Amaliy mashgulot № Mavzu: Keng tarqalgan qon kasalliklari laborator diagnostikasi
Download 284.1 Kb. Pdf ko'rish
|
2 - Nazariy materiallar-1
|
Amaliy mashgulot № 2. Mavzu: Keng tarqalgan qon kasalliklari laborator diagnostikasi. Yuqori texnologiyali gematologik tekshirishlar 32 dan ortik kon parametrlarini o‘lchash, 5 asosiy populyasiyada: neytrofillar, eozinofillar, bazofillar, monositlar va limfositlar bo‘yicha to‘lik differensial xisobkitoblarni amalga oshirish, bu ko‘rsatkichlar mos keluvshi kiymatlardan yo‘k bo‘lganda, leykosit formulasini ko‘lda xisoblashning iloji yo‘k. Gematologiya analizatorlarining analitik imkoniyatlari: -yukori maxsuldorlik (soatiga 100-120 tagacha) - taxlil kilish uchun oz mikdordagi kon (12-150 mkl) - ko‘p sonli (o‘n minglab) xujayralarni taxlil kilish - yukori aniklik va takrorlanuvshanlik - bir vaktning o‘zida 18-30 va undan ko‘p parametrlarni baxolash - tadkikot natijalarini gistogrammalar, ascterogramlar shaklida grafik takdimoti. Gematologiya tekshirishlarida parametrlarning belgilangan chegaralardan chetga chikishini ko‘rsatuvchi belgilash tizimi - bayrokchalar yoki "signallar" mavjud. Ular ma’lum xujayralar sonining ko‘payishi yoki kamayishiga, shuningdek ularning funksional xolatining o‘zgarishiga taallukli bo‘lib, bu kurilma tomonidan o‘lchangan xujayralarning xususiyatlarida aks etadi. Ushbu xolatlarning barchasida, tegishli izoxlar bilan bo‘yalgan preparatlarni ka’tiy vizual nazorat kilish talab etiladi. Gematologiya analizatorlarining diagnostik imkoniyatlari: - gematopoez xolatini baxolash - anemiya diagnostikasi va differensial tashxisi - yalliglanish kasalliklarini diagnostikasi - terapiya samaradorligini baxolash - suyak iligidan ildiz xujayralari safarbarligini kuzatish. - Barcha afzalliklarga karamay, xatto eng zamonaviy gematologik analizatorlarda xam patologik xujayralarni (masalan, leykemiya xolatida) anik morfologik baxolash bilan boglik bo‘lgan va yoruglik mikroskopiyasini to‘lik almashtirishga kodir bo‘lmagan ba’zi cheklovlar mavjud. Gematologik tekshiruvlarning preanalitik boskishi Gematologik tekshiruvlarda preanalitik omillarni nazorat kilish sifatli test natijalarini ta’minlash uchun muximdir. Namuna olish, transportirovka kilish va saklash, aralashuvchi moddalar va bemorga bog‘lik bo‘lgan omillardan standartlarni chetga surib ko‘yish noto‘g'ri yoki noto‘g'ri test natijalariga va shuning uchun noto‘g'ri tashxis ko‘yishga olib kelishi mumkin. Laboratoriya xatolarining 70 foizigacha kon testining preanalytic boskishi bilan bog'lik. Preanalitik tayyorgarlikning xar kanday boskishida xatolar sonini kamaytirish orkali gematologik taxlillar sifatini sezilarli darajada yaxshilash, takroriy namunalar sonini kamaytirish, shuningdek, ish vakti va bemorlarni tekshirish ushun mablag 'sarfini kamaytirish mumkin. Mumkin bo‘lgan xatolarni minimal darajaga tushirish va gematologik tekshiruvlarning yukori sifatini ta’minlash ishning preanalitik va analitik boskishlarini standartlashtirish tufayli mumkin. Kapillyar kon bilan ishlashda asosiy tavsiyalar: - Antikoagulyant bilan sinov naychasiga kon kuyish paytida konning barmok terisiga, probirka devoriga va boshka biron bir sirtga tomshilab yuborish takiklanadi, shunki pıxtılaşma borgan sari kontakt faollashadi. - kon to‘g‘ridan-to‘g‘ri antikoagulyantga gravitasiya orkali okib chikishi kerak. - Trombositlarning o‘z-o‘zidan to‘planishiga va namuna ichiga ko‘p mikdordagi interstitsial suyuklik (to‘kima tromboplastini) tushmasligi uchun konni barmokdan sikib chikarmang. - Konning avtomatlashtirilgan tekshiruvi 0-5 minut oralig‘ida o‘tkazilishi kerak. yoki kon yig‘ilgandan keyin 1 soat yoki undan keyin. 5 minut oralig‘ida. - 1 soat davomida trombositlarning vaktincha to‘planishi kuzatiladi, bu konning noto‘g‘ri pasayishiga olib keladi. - Kon olishdan so‘ng darxol trombositlarni o‘z-o‘zidan to‘planishi extimoli yukoladi, taxminan 25 dakika. trombositlarni antikoagulyantga moslashtirish uchun zarurdir. Taxlil namunani olgandan keyin 6-8 soatdan kechiktirilsa, natijalarning ishonchliligi pasayadi. Konni uzokrok saklash tavsiya etilmaydi xujayralarning ba’zi bir xususiyatlari o‘zgaradi (xujayra membranasining karshiligi), leykositlar xajmi kamayadi, kizil kon tanachalari xajmi oshadi, natijada o‘lchash natijalari noto‘g‘ri va natijalar noto‘g‘ri talkin kilinishiga olib keladi. Konni saklash kunida fakat gemoglobinning konsentrasiyasi va trombositlar soni barkaror bo‘lib koladi. - Kon muzlatilmasligi kerak. EDTA kapillyar konini xona xaroratida saklash va yig‘ishdan keyin 4 soat ichida taxlil kilish kerak. - Agar kechiktirilgan taxlilni o‘tkazish kerak bo‘lsa (uzok masofalarga tashish, asbobning texnik nosozligi va boshkalar), kon namunalari muzlatgishda saklanadi (4 darajadan - 8 daraja C) va 24 soat ishida tekshiriladi. SHu bilan birga, xujayralarning shishishi va ularning xajmi bilan bog‘lik parametrlarning o‘zgarishi mavjudligini yodda tutish kerak. Amalda sog‘lom odamlarda bu o‘zgarishlar juda muxim emas va mikdoriy ko‘rsatkichlarga ta’sir kilmaydi, ammo patologik xujayralar mavjud bo‘lsa, konni kabul kilgan paytdan boshlab bir necha soat ichida o‘zgarishi yoki xatto yo‘k kilinishi mumkin. - Tadkikotdan oldin konni bir necha dakika davomida yaxshilab aralashtirish kerak, antikoagulyantni suyultirish va plazma tarkibidagi elementlarning bir tekis taksimlanishi. Patologik xujayralar shikastlanishi va parchalanishi sababli namunalarni tadkik kilingan vaktgacha rotomiksda doimiy ravishda aralashtirish tavsiya etilmaydi. - Kurilmadagi kon tekshiruvi xona xaroratida o‘tkaziladi. Sovutgishda saklanadigan kon avval xona xaroratiga kadar isitilishi kerak, shunki past xaroratlarda yopishkoklik kuchayadi va shakllangan elementlar bir-biriga yopishib koladi, bu esa o‘z navbatida aralashtirishning buzilishiga va to‘lik bo‘lmagan lizisga olib keladi. Leykositlar gistogrammasini kompressiya tufayli sovuk konni o‘rganish "signallarni" keltirib chikarishi mumkin. - Kon to‘planishidan 1-2 soatdan kechiktirmasdan kon surtmalarni tayyorlash tavsiya etiladi. Gematologik tadkikotlarni kon to‘planadigan joydan ancha masofada o‘tkazishda, nokulay transport sharoitlari bilan bog‘lik muammolar paydo bo‘ladi. CHaykash, tebranish, doimiy aralashtirish, xaroratning buzilishi, suvning to‘kilishi va namunaning loyqalanishi taxlillarning sifatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bemorga bog‘liq preanalitik omillarning ta’siri Gematologik tadkikotlar natijalariga bemorning tanasining individual xususiyatlari va fiziologik xolati bilan bog‘lik omillar ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Periferik konning xujayra tarkibidagi o‘zgarishlar nafakat turli hil kasalliklarda kuzatiladi, ular yoshi, jinsi, dietasi, chekish va spirtli ichimliklarni iste’mol kilish, xayz sikli, xomiladorlik, jismoniy faoliyat, ruxiy stress, sirkad va mavsumiy ritmlarga bog‘lik; iklim va meteorologik sharoitlar; konni olish paytida bemorning xolati; Masalan, yangi tug‘ilgan chakaloklarda eritrositlar va gemoglobin kontsentrasiyasi kattalarga karaganda ancha yukori. Balandlikning oshishi bilan gematokrit va gemoglobinning sezilarli o‘sishi kuzatiladi (1400 m balandlikda 8% gacha). Jismoniy mashklar gormonal o‘zgarishlar tufayli ok kon ho‘jayralari sonining sezilarli darajada o‘zgarishiga olib keladi. Bemorlarda yolg‘on xolatidan tik turgan xolatga o‘tishda gemoglobin va leykositlar soni 6-8% ga, gematokrit va eritrositlar soni esa 15-18% ga oshishi mumkin. Ushbu ta’sir gidrostatik bosimning oshishi natijasida kon tomir to‘shagidan suyuklikni to‘kimaga o‘tkazishi bilan bog‘lik. Kattik diareya va kusish sezilarli darajada suvsizlanish va gemokonsentrasiyaga olib kelishi mumkin. Kayta tiklashdan keyin gemoglobin va gematokritning pasayishi kuzatiladi, bu kon yo‘kotishida xato bo‘lishi mumkin. Avtomatik ravishda kon xujayralarini tadkik kilish Avtomatik kon xisoblagishlari xujayralarning xajmini, tarkibiy, sito kimyoviy va boshka xususiyatlarini o‘lshaydi. Ular bitta namunadagi 10000 ga yakin xujayralarni tahlil kiladilar va hujayralar populyasiyasini va gemoglobin konsentrasiyasini hisoblash uchun turli hil kanallarga ega. Belgilangan parametrlar soni va murakkablik darajasiga qarab ularni shartli ravishda uchta asosiy sinfga bo‘lish mumkin: I sinf - 20 ga qadar parametrlarni aniklaydigan avtomatik gematologik tekshirishlar, shu jumladan qizil qon va trombositlarning hisoblangan indekslari, leykositlar, eritrositlar va trombositlar hajmi bo‘yicha taksimlanishining gistogrammalari, shuningdek, leykositlarning uchta populyasiyaga qisman farklanishi - limfositlar, monositlar va granulositlar. II sinf - konni batafsil tekshirishga imkon beradigan yusori texnologiyali gematologik tekshirishlar, jumladan, leykositlarni 5 parametr (neytrofillar, eozinofillar, bazofillar, monositlar va limfositlar), leykositlar, eritrositlar va trombositlar xajmi, skatterogrammalar bo‘yicha taksimlanishini o‘z ichiga olgan. III sinf - murakkab taxliliy tizimlar nafakat leykositlarni 5 parametr bo‘yisha farklash bilan batafsil kon tekshiruvini, balki retikulositlarni sanash va taxlil kilish, limfositlarning ba’zi subpopulyasiyalari; agar kerak bo‘lsa, ular ko‘rsatilgan kon namunalaridan surtmalarni avtomatik tayyorlash va bo‘yash uchun blok bilan to‘ldiriladi. Kondukometrik gematologiya analizatorlari Avtomatik xujayralarni xisoblash texnologiyasi 1947 yilda Wallace N. i Joseph R. Coulter.tomonidan ishlab chikilgan. Aperturo-impedan usuli (Kulter usuli yoki konduktometrik usul) sonlarni xisoblash va xujayralar kichik diametrli teshikdan o‘tganda paydo bo‘ladigan impulslarning tabiatini aniklashga asoslanadi, ularning ikkala tomonida bir-biridan ajratilgan ikkita elektrod mavjud. Agar kon xujayrasi elektr o‘tkazuvchan eritma bilan to‘ldirilgan tor kanaldan o‘tib ketsa, u xolda bu vaktda kanaldagi elektr tokiga karshilik kuchayadi (10-rasm - ko‘rsatilmagan). Karshilikning o‘zgarishi kichik bo‘lishiga karamay, zamonaviy elektron kurilmalar uni osongina aniklashlari mumkin. Har bir vokea - hujayraning kanal orkali o‘tishi elektr impulsining paydo bo‘lishi bilan birga keladi. Hujayralar konsentrasiyasini aniklash uchun kanal orkali ma’lum mikdordagi namunani o‘tkazish va hosil bo‘lgan elektr impulslari sonini hisoblash kifoya. Agar bir vaktning o‘zida kanalda ikkita xujayra bo‘lsa, ular bitta puls sifatida kayd etiladi, bu xujayralar soni hatosiga olib keladi. Bunga yo‘l ko‘ymaslik uchun kon namunasi shunday konsentrasiyaga suyultiriladiki, xar doim sensorlar kanalida bitta xujayradan ortik bo‘lmaydi. Aperturo-impedan susuli xujayra xajmi bilan bog‘lik bo‘lgan eritrositlar va trombositlar parametrlarining aksariyatini aniklash imkonini beradi va shuningdek, leykositlarni uch parametrda farklash uchun asos bo‘ladi. Eritrositlar va trombositlarni xisoblash, gematokrit, eritrositlar va trombositlar indekslarini xisoblash. Zamonaviy tekshirishlarda eritrositlar va trombositlarni ajratish elektr signalining amplitudasini o‘lshash yo‘li bilan amalga oshiriladi: trombositlar (kichik o‘lchamdagi xujayralar), o‘lchash kanalini o‘tkazishda past amplituda elektr pulslari va nisbatan katta xujayralar - eritrositlar va leykositlar - yug‘ori amplituda pulslar. Eritrositlar lizisidan keyin leykositlar suspenziyada koladi. YUkori amplituda pulslarining birinchi sonidan ikkinchi darajadagi yukori amplituda impulslari (leykositlar) chikariladi. Lizizdan oldin va keyin yukori amplituda pulslarining farki eritrositlar soniga to‘g‘ri keladi Impuls amplituda ajratib turadigan kurilma diskriminator deb ataladi. Zamonaviy analizatorlarda ko‘p kanalli diskriminatorlardan foydalaniladi, bu esa gistogramma ko‘rinishidagi xujayralar xajmi xakida batafsil ma’lumot olish imkonini beradi, chunki xar bir kanal ma’lum xajmdagi xujayralarga to‘g‘ri keladi. Eritrositlar sonini xisoblash orkali olingan impulslarning amplitudalarini yig‘ishda, eritrositlar egallagan umumiy xajmni, ya’ni Hct (hematocrit) gematokritini aks ettiradigan kiymat olinadi. Gematokrit kiymatini qizil qon ho‘jayralari (RBC) konsentrasiyasiga bo‘lish orkali kizil kon tanachalarining foydali xususiyati - o‘rtacha xajm MCV (mean corpuscular volume) olinadi. SHubxasiz, trombositlar uchun shunga o‘xshash ko‘rsatkichlarni olish mumkin: trombositlar konsentrasiyasi - PLT (platelet), trombotsitlar - RST (platelet crit), trombotsitlarning o‘rtacha xajmi - MPV (mean platelet volume).. Odatda qondagi eritrositlar konsentrasiyasi leykositlar konsentrasiyasidan kattalikning 3 ta buyrug‘idan yukori bo‘lganligi sababli, leykositlarning hisoblangan hujayralarning umumiy soniga ko‘shadigan ulushi eritrositlarga nisbatan axamiyatsiz, shuning uchun ba’zi analizatorlarda hujayralarning umumiy soni qizil qon tanachalarining soni sifatida qabul qilinadi. Leykositoz xollari bundan mustasno, bu taxmin xakikiydir. Leykositlarni hisoblash va farqlash Leykositlar sonini aniklash fakat eritrositlar lizisidan keyin mumkin. Ushbu vazifa osonlikcha hal qilindi, shunki eritrositlar va leykositlar membranalarining hususiyatlari bir-biridan keskin farq qiladi. Eritrositlar ko‘plab sirt faol moddalar ta’siri ostida osonlikcha liziladi, leykositlar, ba’zi o‘zgarishlarga duchor bo‘lishiga karamay, o‘zgarmaydi. SHuning uchun, leykositlarni sanashda, suyultirilgan kon suspenziyasini sensor teshigi orkali o‘tkazmasdan oldin, unga lizis eritmasi yoki gemolitik ko‘shiladi, eritrositlar juda kichik bo‘laklarga parchalanadi, ular leykositlarni sanash paytida taxlil natijasiga ta’sir kilmaydigan juda past amplituda elektr pulslarini hosil qiladi. O‘zgarmagan leykositlarni kondukometrik usul bilan asosiy subpopulyasiyalarga ajratish ularning xajmlarining yakinligi tufayli mumkin emas, ammo bunday erituvshini va gemolitikni tanlash mumkin, shunki leykotsitlarning turli shakllari turli darajada o‘zgarib turadi va shu sababli bu usul bilan ajratilishi mumkin. Xujayra xajmining o‘zgarishi ko‘plab omillarga bog‘lik, shu jumladan yadroning xajmi va shakli, sitoplazma xajmi, xujayra ichidagi tanachalarning mavjudligi va boshkalar, shuning uchun o‘zgartirilgan xujayralar xajmi, ularni vayron kilingan vizual ko‘rinishda ko‘rib shikayyoganda xujayralar xajmiga mos kelmaydi. YUkori texnologiyali gematologiya analizatorlari YUkori texnologiyali gematologik analizatorlar 5-ti (5Diff) asosiy populyasiyada leykositlarni differensial xisobga olishni amalga oshiradilar, hujayralarni farklashning turli prinsiplaridan foydalangan xolda: neytrofillar, eozinofillar, bazofillar, monositlar va limfositlar, etilmagan granulositlar mavjudligini baxolash, retikulositlar va ularning subpopulyasiyasini baxolash va limfositlarning subpopulyatsiyalari. Uch kanal orkali olingan ma’lumotlar elektron ravishda birlashtiriladi va taxlil kilinadi, natijada xujayralar differensial klasterlarga bo‘linadi va shuning uchun leykositlar beshta asosiy populyasiyaga bo‘linadi: limfositlar, monositlar, neytrofillar, eozinofillar va bazofillar. Ushbu usul kon xujayralari tomonidan lazerni xisoblash dispersiyasini kompyuter taxlilidan iborat. Polarizasiya kilingan lazer nurining xujayra tomonidan turli burchaklarda tarkalishi uning xususiyatlari xakida ma’lumot beradi: - polyarizatsiyalangan lazer nurining kichik tarkok burchak ostida (0 darajaga yakin) o‘tishi baxolanadigan xujayralar xajmi; - xujayralarning tuzilishi va murakkablik darajasi - 7 darajagacha burchakka yo‘naltirilgan polarizasiyalangan lazer nurlarining tarkalishini taxlil kilish orkali baxolanadi; - yadro-sitoplazmatik nisbat - 10 darajagacha burchakka yo‘naltirilgan polarizasiyalangan lazer nurlarining tarkalishini taxlil kilish orkali baxolanadi; - xujayra yadrosining shaklini baxolash - 90 daraja burchak ostida polarizasiyalangan lazer nurlarining yorug‘lik tarkalishini taxlil kilish orkali; Qurilmalarda turli xil prinsiplarni qo‘llash mumkin: - boshqa usullar (kondometrik, gidrodinamik fokuslash, optik singdirish) bilan birgalikda leykositlarni farqlashga imkon beradigan suyuq sitokimyo (leykositlardagi peroksidaza faolligini o‘lchash) prinsipi. Oqim sitokimyoviy usuli tarqoq va so‘rilgan yorug‘lik nurini ro‘yxatdan o‘tkazishni o‘z ichiga oladi. Leykositlar kanalida eritrositlar lizatsiyasi va leykositlarning turg‘unlashuvidan so‘ng sitokimyoviy reaksiya yuzaga keladi, so‘ngra leykositlar ikkita belgiga ko‘ra farqlanadi: lazer nurining tarqalishi bilan belgilanadigan ho‘jayra kattaligi va ho‘jayra tomonidan yorug‘lik oqimining tarqalishiga asoslangan peroksidaza faolligi. Bazofillarni boshqa granulositlardan farqlash Perox- va Baso-kanallar orkali amalga oshiriladi. Barcha leykositlarning sitoplazmasi, bazofillar bundan mustasno, namuna muayyan lizat bilan davolangandan so‘ng, lizizlanadi. Keyin, kanal lazer nurining tarqalishini 2 daraja burchaklarda o‘lchash uchun ishlatiladi. - 3 daraja va 5 daraja - 15 daraja, bu yadrolarning shakliga qarab hujayralarni ajratishga imkon beradi. Perox- i Baso- kanallaridan olingan ma’lumotlarni taqqoslab, kompyuter leykositlarni 5 asosiy populyasiyaga ajratadi, shuningdek, faollashtirilgan limfositlar, etilmagan granulositlar, qondagi eritroblastlar mavjudligi haqidagi bayroqlar ko‘rinishidagi signallarni. - flyuoresan bo‘yoq polimetin yordamida oqim sitometriyasi usuli. Ushbu flyuoresan bo‘yoq o‘zgarmas hujayralar DNK va RNK bilan bog‘lanadi, bu esa uni leykositlarni 5 parametr (neytrofillar, eozinofillar, bazofillar, monositlar va limfositlar) bo‘yicha taqsimlashda va retikulositlarni hisoblashda ishlatishga imkon beradi. SHunday qilib, to‘liq farqlangan leykositlar soni (5Diif) bo‘lgan asboblardan foydalanish leykotsitlarni differensial hisobga olishning aniqligini oshirish, norma va patologiyani skrining, leykositlar sonini dinamik ravishda kuzatib borish va leykositlar sonini qo‘lda sanashni keskin qisqartirishga imkon beradi, bu esa qon namunalarining taxminan 15-20 foizini nurga qoldiradi. Gemoglobinni aniqlash Klassik gemiglobinsianid usulida (Drabkin usuli) +2 +3 Fe gemoglobin Fe metgemoglobinga ferricianid tomonidan oksidlanadi, so‘ngra metgemoglobin sianid yordamida barqaror sianmetgemoglobinga aylanadi. CNmetHb ning optik zichligi 540 nm o‘lchanadi, bunda so‘rilish maksimal bo‘ladi. Gemiglobinsianid usuli Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining Gematologiya bo‘yicha standartlashtirish bo‘yicha xalqaro qo‘mitasi tomonidan tavsiya etilgan va 30 yildan ortiq vaqt davomida jahon amaliyotida qo‘llanilib kelinmoqda. Gematologik analizatorlarda gemoglobinni aniqlash usullariga bir qator o‘ziga xos talablar qo‘yiladi. Birinchidan, tekshirgichlarning yo‘qori ishlashini ta’minlash uchun javob vaqti o‘n baravar kam bo‘lishi kerak. Ikkinchidan, analizatorlarning konstruksiyasini optimallashtirish uchun gemoglobinni leykositlarni hisoblash uchun ishlatiladigan bir xil gemolizatda o‘lchash kerak, shuning uchun gemoglobin reaksiyasini ta’minlovchi tarkibiy qismlar leykositlarni hisoblashda salbiy ta’sir ko‘rsatmasligi kerak. Ko‘pgina gematologiya analizatorlari gemoglobin konsentratsiyasini o‘zgartirilgan gemoglobin sianid usuli bilan o‘lchaydilar. Yo‘qori reaksiya tezligiga, qizil qon tanachalarining tez lizlanishi, +3 denaturatsiya va gemoglobinning Fe ga sirt faol moddalar yordamida oksidlanishi orqali erishiladi. Sianid bilan keyingi reaksiya Drabkin usulidagi gemiglobinsianid singari assimilyasiya spektriga ega va barqaror assimilyasiya qilish qobiliyatini 545 nm atrofida tashkil etadi. Usulning afzalligi uning soddaligi, yuqori reaksiya tezligi va yakuniy mahsulotning barqarorligi. Gematologik avtoanalizatorda sianid usullaridan foydalanish ikkita muhim kamchiliklarga ega, flakonlardan sianid astasekin sinil kislota shaklida bug‘lanib ketishi bilan bog‘liq. Birinchidan, xona ventilyasiyada, xodimlarga zararli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Ikkinchidan, bu reaksiyaning yomonlashishiga va gemolitik shishani qurilmaga ulangandan 2-3 oy o‘tgach gemoglobin kalibrlashining o‘zgarishiga olib keladi. Gematologik analizatorda qonni tekshirish natijalarining sifati quyidagi omillar bilan belgilanadi. - to‘liq yoki suyultirilgan qonni dozalashning aniqligi; - qonni suyultirish jarayonida izotonik eritmani dozalash aniqligi; - hujayralarni hisoblash sensorlaridan o‘tgan suspenziyaning hajmini aniqlashning aniqligi; - hujayrani hisoblashning aniqligi; - hujayralar hajmini aniqlashning aniqligi; - birlamchi o‘lchash natijalarini qayta ishlash uchun matematik usullarning to‘g‘riligi. Gematologiya tekshirgichlaridan foydalanishda elektr tarmog‘'i sifati muhim rol o‘ynaydi. SHuning uchun, qurilma uzluksiz quvvat manbai bilan ishlashi kerak, bu tahlilni yakunlash va qurilmani tozalash qobiliyatini ta’minlashi kerak, ya’ni qurilmaning bir necha daqiqaga ishlashi. Kalibrlash vaqti-vaqti bilan standart materiallarga nisbatan talab qilinadi, chunki qurilmaning elektron va mexanik qismlari, sensorlar, nasoslar va boshqalar. vaqt o‘tishi bilan ular eskiradi va texnik parametrlarini o‘zgartiradilar. Kalibrlash uchun faqat yo‘qori sifatli nazorat materiallaridan foydalaning! Poliklinikalarning klinik diagnostika laboratoriyalarini jihozlash uchun leykositlarning uchta populyasiyasini (limfositlar, o‘rta hujayralar, granulositlar) aniqlash bilan 18 ta qon parametrlarini olish imkonini beradigan kondukometrik usulga asoslangan avtomatlashtirilgan gematologik analizatorlarga ustunlik beriladi. Bunday tekshirgichdan foydalanganda quyidagilar aniqlanadi: Eritrositlar parametrlari - RBC (eritrotsitlar soni) - HBG (gemoglobin konsentratsiyasi) - HCT (gematokrit) - MCV (eritrositlarning o‘rtacha hajmi) - MCH (eritrositlarda gemoglobinning o‘rtacha miqdori) - MCHC (eritrositlarda gemoglobinning o‘rtacha konsentratsiyasi) - RDW (eritrosit hajmining tarqalish kengligi) Trombositlar parametrlari - PLT (trombositlar soni) - MPV (trombositlar o‘rtacha hajmi) - PCT (trombosit) - PDW (trombotsitlar hajmining tarqalish kengligi) Leykositlar parametrlari - WBC (leykotsitlar soni) - GR (granulositlar nisbiy va mutloq soni) - LY (limfositlar - nisbiy va mutloq miqdori) - MO (monositlar nisbiy va mutlaq miqdor) Gistogrammalar (hujayralar hajmini taqsimlash) - Eritrositlar - Trombositlar - Leykositlar. Download 284.1 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|