passiv radioelementlar, o‘lchov asboblari, indikatorlarni ham tanlash imkonini beradi.

1-rasm.Ishchi oyna.
Elementni tanlab olish quyidagicha amalga oshiriladi : ikonkani ikki marta ketma-ket bosilsa, shu ikonka lineykasi paydo bo‘ladi.Keyin elementni tanlab, OK tugmasi bosilsa, element tajriba oynasiga tushadi.
Multisim dasturi bilan ishlash 3 ta asosiy bosqichga bo‘linadi :

1. 
   Sxemani yaratish;
   
2. 
   O‘lchov asboblarini tanlash va o‘rnatish;
   
3. 
   Sxemani aktivlashtirish, ya'ni o‘rganilayotgan qurilmada kechayotgan jarayonlarni hisoblash va nazorat qilish.
   

Asboblar bilan ishlash.