Kislotaasosto’g’risidagiproton-asos-gidridkontseptsiyasi
Arrenius nazariyasiga ko’ra kislotalar dissotsiyalanganda H+ katoini hosil qiladigan moddalardir. Asoslar dissotsiyalanganda OH- anoioni hosil bo’ladi.
Sharoitga qarab ham H+ va ham OH- anioni hosil qiladigan moddalar amfoter elektrolitlar deyiladi.
Lekin bunday qarashlar anchagina kamchiliklarga ega bo’lib , ulardan eng muhimi bunday jarayonlar faqat suvli eritmalar uchun xos ekanligidir. Ba’zan dissotsiyalanish jarayonlari suvsiz eritmalarda yoki erituvchi ishtirokisiz amalga oshiriladi.
Brensted-Louri ta’rifi.Agar sistema o’zidan proton ajratsa (protonlar donori) kislota, agar o’ziga proton bilan biriksa asos hisoblanadi.Demak neytrallanish reaksiyasi protonning kislotadan asosga o’tishi bilan sodir bo’ladi. Protonni yoqotib kislota asosga aylanadi,chunki hosil bo’lgan modda proton biriktirib kislotaga aylanadi.
A1 = B1 + H+
Kislota Asos Proton
B2 + H+ = A2
Asos Proton Kislota
A1 + B2 = A2 + B1
Kislota Asos Kislota Asos
Neytrallanish reaksiyasi protonga ega bo’lish uchun ketadigan kokurent reaksiyadir.
A1 va B 2 tutash sistema deyiladi.Kislota va asoslar neytral molekulalar,musbat yoki manfiy ionlar bo’lishi mumkin.
Kislota Asos
CH3COOH = H+ + CH3COO-
NH4 + = H+ + NH2 -
H2PO4- = H+ + HPO42-
Al(H20)63+= H+ + [Al(H2O)5OH] 2+
Brensted –Louri ta’rifiga ko’ra suv amfoter elektrolit hisoblanadi.Chunki u kuchli asoslar ishtirokida o’zini asos, kuchli kislotalar ishtirokida asos xossasini namoyon etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |