Amaliy matematika va informatika

3. Chegaraviy masalalarni yrchish usullari

Chegaraviy masalan- bu

_= _(x,_) 1 ≤ k ≤ p, (1)

Sistemaning _ kesmada bittadan ko’p nuqtasida qo’shimcha shartlar qo’yilgan xususiy echimni topishdan iborat .Chegaraviy masalalarning turli bo’lishlariga qaramasdan ular asosan bitta sonli metod yordamida echiladilar .

Chegaraviy masalalarni sonli echishga otishma va ayirmali metodlarni qo’llaydilar .Otishma metodi,bu chegaraviy masalani shu sistema uchun koshi masalasiga olib kelishdan iborat .

Ayirmali metodda esa chegaraviy masala ,tartibi juda kata bo’lgan algebraic tenglamalar sistemasiga olib kelinadi .(nomolumlar to’r nuqtalaridagi echimning qiymatlaridan iborat )

Masalani chiziqlimas bo’lgan holda har ikkala metod ham iteratsion metoddan iborat .

4. Integralning qiymatini 3 xona aniqlikda Trapetsiya, Simpson formulalari yordamida hisoblang

n=10

<sub>h=(b-a)/n=(2.8-1.2)/10=0.16

Trapetsiya va Simpson usuli

Y­i=f(xi), i=0,1,2…,n

Xi=X0+i*h

X0=a=1.2

X1= X0+1*h=1.2+0.16=1.36

X2= X0+2*h=1.2+2*0.16=1.52

X3= X0+3*h=1.2+3*0.16=1.68

X4= X0+4*h=1.2+4*0.16=1.84

X5= X0+5*h=1.2+5*0.16=2

X6=1.2+6*0.16=2.16

X7=1.2+7*0.16=2.32

X8=1.2+8*0.16=2.48

X9=1.2+9*0.16=2.64

X10=1.2+10*0.16=2.8</sub>

Y₀=_

Shu tartibda Y_1­-Y₁₀ larni topamiz

Y₁=0.4450

Y₂=0.4259

Y₃=0.4074

Y₄=0.3896

Y₅=0.3726

Y₆=0.3565

Y₇=0.3413

Y₈=0.3270

Y₉=0.3135

Y₁₀=0.3009

Trapetsiya usuli



Simpson usuli



Trapetsiya usulida 0.601915≈0.602

Simpson usulida 0.601821≈0.602 uch xona aniqlikda yaxlitlanganda tenglikni ko’rishimiz mumkin

5.Quyidagi tеnglama bеrilgan shartlarda Eylеr usuli bilan yеchilsin