Amaliy mashg’ulot №1. Boshqarish ob’yektlarini analiz qilish. O‘tkinchi jarayon grafigidan uzatish funksiyasini aniqlashning usullari. Ishdan maqsad

4-rasm.Statik (1) va astatik (2) ARSlarda o‘tish xarakteristikalari.

Statik rostlash sistemalarida statik xarakteristika xar doim og‘ish chizig‘i orqali tasvirlanadi (5-rasm, a)

Y_чиқ

Х_кир

Y_чиқ

Х_кир


5-rasm. Statik (a) va astatik (b) ARSning statik xarakteristikalari.
X_kir.- kirish ta’siri; Y_chiq.- rostlanayotgan chiqish parametiri

Agar vaqt o‘tishi bilan biron bir barqaror doimiy qiymatga intiluvchi ta’sirda xatolik xam ta’sir qiymatiga bog‘liq xolda barqaror qiymatga intilsa, rostlash sistemasi boshqaruvchi ta’sirga nisbatan statik sistema deyiladi, Agar vaqt o‘tishi bilan biron bir barqaror doimiy qiymatga intiluvchi ta’sirda xatolik ta’sir qiymatiga bog‘liq bo‘lmagan xolda nolga intilsa, rostlash sistemasi boshqaruvchi ta’sirga nisbatan astatik sistema deyiladi.

Astatik rostlash sistemalari uchun statik xarakteristika doimo ARSsissa o‘qiga parallel to‘g‘ri chiziq orqali tasvirlanadi (5-rasm, b)
Shuni xam ta’kidlash lozimki, bir rostlash sistemasi biron bir g‘alayonli ta’sirga nisbatan astatik va boshqaruvchi ta’sirga nisbatan statik, va buning teskarisi bo‘lishi xam mumkin.
Demak, vazifa doimiy bo‘lgan holda barqaror xatolik kattaligi g‘alayon kattaligiga bog‘liq bo‘lgan sistemalar g‘alayon bo‘yicha statik sistemalar deyiladi. Agar barqaror xatolik g‘alayon kattaliga bog‘liq bo‘lmasa, u holda sistema 1-tartibli astatik sistema bo‘ladi. Agar barqaror xatolik g‘alayonli ta’sirning birinchi hosilasiga bog‘liq bo‘lmasa, bunday sistema 2-tartibli astatik sistema deyiladi.
ARSlarning keltirilgan turlari va xossalari asosiylari, lekin ularning turli xillarini to‘liq ta’riflab bera olmaydi.

Sinov savollari:

1. ARSning o‘ziga xos jixati nimadan iborat?
2. ARSlarni boshqarish vazifasining maqsadiga ko‘ra qanday turlarini bilasiz?
3. Uzluksiz va uzlukli ARSlarga ta’rif bering.
4. Stasionar va nostasionar ARSlarga ta’rif bering.
5. Determenik va stoxastik ARSlarga ta’rif bering.
malar uchun Naykvist gadogrofi qanday ko‘rinishda bo‘ladi?
6. Turg‘unlik zaxirasi deganda nimani tshunasiz