Amaliy mashg’ulot №1 Asosiy tushunchalar va tavsiflar. Elektr apparatlar tasnifi. Maqsad

Kuchanish buyicha tasniflash

1000 V (600V) gacha
1000V dan oshgan apparatlar

3. 
   Tok turi buyisa tasniflash
   

Doimiy tok
Sanoat chastotali uzgaruvchan tok
Yukori chastotali tok uzgaruvchanligi

4. 
   Elektr apparatlariga begona narsalarni tushishidan va xodimlarni xarakatlantiruvchi va tokli kismlar bilan mulokotda bo’lishidan (tegib ketishidan) hamda nam tushishidan ximoya qilish tasnifi 14054-80 GOST buyicha ximoya darajasi butun dunyoda qabul kilingan shartli xarf- raqamli belgilar ( X R B) bilan ifodalanadi.
   

1R- xalqaro ximoya darajasi
XX – qattiq qism va nam tushishidan ximoya qiladi
1RXX

1. 
   Changdan ximoya
   

Agar 0 turgan bo’lsa demak ximoyasiz.
Agar 1 turgan bo’lsa diametri 52.5 mm…. Bo’lgan yirik kismdan tushishidan, atayin tegib ketishidan ximoya qiladi.
Agar 2 turgan bo’lsa- beona jismlar ximoya qilish 12.5 mm va uzunligi 80 mm.
Agar 3 turgan bo’lsa diametri 2.5 mm (qurol aslaxadan ximoya) bo’lgan jismni atayin tegib ketishidan ximoya.
Agar 4 turgan bo’lsa diametri 0.1 mm bo’lgan jismdan ximoya 5- xodimni tuliq ximoyasi, chang tushishidan ximoya 6-xodimni tuliq ximoya qilish, chang tushishidan ximoya qiladi.

2. 
   Namdan saqlash 0 - ximoyasiz
   

Kontsentratsiyalangan sv tomchisidan ximoya

1. 
   Tomchidan ximoya
   
2. 
   Yomgirdan (60⁰ burchak ostida vertikal tushadigan tomchidan)
   
3. 
   Xar qanday yunalishidagi sachratialardan ximoya yunaltirilgan
   
4. 
   Uchiriladigan suvdan ximoya
   
5. 
   Kema palubasiga mos suv taьsiridan (tulkindan) ximoya
   
6. 
   Suvga chukishdan ximoya
   
7. 
   Bosim ostida uzok cho’kishdan ximoya
   
8. 
   1ROO- ochik ijro
   

1R20- ximoyalangan ijro
1R44- sachratmadan ximoyalangan ijro
1R 54- dengiz ijrosi
1R67- germetik ijro
5 Maьlum iklim sharoitlarida va joylashish toifasida ishlash tasnifi
GOST 15150-69 buyicha
Elektr apparatlarini joylashtirishdan 5- ta toifsi urnatilgan (belgilangan).

1. 
   Ochik xavoda ishlash uchun muljallangan EA
   
2. 
   Naves ostida, palatkada, mexanik ishlash uchun muljallangan.
   
3. 
   Issiqlik bulmagan yopik xonada ishlpsh uchun muljallangan.
   
4. 
   Issik bo’lgan yopik xonalarda ishlash uchun muljallangan
   

5) Yukori namgarchilik va kumli yer (shaxta, yer tula) bo’lgan xonalarda ishlash uchun muljallangan 15543-70 GOST (DASVST) maьlum iklim zonasida xavo xarorati va namligidagi uzgaruvi bilan xarakterlanuvchi maьlum iklim sharoitida E A ni tasniflash kismida oldingi GOSTni aniklashtiradi.

Tasnif	Lotincha	Kirilcha
Mutadil iqlim zona	N	M
Mutadil va sovuq iqlim zona	NF	MSI
Tropik-nam iqlim zonasi	TH	TI
Tropik-quruq iqlim zonasi	TA	TK
Tropik iqlim zonasi	T	TI
Quruqlik va dengizdagi barcha iqlimdagi xududlar uchun	U	O

Misol: Magnitli puskatelni (ishga tushirgichni ) tamg’alash: PMA-6122U22B. U2 xarf va raqamga qaraganda U- bu ushbu apparat 20% li havo xaroratidagi o’rtacha namlik 80% bo’lganda -40⁰ dan +40⁰ S xaroratli iqlimga ega davlatlarda ishlatish uchun mujallangan. 2 - tashqi xavo kirib turgan xonalarda.