Amaliyot №2 cisco packet tracer simulyator interfesysi va funksional bilan ishlatish. Tarmoqda manzillik prinsiplari. Ishdan maqsad
Download 139.95 Kb.
|
1 2
Bog'liqWw
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazariy qism
|
Amaliyot № 2 CISCO PACKET TRACER SIMULYATOR INTERFESYSI VA FUNKSIONAL BILAN ISHLATISH. TARMOQDA MANZILLIK PRINSIPLARI. Ishdan maqsad: Ma’lumotlar tarmoqlarida IP-manzillashni o‘rganish. Sinfli va sinfsiz IP manzillardan foydalanish bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lish. Nazariy qism Axborot almashinuvini tashkil qilish uchun bir nechta tarmoqlarni bitta tarmoqqa birlashtirish zarurati haqida gap ketganda, kompilyator manzillarini sozlash va lokalizatsiya qilish bilan bog‘liq muammo yuzaga keladi. Xost manzilining uch xil turi mavjud: - «Lokal» (mahalliy) manzil. Ushbu manzil turi kichik va o‘rta o‘lchamdagi tarmoqlar uchun mo‘ljallangan. Ushbu turdagi manzil tarmoqda mavjud bo‘lgan tarmoq adapterlariga murojaat qilish uchun ishlatiladi. Biroq, bu turdagi manzillar faqat qurilmalarga, tarmoq elementlariga murojaat qilish uchun ishlatiladi, ular uchun ixchamlik talab qilinadi. U ikkilik va oʻn oltilik sanoq sistemalarida raqamlardan foydalanadi. Masalan, 0081005E24A8. "Lokal" manzillar odatda tarmoq elementlarini ishlab chiqaruvchilari tomonidan joylashgan. Agar tarmoq adapteri yangisi bilan almashtirilsa, u holda kompyuter manzilini ham o‘zgartirish kerak bo‘ladi. Bu foydalanuvchiga noqulaylik tug‘diradi. - "Markirovkali" (belgilangan) manzillar. Ushbu turdagi manzillar ramziy ma’noga ega bo‘lib, foydalanuvchi uchun uni eslab qolishi oson. O‘rta va katta tarmoqlarda "Markirovkali" manzillaridan foydalanish oson. Katta tarmoqlarda "Markirovkali manzillari murakkab. Masalan, Ramir@mail.ru. bu "Markirovkali" manzil - Ramir nomi bilan ma’lum bo‘lgan elektron pochta manzili, foydalanuvchining pochta qutisi MAIL pochta serverida va MAIL pochta serveri Rossiyada joylashgan (ru) - «Raqamli» manzillar. Ushbu turdagi manzillar foydalanuvchilar uchun ham foydalidir. Biroq, bu manzillarni tarmoqlardan tarmoqlarga o‘tkazish iqtisodiy jihatdan noqulaydir, Chunki u o‘zgaruvchan formatdir. Masalan, IP-manzil va IPX-manzil. Bu manzil ikkiga bo‘linadi: - Tarmoq manzil raqami; - tarmoqdagi xost manzili raqami. Bunday ajratish tarmoqlar o‘rtasida ma’lumotni faqat tarmoq raqami (manzili) bo‘yicha uzatishni ta’minlaydi. Tarmoq tugunining manzili faqat maqsadli tarmoqqa ma’lumot kelganda foydalaniladi. IP-manzil 4 baytdan iborat. Masalan, bunday manzillardagi 109.26.17.100 raqamlari o‘nlik sonlarda raqamlangan va bir-biridan nuqta bilan ajratilgan. Misol uchun, berilgan IP-manzilning o‘nlik va ikkilik ko‘rinishini ko‘rib chiqamiz. 128.10.2.30 (o‘nlik sanoq sistemadagi ko‘rinishi). 10000000.00001010.00000010.00011110 (ikkilik sanoq sistemadagi ko‘rinishi). Yuqorida aytib o‘tilganidek, IP-manzillar ikkita mantiqiy qismdan, ya’ni tarmoq raqami va tarmoqdagi tugun raqamidan iborat. Qo‘shimcha IP-manzilning birinchi oktetidagi birinchi, ikkinchi, uchinchi bitlarning qiymatiga qarab, IP-manzilning qaysi qismi tarmoq raqami va tarmoqdagi xost raqami ekanligini aniqlang. Shu bilan birga, yuqoridagi ma’lumotlarning ma’nosiga qarab, qaysi sinf (sinf) qo‘shimcha IP manzil ekanligini bilish mumkin. Turli sinflardagi IP-manzillar tuzilishi 2.1- Rasm.da ko‘rsatilgan. 2.1 – Rasm. IP-manzil tuzilishi Agar birinchi o‘nlikdagi (oktet) ni ifodalovchi o‘nlik sondan katta bo‘lsa, "0" manzilning A sinf bilan bog‘langanligini va tarmoq raqami bir bayt, qolgan 3 bayt esa tarmoqdagi tugunlar soni uchun ajratilgan. A sinfida tarmoq manzili 1 dan 126 gacha (0 va 127 ishlatilmaydi, ular maxsus maqsadlar uchun ajratilgan). A sinfi nisbatan kichik, lekin tarmoq tugunlari soni 224 dan 16777216 gacha bo‘lishi mumkin. B sinf IP manzillarining birinchi va ikkinchi qatorlari "10" dan boshlanadi. Ushbu sinfning IP-manzillari hujayradagi tarmoq va xostni ifodalash uchun ikki bayt bilan ajratilgan. Shunday qilib, B-sinf tarmoqlari tarmoq tugunining raqami 216 yoki 65536 bo‘lgan o‘rta o‘lchamdagi tarmoqlardir. Agar IP-manzil "110" bilan boshlansa, u B-sinf tarmoq manzilidir. Bu sinfga mansub tarmoqlarda tarmoq tuguniga 24 bit va tarmoq tugunining raqamiga 8 bit beriladi. Ushbu toifadagi IP-manzillarga ega tarmoqlar soni juda katta va bu tarmoqlardagi tarmoq tugunlari soni cheklangan28 yoki 256. Har bir sinf uchun mavjud bo‘lgan tarmoq raqamlarining maksimal sonini va ularga mos keladigan tarmoq tugunlarini ko‘rsatadigan intervallar ko‘rsatilgan. 2.1-jadval. Turli sinflardagi manzillarni tasniflash
Bu yerda shuni ta’kidlash kerakki, agar tarmoq global Internetga ulangan bo‘lsa, u holda Internet tarmog‘i axborot markazi (InternetNIC) tavsiyasi orqali maxsus IP-manzillarni tarqatish markazi olinishi kerak. IP-manzilning qaysi sinf diapazoniga tegishli ekanligini aniqlash manzildagi dastlabki bir necha bitlarning qiymati bilan belgilanadi. 185.23.44.206 da birinchi bayt B sinfidagi manzillar bo‘lgan 128-191 IP manzillar oralig‘ida, bu holda tarmoq raqami 185.23.0.0 va tarmoq xosti 0.0.44.206 bo‘ladi. IP manzillar tarmoqdagi maskalardan foydalanadi. IP-manzil maskasi mavjud tarmoqlar sonini o‘z ichiga oladi. Tarmoq raqami manzilning bir qismi bo‘lganligi sababli, maska ham qo‘shni ketma-ketlik bo‘lishi kerak. Standart nuqtai nazardan maskalari quyidagi qiymatlarga ega: - A sinf: 11111111. 00000000 000 000 000 000 000 000 (255,0,0,0); - B sinf: 11111111. 11111111. 00000000 00000000 (255.255.0.0); - C sinf: 11111111.11111111.11111111.00000000 (255.255.255.0). IP manzillarni ifodalashning turli usullari mavjud. Masalan, o‘n oltilik sanoq sistemasida: FF.FF.00.00 - B sinfi uchun. Odatda 185.23.44.206 / 16 ta tavsiflovchi manzillar mavjud. Ushbu turdagi IP-manzil ushbu manzil uchun tarmoq raqamini ko‘rsatish uchun 16 ta ikkilik raqamlar mavjudligini ko‘rsatadi. Sinflar sinf ichidagi manzillarni tasniflash uchun ham ishlatilishi mumkin. Misol uchun, agar yuqoridagi 185.23.44.206 IP manzil maskasi 255.255.255.0 bo‘lsa, tarmoq raqami 185.23.44.0 o‘rniga 185.23.0.0 bo‘ladi. Maskadagi kadrlar soni 8 tadan oshmasligi kerak. Masalan, IP-manzil uchun 129.64.134.5 maskasi 255.255.128.0, yaʼni ikkilik formatda:- IP-адрес: 129.64.134.5 - 10000001. 01000000.10000110. 00000101 - Maska: 255.255.128.0 - 11111111.11111111.10000000. 00000000 U B sinfiga mos keladigan 129.64.134.5 maska tasniflash tizimini e’tiborsiz qoldiradi va ikkinchi raqamli yetakchi baytlarni ifodalaydi, ya’ni. 129.64.0.0 va tarmoq xosti 0.0134.5. teng. Tarmoq chegarasini o‘rnatish uchun niqob ishlatilsa, niqobdagi 17 ta raqam tartib raqamini ko‘rsatadi. Ikkilik tizimda ular:10000001. 01000000. 10000000. 00000000 yoki o‘nlik sanoq sistemada 129,64.128.0, va tarmoq tugunlari - 0,0134,5. Maskalash mexanizmi IP-marshrutlashda keng qo‘llaniladi, bu yerda maskalar turli maqsadlar uchun ishlatiladi. Bunday holda, tarmoq administratori Internet-provayderdan qo‘shimcha IP-manzil olmasdan o‘z tarmog‘ining tuzilishini o‘zgartirishi mumkin. Ushbu mexanizm doirasida Internet xizmati ma’muriyati marshrutlarni minimallashtirish uchun sinfli kirishdan foydalanadi, natijada marshrutlash samaradorligi yaxshilanadi. Masalan, manzil 192.168.10.10 / 24. 24 maskadagi yacheykalar sonini bildiradi. Biz berilgan IP manzilning tarmoq va xost manzillarini topamiz. Shunday qilib, tarmoq manzili 192.168.10.0. xost manziliga ega bo‘ladi-192.168.10.10 2.2.- Rasm. Tarmoq va manzilning xost qismlarini ajratish. 2.2- Rasm.da maska har doim chapdan o‘ngga 1, keyin esa nol qiymatiga ega ekanligini ko‘rsatadi. Agar ushbu sxema noto‘g‘ri bo‘lsa, tarmoq ushbu maskani ishlatmaydi. 2.3- Rasm. Tarmoq va translyatsiya IP manzili 2.3- Rasm.da tarmoq manzilini aniqlash uchun tarmoq sarlavhasini mantiqiy takrorlash orqali aniqlanishi kerak bo‘lgan IP-manzil tasvirlangan. Tarmoq manzillari 2 turga bo‘linadi: umumiy manzillar va shaxsiy manzillar. Internet uchun umumiy manzillar berilgan. Shaxsiy manzillar lokal tarmoqlarda qo‘llaniladi va quyidagilarni o‘z ichiga oladi: • 10.0.0.0 - 10.255.255.255 (10.0.0.0/8) • 172.16.0.0 - 172.31.255.255 (172.16.0.0/12) 192.168.0.0 - 192.168.255.255 (192.168.0.0/16) Shaxsiy manzillar uchun RFC 1918 bo‘limidagi «Настройка адресов для частного интернета»(shaxsiy Internet uchun manzillarni sozlash) ga qarang. Yuqorida aytib o‘tilganidek, tarmoq manzilining birinchi (tarmoq manzili) va oxirgi (tarmoq) manzilini ajratib bo‘lmaydi. Mantiqiy orqaga qaytish interfeysi. Zaxira manzillaridan biri 127.0.0.1 teskari aylanishdir. loopback - bu xostlar trafik yuboradigan asosiy manzil. Bu bizga TCP/IP xizmatlari to‘g‘ri ishlayotganligini bilish imkonini beradi. Lokal tarmoqning joylashuvi.Kanalning 169.254.0.0 dan 169.254.255.255 gacha bo‘lgan manzillari (169.254.0.0 / 16) ishlatiladi. 2.4- Rasm. Shaxsiy tarmoqning tuzulishi 2.5- Rasm. - IPv4 protokolidagi barcha joriy pastki tarmoq maskalari, shuningdek ularning teskari maskalari Tarmoq va xost manzillarini aniqlashga misol Berilgan manzil 192.168.20.0 / 17 maska bilan 255.255.128.0 Maskani IP-manzilga quyidagicha yozish mumkin:192.168.20.0/17 Tarmoqni kam sonli kompyuterlarga bo‘lish uchun quyidagi ketma-ketliklar bajariladi: 192.168.20.0/17 ni 2, 4, 8 ta kichik tarmoqqa ajrating. Laboratoriya ishiga misol. 1-qism: Belgilangan 192.168.20.0/17 ni 2, 4, 8 pastki tarmoqqa bo‘lish uchun birinchi navbatda tarmoqning translyatsiya manzillarini, IP manzillarini topishingiz kerak. Buning uchun 2.2-jadvalga qarang va uni tahlil qiling. Maskalar va translyatsiyalarga e’tibor bering. 2.2-jadval IP manzil ko‘rsatkichlari
2. Manzillarning to‘liq diapazonini aniqlang (2.6- Rasm) 2.6- Rasm. IP manzilning to‘liq diapazoni 3. To‘liq diapazondan siz 2 ta pastki tarmoqda tarmoq manzilini olasiz. Biz 192.168.0.0 / 17 ni to‘liq ikkilik shaklda yozamiz (2.7- Rasm) 2.7- Rasm. Tarmoqostini ajiratishga misol 2.7 Rasm.da 0 maskani joyiga bir qo‘yamiz. Biz hamma ( 2 dan 26) ko‘rib chiqamiz va tarmoq manziliga qo‘shamiz, ya’ni 192.168.0.20/ da ko‘rsatilgan IP manzil 17. Ushbu tarmoqni 2 ta kichik tarmoqqa bo‘ling 192.168.0.0 / 18 – birinchi tarmoq 192.168.64.0 / 18 – ikkinchi tarmoq Tarmoq - 4. Niqob ikki qismga bo‘linadi va ikkinchisini tortadi. Ushbu vaznni tarmoq manziliga qo‘shing. 192.168.0.0 / 19 - birinchi tarmoq 192.168.32.0 / 19 - ikkinchi tarmoq 192.168.64.0 / 19 – Uchinchi tarmoq 192.168.96.0 / 19 – To‘rtinchi tarmoq Tarmoq - 8. Biz maskaga 111 qo‘shamiz va uchinchisini tortamiz. Ushbu maskani tarmoq manziliga qo‘shing. 192.168.0.0 / 20 - birinchi tarmoq 192.168.16.0 / 20 - ikkinchi tarmoq 192.168.32.0 / 20 – uchinchi tarmoq 192.168.48.0 / 20 – To‘rtinchi tarmoq 192.168.64.0 / 20 – Beshinchi tarmoq 192.168.80.0 / 20 – Oltinchi tarmoq 192.168.96.0 / 20 – Yettinchi tarmoq 192.168.112.0 / 20 – Sakkizinchi tarmoq 1.1. topshiriq: 1. Qaysi IP-manzil tayinlanganligini, tarmoq raqami va tarmoq tugunini aniqlang (2.2-jadval). 2. Tashkilot binolari bo‘ylab tayinlangan IP-manzilni taqsimlang (2.3-jadval). 3. Tarmoqni berilgan IP-manzilga ko‘ra 2, 4, 8 ta kichik tarmoqqa bo‘ling (2.4-jadval). 2.3-jadval. Laboratoriya ishini bajarish uchun variantlar
Download 139.95 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 2