Andijon iqtisodiyot va qurlish instituti

ANDIJON IQTISODIYOT VA QURLISH INSTITUTI

QURILISH FAKULTETI
BINO INSHOATLARI QURILISHI YO’NALISH
“QURILISH JARAYONLARI TEXNOLOGIYASI ” FANIDAN
BIR O’LCHAMLI EKSKOVATORLAR BILAN QATLAVANLARNI QAZISH TEXNOLOGIYASI MAVZUSIDA
KURS ISHI

BAJARDI; XALIMOV.N

TEKSHIRDI; TESHABOYEV.


К И Р И Ш

Ушбу «Қурилиш ишлаб чиқариш технологияси» фани дастури «Бино ва иншоотлар қурилиши» йўналиши бўйича бакалавр - қурувчиларни тайёрлашда бино ва иншоотлар қурилиши курси сифатида билимини ошириб, қурилиш жараёнлари технологияси ва мажмуаларининг таснифи, уларнинг тузилиши ва ҳисоблаш услублари, фан тарихи ва ривожининг тенденцияси, истиқболи ҳамда республикамиздаги ижтимоий-иқтисодий ислоҳотлар натижалари ва худудий муаммоларнинг қурилиш соҳасида ишлатиладиган қурилиш машиналари воситалари истиқболига таъсири масалаларини қамрайди.

Котлован ҳажми ҳисоблаш
Оддий кўринишдаги котлован хажми геометрик нуқтаи назардан қуйидаги формула ёрдамида хисобланади



бу ерда: А₁, В₁ –котлован томонларининг устки сатхдаги ўлчамлари:
А₁=А+2hm, м В₁=В+2hm, м
m – грунтнинг қиялик коэффициенти ([7] жадвал [4]га асосан m =1,0).

1-расм. Хандақ кўриниши

У холда:
А₁=45+2·3.5·1,0=51.6

В₁=60+2·3.5·1,0=67,0

Қийматларни ўрнига қўйса:

V_KT= 9.450 M³
Бинонинг ер ости қисми битгандан сўнг қайта тўкиладиган тупроқ хажми (4-расм) қуйидаги формулага асосан хисобланади:

бу ерда:
- котлованнинг девор олди чуқурлиги (отмостка қўйишни хисобга олган холда, м );

F₀ – котлован остки сатхи юзаси, F₀=AхБ=60х45=2700 м²

F_ю – котлован юқоридаги сатхи юзаси, Ғю=67х51.6=3.457 м²

2- расм. Ковланадиган катлован ва иншоот қирқими

Бино пойдевори ташқи қисми ўлчамлари:

У холда:
Котловандан чиқадиган грунт хисобига қўшимча қалинлик хосил қиладиган тупроқ хажми:

V=V_К-V_КТ=3.457-2700=757.2 м³

Хандиққа тушиш йўли (хандиқ тўғри чўмичли эксковатор билан хандиқ кавланган ) ҳажми қуйидаги формула билан ҳисобланади:


Бу ерда:

h - хандиққа тушиш чуқурлиги;

в- хандиққа тушиш йўли эни (автосамосвал бир томонлама юрганда 3,5 м икки томонлама юрганда 7,6 м).m₁ –
тушиш йўли қиялиги, 10-15% олинади.




Расм.2. Хандиққа тушиш йўли

Хандиқ қазиш натижасида ҳосил бўладиган қўшимча тупроқнинг қалинлигини топишда бинонинг ер қисми бигандан сўнг қайта тўкиладиган тупроқнинг ҳажми хандиқдан чиққан тупроқнинг ҳажмидан айириб ташланади.