Amirova shaxnoza eshali qizi

Тажимада: Жаҳон ўрнидан қўзғалди:
‒Мен эса рози эмасман. Мен ўз тарафдорларим жасадлари билан тўлган мана шу саройда қоламан. Чунки бу шаҳар бугун менинг ҳукмимда. Мен охирги дақиқаларгача курашаман ва ўлсам ҳукмдор сифатида ўламан! (203)⁹³.
Султонларнинг кучли таъсири оситида, айниқса, Туркон Хотун билан елкама-елка туриб ҳокимиятни бошқаришда иштирок этган рамзий маънода кучидан ажралган шоира Жаҳон маслакдоши Туркон Хотун билан бир хил тақдирга эга, унинг сўнгги йўли ўз мақсади йўлида жон берган қатъиятли инсон ўлимидир.
Жаҳон образининг ҳар учала нутқида намоён бўлган характери китобхонда инсон шахсиятида ички ‒ қарама-қаршиликлар натижасида кучли аёл образини гавдалантира олади: 1-мисолда: “va se perdre dans le désert, aucune mer n’étant digne de recevoir son eau” (сўзма-сўз: чўлда йўқолади, ҳеч бир денгиз унинг сувини олишга лойиқ эмас), “бирорта денгиз висолига етиша олмай, саҳролар ичра изсиз йўқолиб кетаётган”; 2-мисолада: part d’un rire franc (сўзма-сўз: баланд овозда кулмоқ), “чапак чалиб кулиб юбордилар”; 3-мисолда: “je me battrai jusqu’au bout” (сўзма-сўз: мен охиригача курашаман), “мен охирги дақиқаларгача курашаман” мазмунида маъно даражаси кучайтирилган сўзлар орқали аслият матни мазмундорлигини таржимада қайта яратилишига эришилган.
Pragmatik-argumentativ funksiya "раҳбатлантириш" маъносидаги inkor maqol dialogik nutqda ko'proq qo'llaniladi. Quyidagi misolda inkor maqol raqibni rag'batlantirish uchun tarafdor tomonidan qo'llaniladi:
- Умар Хайём образининг Самарқандга келган илк кунларида “Чандиқли муллавачча” билан мулоқотида жамиятда ҳукм сурган зўравонлик ва жоҳиллик сабаб фикрлар қарама-қаршилиги келиб чиқади, оқибатда, унинг тафаккурида калтабин, манман одамларни кескин танқид остига олган рубоийси образли тил воситалари орқали ифодаланади:
Француз тилида: Rien, il ne savent rien, ne veulent rien savoir. Vois-tu ces ignorants, ils dominent le monde. Si tu n'est pas des leurs, ils t'appellent incroyant. Néglige-les, Khayyam, sais ton propre chemin (17).
Таржимада:Ўзини доно билган уч-тўртта нодон,
Эшак табиатин қилур намоён.
Булар суҳбатида сен ҳам эшак бўл,
Бўлмаса кофир деб қилишар эълон (38)⁹⁴.
Boshqa fragmentda inkor maqol ham suhbatdoshni harakatga chaqirish uchun ishlatiladi, масалан Монтескьенинг “Форс номалари”да Ёзувчи Форсийнинг ҳарамидаги ҳаётни табиат қонунларига боғлаб тасвирлайди:
аслиятда: La Nature agit toujours avec lenteur et, pour ainsi dire, avec épargne : ses opération ne sont jamais violentes ; jusque dans ses productions, elle veut de la tempérance; elle ne va jamais qu’avec règle et mesure ; si on la précipite, elle tombe bientôt dans la langueur, elle emploie toute la fors qui lui reste à se conserver, perdant absolument sa vertu productrice et sa puissance générative (291);