Asab hujayrasining umumiy fiziologiyasi
Odam va hayvonlar organizmida asab tizimi va mushak hujayralari muhim^ ahamiyatga ega. Asab hujayralari (neyronlar) ko‘p hujayrali organizmning xilma-xil qismlarini o ‘zaro bir-biriga bogiaydi (integrasiyalaydi). Mushaklar harakatni amalga oshirib, arakatlantiruvchi sifatidagi vazifani bajaradi, boshqacha qilib aytganda organizmni uni yashab turgan muhitidagi faolligini, hamda ichki a’/olar (yurak, o ‘pka, ichak va hoka/olar) ning mexanik funksiyalarini ta’minlaydi.5
Asablarning umumiy tuzilish tiplari.
Hayvonot olamini asab tuzilishini asosiy tiplari diffuzion (to‘rsimon), tugunsimon zanjirsimon, tolasimon yoki narvonsimon) va naysimon xillari farqlanadi. Diffuzion tipdagi asab tizimi tuban ko‘p hujayrali (rrtasalan, kovakichlilar)ga xos, bu tizim asab elcmentlarini hayvonning butun tanasi bo‘ylab deyarli bir xil taqsimlanishi bilan tavsillanadi. Tolasimon (tugunsimon) tipdagi asab tizimi yuksak umurtaqasiz hayvonlar uchun xos bo‘lib, bunda asab elementlari tolasimon tarzda yig4iladi va ular o ‘zaro bog‘lamalar orqali birikadi, hamda tananing qolgan qismlari bilan esa periferik asablar orqali bog‘lanadi. Naysimon tipdagi asab tizimi asab elementlarining asab nayi (miya) da va ayniqsa bu nayning oldingi kengaygan qismi (bosh miya) da yig‘ilishi bilah tavsifanadi. Bu tip odam va umurtqali hayvonlarga xosdir. Bosh va orqa miyalar organizmning qolgan qismlari bilan ko‘pdan-ko‘p asab tolalari yordamida bog’lanadi.
1-topshiriq. Nerv tolalari haqida umumiy ma’lumot bering.
2-topshiriq.Mavzuni BBB metodi orqali tushuntirib bering.
Do'stlaringiz bilan baham: |