Amaliy topshiriq Anzil

---

Amaliy topshiriq
 
1. 1. Anzil 
2. Atmosfera 
3. Antropogenez 
4. Amudaryo 
5. Aral ko‘li 
6. Aksiya 
7. Boshqaruv 
8. Badiya 
9. Bioresurslar 
10. Barsh 
11. Bug‘doy 
12. Boshqarma 
13. Biznes 
14. Biotexnologiya 
15. Bozor 
16. Delta 
17. Demografiya 
18. Demokratiya 
19. Daur 
20. Dosh nomus 
21. Ekologiya 
22. Ekonomika 
23. Etnos 
24. Energetika 
25. Engil sanoat 
26. Filtr 
27. Geografiya 
28. Geologiya 
29. Gipoteza 
30. Gosudarstvo 

---

31. Gigant 
32. Gollandiya 
33. Havo 
34. Hidrologiya 
35. Industrializatsiya 
36. Ijtimoiy soha 
37. Iqtisodiyot 
38. Imom 
39. Jarayon 
40. Kavkaz 
41. Kompaniya 
42. Klimat 
43. Komp’yuter 
44. Kishloq 
45. Kitob 
46. Karakum 
47. Konstruktor 
48. Koralldunyo 
49. Khuquq 
50. Kredit 
2. 1. Dunyo okeani haqida umumiy ma'lumotlar: 
- Dunyo okeani Yer yuzidagi eng katta su resursidir va yuzaga kelgan qo'shnilar bilan erta davrda 
shakllangan. 
- Bu okean eng katta va eng zaruri tabiiy resurslarga ega, dunyodagi turli xil jonivor turlari uchun 
uygun sharoitlarni ta'minlaydi. 
- Dunyo okeani ko'plab hududlar bo'yicha birlashgan, ammo umumiy holatda bu bir bütun su masa 
sifatida qaraladi. 
2. Dunyo okeanining tuzligi va issiqxissligi: 
- Dunyo okeanida suvning tuzligi hududlar bo'yicha farqliroq bo'lishi mumkin. Bunda muhim rol 
aylandi-rivoylik, to'g'ri aylandirish kuchlari va vodiyning tezligi oynashadi. 

---

- Issiqxisslik esa dunyo okeanidan kelajak uchun ahamiyatli muddatlarni ta'minlashda muhim 
ahamiyatga ega. Okea-nin issiqxissligini ko'paytirish uchun meva, ovqatlanadigan narsalar, neft 
va gaz ko'llektorlaridan foydalaniladi. 
3. Okeandagi ekologik omillar: 
- Okea-nin ekologik omillari - hayvonlar va bitkilar - dunyoning barcha ekosistemlarida oldin 
kelgan omillarga qaraganda farqliroqdir. 
- Okeanlar, yuzaga kelgan har qanday kimyoviy va to'g'riyib to'xtamaydigan materiallarni olib 
tashlashda muhim ahamiyatga ega. 
- Okean ekologiyasi, suvning tarkibiy ahamiyatini va okea-ni zamonaviy xavfli omillardan himoya 
qilishni o'z ichiga oladi. 
4. Dunyo okeani va inson faoliyati: 
- Inson faoliyatining katta qismi, shu jumladan neft va gaz ko'llektorlari, okeanlarning ekologik 
holatiga zarar yetkazadi. 
- Okean tijorati ham inson faoliyatining muhim qismlaridan biridir. Qirg'iz yoki jonivor hayvonlar 
va bitkilar bilan savdo qilish, turli xil ovqatlarni sotish mumkin. 
- Inson faoliyati dunyo okeani ekosistemining ozodligi uchun kamchiliklarga sabab bo'lishi 
mumkin. 
5. Dunyo okeani davlatlar orasida tartibi: 
- Katta davlatlar dunyo okeanidagi hududlarini belgilash, bu hududlarning ishonchli namoyon 
bo'lishi uchun esa turli xil qo'shnilar bilan erta davrda kelishuvchi kelajak aniqlovchi shartnomalar 
imzolash zarur bo'ladi. 
- Dunyo okeani, davlatlar orasida tartibga solinmay qolishiga sabab bo'lgan muhim vaziyatda 
yaxshi korinishda saqlanishi va himoyalash zarurdir. 
3. 
Mavzu: Atmosferaning Tuzilishi 
Darsning Maqsadi: Bu darsda havoning tuzilishi va uning moddalari haqida tushuncha berish va 
atmosferaning 3 ta asosiy qismi (troposfera, stratosfera va mesosfera)ning kengaytirilgan holda 
tavsiflash. 

---

1. Atmosfera nima? 
Atmosfera, Yer bo'shlig'ini og'irlikka qo'yuvchi gazlar to'plami hisoblanadi. 
2. Havoning tuzilishi haqida tushuncha berish: 
Havo, bir qancha gazlar-tumanlardan iboratdir. Bunday gazlar orasida eng ko'p oksigen, azot va 
argon bo'lishi xarakterikdir. 
Oksigen va argon - hamda boshqa turli gazlar, atmosfera isitmasini qayta tashkil etish uchun 
jixozlov aks ettiradilarken, azot va boshqa gazlar atmosferaga vosita qilinishi bilan jixozlovni 
to'playdi. 
3. Atmosfera tuzilishining moddalari: 
a) Troposfera: Yer bo'shligidan 8-16 km gacha joylashgan qismi. 
Bu tarafda yaqinlikda harakat qiluvchi havoning ko'pincha qismi joylashadi - 99% gacha - bir qator 
ozon qatlam (ozon tabaqasi) hosil bo'ladi, Havo havoning 78% ni tashkil etuvchi azotgas va 21% 
ni tashkil etuvchi oksigen va suv qatlamiga ega. Havo haqiqatan ham, xavfsiz turkiyalash uchun 
yoqimli bo'lsa, negizgi ozon qatlami havoning o'tgan choraklarini sezib olishni mumkin qiladi. 
b) Stratosfera: Troposferadan keyin keladigan 50 km gacha havoning qanday ko'p ozon qatlamiga 
ega bo'lgan qismi. 
Bu yuksaklikdagi ozon qatlam orqali, ko'p nora ozon ihtiva qiluvchi xavfli choraklaridan 
muhofaza qilinadi. Bu ozon qatlami dunyoning asosiy isitib turuvchi qatoriga maslahat qiladi. 
c) Mesosfera: Stratosferadan keyin 80 km gacha joylashgan qismi. 
Bu qatlam havoning eng to'p tumaniga ega, va havoni, "aerolitlar" yoki yulduz to'palarining 
hadyilaridir. 
4. Kengaytirilgan holda atmosfera: 
Maning atmosferasi uning yuzasi bilan ta'minlangan va qismlari to'g'risida ko'rsatgichlarni davom 
ettiradi. Xitoy kalkulyatorlari asosida "atmosferaning tuzilishi" kengaytirilgan holda tasvirlangan 
bo'lib, uni nafaqat ma'lum bir nuqtadan ko'proq, balki o'rtasidan o'tganda esa, uyning kosmik 
taraqdagi yopiq qismlari haqida ko'rsatgich mavjud. 
Shunday qilib, atmosfera Yerning bir xil xususiyatini taqdim etadi: ma'noga, va unga tasir qilgan 
eng ko'p narsalarning oxirgi joyi. 

---

4. 
Ma'lumki, texnologiyalar har qanday sohada katta o'rni egallashiga sabab bo'ladi. Amaliy 
mashqlar va darslar yordamida ochiq dars tizimi yaratishda, muommoli ta'lim texnologiyalari ham 
qo'llanadi. 
Dars ishlanmasi rejalashtirishning asosiy maqsadi o'quvchilarning o'zlashtiruvchanligini oshirib 
borishdir. Bu esa darslarda yangi bilim va ko'nikmalar o'rganishning raqobatbardosh ehtiyojlari 
bilan bir qator birlashib, chet el bitiruvchilari bilan ham samarali hamkorlik qilishini ta'minlaydi. 
Muommoli ta'lim texnologiyalari yuzasidan dars ishlanmasida quyidagi usullar muhim bo'ladi: 
- Interaktiv dars tizimi yaratish (o'quvchilar har doim fikr bildirishlari mumkin bo'lgani uchun); 
- Visual effektlarni qo'llash (grafikalar, interaktiv xaritalar, videolar, infografikalar kabi); 
- Masofaviy ta'lim tizimlarini qo'llash; 
- O'quvchilarning o'zlashtiruvchanligini qiynalishi; 
- Kolloboratsiya uchun o'quvchilar orasida internet platformalarini qo'llash (Google Docs kabi). 
Shuningdek, zoom, google meet, microsoft teams kabi onlayn muloqotlar va videokonferentsiya 
platformalari ham muommoli ta'lim texnologiyalari yuzasidan dars ishlanmasini kengaytirishda 
yordam beradi. Ushbu platformalar orqali o'quvchilar resurslarni o'rnatish va o'zlashtirish 
narsalarni o'rganish uchun onlayn to'g'ridan-to'g'ri mashq tizimi yaratishlari mumkin bo'ladi.